Antipsychotica en anorexia nervosa

 
Er is geen sterke onderbouwing vanuit onderzoek voor de aanvullende behandeling met medicatie bij anorexia nervosa. Best schokkend, vind je niet? Zelf heb ik ook een aantal jaar medicatie geslikt als aanvulling op de therapieën en andere behandelingen tijdens mijn gevecht om te genezen van deze, meest dodelijke, psychiatrische ziekte.

Uit een artikel in de Psyfar blijkt dat volgens recent onderzoek het effect van antidepressiva én stemmingstabilisatoren niet is aangetoond bij de behandeling van anorexia nervosa. Er is dus geen bewijs dat het gebruik van medicatie dat valt binnen deze categorieën ook daadwerkelijk helpt bij de behandeling van anorexia!

Inmiddels zijn er een aantal kleine onderzoeken gedaan naar het gebruik van antipsychotica bij de behandeling van anorexia nervosa. Deze onderzoeken waren voornamelijk gericht op ‘Olanzapine' de werkzame stof van het medicijn met als merknaam Zyprexa.


Veel patiënten met anorexia nervosa weigeren medicatie te slikken waardoor medicatieonderzoeken moeizaam gaan. Maar niet alleen de medicatie onderzoeken, ook het onderzoek naar de behandeling in het algemeen voor anorexia nervosa is mager omdat veel patiënten zich noodgedwongen moeten terugtrekken uit het onderzoek. Hierdoor zijn de behandelrichtlijnen voor anorexia nervosa voornamelijk gebaseerd op de aanbevelingen van experts.

Maar nu even terug naar antipsychotica en de behandeling van anorexia.

De gedachte achter het gebruik van antipsychotica bij de behandeling van anorexia nervosa is gebaseerd op de volgend drie punten:

  1. Antipsychotica heeft mogelijk effect op de cognitieve symptomen zoals de ‘stemmetjes' die zeggen dat je te dik bent, een verstoord lichaamsbeeld, obsessief denken of bepaalde rituelen
  2. Antipsychotica speelt een rol bij gewichtstoename en eetlust 
  3. Het gebruik van antipsychotica kan angst, agitatie of hyperactiviteit doen verminderen, die het gewichtsherstel mogelijk in de weg staan.

Er is nog veel onbekend over de precieze werkingsmechanismen van antipsychotica bij de behandeling van anorexia nervosa. Ik zal jullie het ingewikkelde verhaal over ‘D2-receptorbezettingen' besparen.

Met Olanzapine zijn kleine onderzoeken gedaan bij volwassen met anorexia nervosa. Uit de onderzoeken blijkt dat er, bij mensen die lijden aan anorexia en wel Olanzapine gebruiken, een snellere stijging van het BMI wordt gezien, depressieve klachten nemen af en ook angstklachten en obsessieve gedachten worden minder. Er is een verbetering te zien op het gebied van klachten die gerelateerd zijn aan eten en de weerstand tegen behandeling wordt minder.

Dit zijn weer best mooie resultaten, maar veel onderzoek is er dus helaas nog niet gedaan. Zelf heb ik ook Olanzapine geslikt en inderdaad, de bovenstaande punten herken ik, in meerdere en minder mate. Het artikel beschrijft dat medicatie zo kort mogelijk voorgeschreven moet worden en zeker geen standaard interventie moet zijn bij de behandeling van elke anorexia patiënt.

Daarbij is er nog steeds veel onbekend, bijvoorbeeld de optimale behandelduur met Olanzapine maar ook naar lange termijn effecten en eventuele schadelijke gevolgen is nog geen onderzoek gedaan

Veel vraagtekens en onduidelijkheid en toch slikken behoorlijk wat mensen met anorexia medicatie.

Wat denk jij hiervan?

 


Bron: Psyfar, juni 2011, nummer 2  (Antipsychotica bij de behandeling van adolescenten met anorexia nervosa)
foto 1: (Foto:flickr.com//photos/epsos)
foto 2 (Foto: flickr.com/photos/takgoti)

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Stella - Maandag 11 juli 2011 13:39
Zorgelijk inderdaad..

