De variatielijst met tussendoortjes is enorm. De schrappen in de supermarkt liggen vol met opties en het lijken steeds maar meer te worden. Nu testen we vrolijk en nieuwsgierig alles uit in onze proefvideo's, maar in de tijd dat ik een eetstoornis had was dat wel anders. Al die keuze zorgde voor een hoop stress. Ik wilde het liefst gewoon een veilig tussendoortje, maar wat zijn veilige tussendoortjes?

M'n eerste tussendoortjes

Toen ik voor het eerst in behandeling ging voor mijn eetstoornis kreeg ik vrij snel een eetlijst onder mijn neus geduwd. In de eerste instantie mocht ik beginnen met een wenlijst, maar deze lijst moest wel uitgebreid worden naar een basislijst. Drie hoofdmaaltijden, 3 tussendoortjes, zuivel drinken en 2 stuks fruit. Dan hadden ze het toetje na het avondeten nog niet eens meegerekend. Voor mij voelde dit als een ontzettend grote uitdaging. Ik kon me niet voorstellen dat een mens zo veel kon eten... en het drinken van calorieën, was dat nou echt nodig?

Uiteindelijk heeft deze eetlijst mij geholpen om een gezond gewicht te behouden. Ik ben er nooit dik van geworden. Vanuit wat ik gewend was te eten was het inderdaad veel, maar ik at dan ook ontzettend weinig. Nu weet ik heel zeker dat ik onmogelijk dik zou kunnen worden van de basislijst, maar in die tijd was het wel even wennen. Dat wennen mocht gelukkig geleidelijk gaan. In kleine stapjes, met veilig broodbeleg en veilige tussendoortjes om mee te beginnen.

Voor mij waren dit de standaard liga's, sultana's, nizza koekjes en digestive's om mee te beginnen. Deze tussendoortjes bevatten het minimale aantal calorieën dat ik volgens mijn diëtiste bij een tussendoortje binnen moest krijgen. Ik vond deze tussendoortjes niet vies, maar het kon me ook niet zo veel schelen of het ik het echt lekker vond. Om te wennen en je eetlijst vol te houden is dat natuurlijk prima, maar hoe verder ik kwam in herstel hoe meer ik de behoefte kreeg om ook andere dingen te eten. Zou dat mogen? Wat kon ik dan het beste kiezen om mee te beginnen?

Wat is een veilig tussendoortje?

Een 'tussendoortje' is echt een woord dat afstamt vanuit mijn eetstoornistijd. Nog nooit eerder heb ik iemand buiten de eetstoorniswereld het woord 'tussendoortje' horen zeggen. Mijn vrienden zeggen gewoon 'trek in iets' of 'lekker chips' of 'een hapje en een drankje'. Die zijn helemaal niet zo bezig met of ze iets tussendoor moeten eten, maar volgen gewoon hun gevoel en waar ze trek in hebben. Ik ben blij dat mij dat nu ook lukt. Dat ik niet meer vast zit aan een eetschema, maar gewoon mijn eigen, gezonde plan kan trekken.

'Een veilig tussendoortje' is al helemaal een term waar mijn omgeving mee van zijn oren zou staan klapperen. Een wat? Is dat een tussendoortje dat niet giftig is? Of een tussendoortje dat niet ontploft? Nee, een veilig tussendoortje is in eetstoorniswereld een tussendoortje waar je heel zekersteweten niet ineens heel veel van gaat aankomen, toch? Het zijn de koekjes uit de supermarkt met de minste calorieën. Het is het wegmoffelen van de derde Sultana uit het pakje. Het is het ijsje zonder spikkels. Een feest zonder slingers. 

In de eerste instantie konden de slingers mij niks schelen. Geef mij maar die kale, veilige ruimte die de eetstoornis mij bood, maar na een tijdje kreeg ik toch de behoefte om het leven voorzichtig een beetje meer aan te gaan en het wat kleur te geven. Ik wilde ook wel een warme chocolademelk met slagroom of een taartje op een verjaardag of een roze koek op het station. Ik wilde ook wel zorgeloos een handje chips nemen op een verjaardag en niet steeds de borrelhapjes hoeven overslaan. Ik wilde ook een glas rode wijn bij het eten of een biertje op een warme zomerdag. IJs met spikkels, dat wilde ik, maar waar begin je?

Angsten overwinnen en vertrouwen houden

Het lastige van een eetstoornis vond ik altijd wel de tweestrijd. Wel willen, niet durven. Niet willen, toch doen. Gevoel tegenover verstand. Angst tegenover motivatie. Hoe kan je hierin het beste een middenweg vinden? Dat is voor iedereen verschillend. De één trekt de pleister er het liefst in één ruk af terwijl de ander het voorzichtiger aanpakt. Probeer hierin jou weg te vinden. Er is geen goed of fout in. Alleen wat voor jou goed voelt. Hoe groot maak je je uitdagingen? Wat is voor jou haalbaar?

De meeste mensen vinden het toch het fijnst om het op te delen in kleine stapjes. Het behapbaar te maken. Let er echter wel op dat je die stapjes niet te klein maakt, hoe meer ruimte je de angst geeft, hoe meer die angst kan gaan groeien. Van uitstel komt afstel, maar maak de stappen ook niet te groot, want te grote stappen kunnen voor heel veel angst zorgen waardoor je misschien keihard op de rem gaat staan en misschien zelfs weer een stapje achteruit moet doen.

Vertrouwen kan je winnen door jezelf een kans te geven. Juist te doen wat je eng vindt en te kijken of je verwachtingen kloppen. Kom ik echt kilo's aan of valt het wel mee? Wat voor mij heel belangrijk is geweest hierin is steun van mijn omgeving. Van mijn behandelaren, maar ook van mijn ouders en vrienden. Door te praten over mijn gevoelens en angsten, maar ook door samen iets te eten, af te kijken wat een ander deed of de ander eens te laten kiezen. Ook één keer per week wegen met mijn behandelaar heeft voor mij voor een hoop vertrouwen gezorgd. Daarover schrijf ik meer in deze blog.

Hoe kies je een veilig tussendoortje?

De keuze is reuze. Ik kan me voorstellen dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet als je in de supermarkt aan het ronddwalen bent of met honger in de AH To Go op het station staat. Ga ik voor een Liga of kies ik liever een kaassoufflé bij de Smullers die hiernaast zit? Dat mag namelijk ook. Misschien heb je wel heel erg trek in een boterham met hummus, maar dat hoort toch bij de lunch? Nog steeds trek, maar al een tussendoortje gehad, wat nu? Ik moet eigenlijk mijn lijst uitbreiden, maar hoe? Regels en restricties. Veiligheid en uitdagingen. Hoe kies je nou bij welke uitdaging je gaat beginnen? Wat is een veilige uitdaging? Wat ga ik uitbreiden of hoe ga ik variëren?

Mijn advies zou zijn om in ieder geval iets te kiezen wat je lekker vindt. Waar heb je trek in en wat geeft jou voldoening? Je eetstoornis zal het er misschien niet mee eens zijn, maar het is ook zonde als je iets kiest waar je toch niet van gaat genieten. Als het iets is waar je (stiekem) wel naar uitkijkt, voelt het misschien niet direct goed, maar kan je er ook een beetje van genieten