Voor wie interesse heeft; kijk ook hier eens: https://pi.lilly.com/us/zyprexa-pi.pdf

Is informatie voor voorschrijvers van Zyprexa van Lilly, de producent. Het woord anorexia/eetstoornis komt in het hele document niet voor en de gegevens over gewichtstoename (p. 11) vind ik persoonlijk ook nogal schokkend..
S. - Maandag 11 juli 2011 13:55
Ja op Rintveld krijgt eigenlijk iedereen onder een bmi van xx zyprexa. Zelf heb ik het geweigerd, ook omdat ik op internet er zo weinig over kon vinden dat het echt werkte.
Anke - Maandag 11 juli 2011 14:32
Ik heb zyprexa gekregen, en dat was niet het enige. Ik moet zeggen, zoveel weerstand boodt het niet en van al die medicijnen krijg je echt serieus je slag achteraf!
J. - Maandag 11 juli 2011 16:29
Ik vind het niet zo verstandig dat hier de info wordt neergezet over wat voor bijwerkingen zyprexa kan hebben. Het is namelijk zo dat alle medicijnen een waslijst aan bijwerkingen hebben. (lang niet iedereen krijgt elke bijwerking, som geen enkele)
Wat betreft de gewichtstoename: het is niet 100% zeker dat je aankomt in gewicht als je zyprexa gebruikt, het is een BIJwerking, maar dat betekent dat je het mogelijk kan krijgen. Daarbij komt dat de bijwerking 'aankomen' vaak komt door een verhoogde eetlust. Het is bedoeld als algemene opmerking. Mensen met een eetstoornis zullen echt niet ineens losgaan door een beetje zyprexa. Daar is de ziekte helaas veel te sterk voor. Ik heb zelf jarenlang ervaring met zyprexa. Ik ben aangekomen in de therapie, maar dat was nodig omdat ik ernstig ondergewicht had en dat kun je dus niet toeschrijven aan een pilletje. Ik wil niet dat mensen die dit lezen, en wie zyprexa aangeboden wordt, dit niet gaan doen vanwege de hele lijst bijwerkingen. Vandaar dat ik het niet handig vindt. Je wilt niet weten hoe doodmoe je wordt van de angst die je hebt als je voor het eerst een eetlijst moet gaan volgen. Als je die anorexia dan wat minder scherp kan maken, waarom zou je daar dan niet voor kiezen?

Uiteindelijk schrijft de psychiater de medicatie voor, een arts die jarenlang heeft gestudeerd en echt wel weet waarom het goed voor je zou kunnen zijn. Daarom wil ik het advies geven niet zomaar af te gaan op een bijsluiter van de medicatie. Ik ben met ondersteuning van zyprexa wel zover gekomen dat ik geen anorexia meer heb, en ik ben elke dag zo blij dat ik niet meer in die hel leef. Ik zit verder op een prima gewicht, absoluut niet meer dan nodig. Juist aan de lichte kant vergeleken met wat de gemiddelde vrouw in Nederland tegenwoordig weegt.

Dus alsjeblieft geen paniek over zyprexa! Het ter discussie stellen is nooit erg, maar er zijn ook kwetsbare mensen die op dit forum komen en af kunnen schrikken van zo'n bijsluiter.
elf - Zondag 3 december 2017 07:14
ja idd
ik ben heel bang voor het medicijn zeprexa
ik zou moeten
maar durf echt niet
Lzl - Maandag 11 juli 2011 18:46
Ha, 'grappig'. Ik heb mijn eetstoornis mede ontwikkeld doordat ik ooit zyprexa slikte en in korte tijd daardoor veel aankwam.
kim300808 - Maandag 11 juli 2011 20:59
Ik vond de Zyprexa verschrikkelijk! Alle klachten die je maar kon bedenken, had ik. Ik had mijn gezichtsspieren niet meer onder controle, waardoor mijn ogen rolden, mijn oogleden dichtvielen of ik begon te slissen.
Niets wat je tegen mij zei drong tot me door, ik was zo doodmoe.
Nu komt het waarschijnlijk ook doordat ik zoveel ondergewicht had, dat het het goed werkte.

Nu gebruik ik een homeopatisch middel om rustig te worden.
Jinte - Maandag 11 juli 2011 21:07
Ik neem zelf Abilify. Ook een antipsychoticum. En daar ben ik best wel tevreden over. Toen ik ondergewicht had, maakte het me erg vermoeid. Dat is dan ook een bijwerking van Abilify. Maar nu ik weer op gewicht zit, heeft het niet meer zo veel effect op mijn lichaam.
Door de Abilify heb ik veel minder last van dwanggedachten!
VVVossie - Maandag 11 juli 2011 21:20
Heb goede ervaringen met antipsychotica, maar incombi met eetstoornis neit...
girl. - Maandag 11 juli 2011 23:02
k heb ook zyprexa gehad, maar merkte er echt helemaal niks van eerlijk gezegd $: zo'n meisje van me therapie had het ook en die zei dat ze er moe en duf van werd maar dat had ik totaal niet. ik moest het van de dokter om mijn bewegingsdrang, zodat k minder ging bewegen ofsoo.
Aine - Dinsdag 12 juli 2011 13:46
Voor mijn Borderline en randpsychotische symtomen is het super maar voor mijn eetstoornis niet helaas.
Elvira - Dinsdag 12 juli 2011 13:49
@J. Ik ben het helemaal met je eens.
Ik heb zelf ook zyprexa geslikt maar dat het 100% zeker is dat je ervan aankomt, is niet waar. Pas bij een hoge dosering (en dat is pas vanaf 15miligram) bestaat de kans op gewichtstoename. Schaam je dus niet om zyprexa te gebruiken, want het kan je tijdelijk even helpen.
Iris - Dinsdag 12 juli 2011 21:01
Seroquel (ook een antipsychoticum) hielp bij mij toendertijd ook niet met m'n eetprobleem. Het werd alleen rustiger in mijn hoofd.
Slik Seroquel nog steeds, maar niet vanwege eetproblemen.
yentl - Woensdag 13 juli 2011 13:52
Ik heb een aantal jaren geleden een lange tijd zyprexa gebruikt, en ben er nu weer mee gestart een tijdje geleden en ik moet zeggen dat ik er wel baat bij heb.. de bijwerkingen van suf zijn zijn dan wel wat minder maar ik neem ze 's avonds en dan slaap ik juist goed.. verder qua bijwerkingen staat er inderdaad dat je er van kan aankomen, maar dat komt gewoon doordat mensen er mee eetlust van krijgen en dus meer gaan eten.. in de kliniek gebruikte veel mensen het en ik heb nog nooit gezien dat iemand van alleen de medicatie aankwam. En dat heb ik bij mezelf ook nooit gemerkt.. ik heb wel meer rust in m'n hoofd en dingen zoals bewegingsdrang zijn ook afgenomen.
Astrid - Woensdag 13 juli 2011 14:27
Ik heb ook antipsychotica geslikt en werd daar zo moe van, dat ik inderdaad, noodgedwongen, alle controle los moest laten. Ik kreeg ook enorm honger, waardoor de zware anorexia die ik 8 jaar had, in een half jaar tijd is omgeslagen naar BED en ik binnen dat half jaar van extreem ondergewicht plotseling naar extreem overgewicht ben gegaan. Ook heb ik door de medicatie twee keer over een epileptische aanval gekregen (waar ik achteraf al aanleg voor bleek te hebben, maar wat door de medicatie getriggerd werd). Toen de werd de medicatie per direct stopgezet, maar de ongeremde eetlust bleef. Na een 2 jaar werd dat pas minder (maar nog steeds eetbuien, terwijl ik de medicatie maar 3 maanden heb geslikt) en is het omgeslagen naar boulimia. Duss; mij heeft het niet bepaald geholpen, maar dat is mijn ervaring. Het veranderde mijn gedachtes rondom eten en afvallen niet, ik kon het alleen niet meer.
Amber - Woensdag 13 juli 2011 14:39
Ik zit momenteel in een kliniek en deze medicatie werd mij net voorgeschreven! Ik heb geweigerd, voel me heel erg in de maling genomen door mijn behandelaar omdat ik meer dan voldoende eetlust heb (ik zit al op een basis plus lijst!). Ik heb het echt uit haar moeten trekken wat de bijwerkingen waren.
Charlotte - Donderdag 14 juli 2011 12:29
'Ja op Rintveld krijgt eigenlijk iedereen onder een bmi van xx zyprexa. Zelf heb ik het geweigerd, ook omdat ik op internet er zo weinig over kon vinden dat het echt werkte.'
Wat raar dat dat onder een bepaald BMI gebeurt, en niet n.a.v. klachten.
Shopaholic - Donderdag 14 juli 2011 22:09
Ik heb het ook jarenlang geslikt. Kwam op Rintveld en het werd er meteen in gegooid. Voelde alsof ik geen andere keuze had. Ik werd er heel suf en moe van. Dagen en nachten lang alleen maar geslapen. En dat niet dagen, niet weken, maar maanden achter elkaar! En ze lieten dezelfde dosis gewoon doorzetten. Ik kon alleen nog maar slapen.
Eetlust heb ik ook gemerkt. Ik ging boven mijn lijst eten om extra aan te komen en kwam daardoor ook echt zeker 1.5 kilo per week aan. Soms zelfs 2. Maar er werd NIKS aan gedaan.
Nu ben ik er een half jaar vanaf... maar heb het zo lang geslikt dat ik als nawerking heb; een enorme rusteloosheid. En waarschijnlijk zal die ook niet meer weggaan. Daarom heb ik nu andere medicatie gekregen van de dokter om me rustig te houden. Heb 's nachts bijvoorbeelde het Restlesslegs syndroom. Maar door die pillen van de dokter heb ik daar gelukkig niet of veel minder last van.
Maar ik merk het wel heel erg. Kan moeilijk stil zitten en moet van mezelf bewegen en actief zijn. Ik hou het niet vol een hele dag alleen maar binnen te zitten. Ben altijd druk bezig. Gewoon onrust!! Geen bewegingsdrang, maar pure onrust. En ook schokken in benen en armen. Mijn lichaam is gewoon onrustig. En dat komt door die pillen.
Dus ik zou zeggen NIET slikken!
meisje14 - Zaterdag 15 oktober 2011 19:51
Mij is verteld in het ziekenhuis dat antidepressivia niet werken bij ondergewicht. Ik mag het dan ook pas als ik een gezond gewicht heb bereikt.
anneke - Zaterdag 3 maart 2012 18:48
je gaat een medicijn slikken met een reden en wat voor de een werkt hoeft voor de ander niet zo te zijn.
Lauwwie - Dinsdag 4 december 2012 15:07
Ik slik dit vreselijke middel al sinds mijn elfde omdat ik compleet doorgeslagen was in bewegen en afvallen, ik zat op 20 miligram, maar ging gewoon door met heel veel bewegen, maar als ik ook maar op een stoel zat, viel ik meteen in slaap en kreeg ik niks meer mee. Ik ben nu 18, en ben nog bezig om van dit middel af te komen, heb nu 1,25 miligram maar slaap niet zonder heel veel melatonine en ben compleet oververmoeid, kan haast niks meer ondernemen, terwijl ik nu juist veel meer rust neem, op tijd ga slapen, goed eet, gezond gewicht zit 154 cm lang en 42/43 kilo, eerst was ik altijd 32 kilo, mijn bloed is goed.

ik zit al tijden op 1,25 maar dat laatste beetje kom ik voorlopig nog niet af, iemand tips?

Ik heb ook alleen maar honger, gelukkig heb ik een supersnelle stofwisseling, dus kom ik niet aan, maar voel me er niet prettig bij, heb nog steeds een beetje anorexia alleen heb het nu in de hand, heb zelf de controle weer.

Heb al 8 jaar geen normaal leven meer, maar heb het idee dat ik nu het ongelukkigst ben van allemaal, maar kan maar geen goede hulp krijgen om mijn leven weer op te bouwen, en zelf lukt het me niet door mijn vermoeidheid.

Er word maar gezegd, je bloed is goed, en bij de hulpverlening word ik continu weer doorgestuurd, nergens kunnen ze me echt helpen, waarom snap ik niet, want ik wil zelf zo graag, en ik ben heel gemotiveerd.

iemand tips?

Liefs
elf - Maandag 31 december 2012 07:20
ik heb heveige angsten en daardoor ben ik fel vermagerd,
nu de arts wil me zeprexa geven,
maar ik ben zo bang het te nemen,
ik ben een moeder van 46 , en wil me gelukkig voelen,
en dat ben ik nu niet,
weet niet wat de doen
mvg
mi - Donderdag 10 januari 2013 21:23
Mijn huisdokter heeft mij dit voorgeschreven en neem nu 2.5mg,
Maar ik heb ook angsten om ervan te verdikken,
Ik kampte 4jaar geleden met anorexia nervosa en heb een jaar therapie gehad, wat mij gered heeft heeft ( woog voor het opname 18kg voor 1m64...), Ben nu na (2jaar geleden) terug hervallen en heb ook terug last van mij eetstoornissen. Blijkbaar is het bij mij chronisch...

tears88 - Donderdag 24 januari 2013 22:22
Ik heb t nu net voor de eerste x ingenomen na een hele week weigeren
Ben ook opgenomen in een kliniek.
Ben vreselijk bang dat hierdoor mijn eetbuien terug zullen keren.
Maar als ik het niet slik een week lang probeer in iedergeval en op mn gewicht te blijven mag ik eindelijk van de afdeling af en krijg ik een sleutel.
Beetje chantage na mn vrijheid.. .

Heb nu best wel veel angst maar ik word gek van dat ik niets mag even lopen of in iedergeval van de geslote afdeling af!
Dus ik moet wel alleen leuk vind ik t niet!!!
meliss - Dinsdag 2 april 2013 00:28
Ik heb best wel lang Risperdal geslikt maar niet voor mijn eetstoornis, die heb ik 'aan de kant moeten schuiven' vanwege een depressie, psychose en ambulancetrauma (angst) Toen ik stopte met de Risperdal viel ik binnen no time terug in het 'anorexia wereldje' omdat de controle en rust die de medicijnen me gaven weg was. Dus sowieso, als ze iemand met anorexia dat spul willen geven, de kans is toch veel te groot op terugvallen omdat de veiligheid weg is!? Als ik nu weer begon met slikken en ik zou in behandeling gaan en daarna word ik 'losgelaten' en ik stop met de medicatie, dat is het domste wat er kan zijn!

En daarbij...Ik heb epilepsie aan dat spul overgehouden. Dus begin er maar beter niet aan.

xoxo
Arts - Woensdag 8 mei 2013 18:39
Het is eigenlijk ronduit schandalig dat het middel voorgeschreven wordt ZONDER dat er een overtuigende wetenschappelijke onderbouwing voor is. Ik zou de collega's voor de tuchtraad dagen als ze dat bij mijn kind zouden doen.
Anne - Maandag 8 juli 2013 14:28
Ik moet sinds een week dit medicijn slikken, het zou moeten helpen bij de behandeling tegen mijn anorexia. Ik ben 16 jaar, dus het is voor mij ook nog eens off-label.
Mijn ouders dwingen me het in te nemen, maar stiekem doe ik dat niet.

De arts zij dat je er niet van aan komt of eetbuien krijgt.. maar ik lees dus hier en ook verder op internet het tegenovergestelde.

Ik weet niet wat ik moet doen, zal ik het toch gaan slikken of gewoon die tabletten weg blijven spoelen?
Meisje14 - Zondag 17 november 2013 16:16
Ik slik nu zyprexa 5 milligram, heb geen bijwerkingen en ben er heel erg blij mee! Ik heb veel minder gedachten, waaronder ook eetstoornisgedachten, ik slaap beter.. Echt zooo blij ermee!
Meissie - Maandag 9 december 2013 11:49
Ik heb ook 3 x toe Olazapine gehad. Ik heb nooit een eetstoornis gehad, maar juist middel was een trigger voor mij en heb daardoor een eetstoornis ontwikkelt. Natuurlijk ligt onzekerheid ten grondslag, maar een obsessie voor eten had ik nooit. Ik heb er zeer veel spijt van om ooit met dit middel te zijn begonnen.
Lace - Woensdag 2 december 2015 12:59
Ik heb seroquel (quetiapine) geslikt en mij heeft het heel goed geholpen, ook om te herstellen van mijn eetstoornis omdat het heel veel rust in mijn hoofd bracht en omdat ik niet meer zo immens veel hoefde te eten om aan te komen (natuurlijk gaf dat ook angst maar dat werd zo gedempt door die ap dat het hanteerbaar was). Ook kon ik eindelijk weer slapen waardoor ik minder moe was en dus ook beter functioneerde.
elf - Zondag 3 december 2017 07:17
ik vind het zo verschrikkelijk moeilijk om aan de medicatie te beginnen zeprexa
het maakt me allemaal zo bang
bang dat ik nie meer mezelf ga zijn
bang dat ik als plant ga bij lopen
al die negatieve dingen omtrent zeprexa dat maakt me zo angstig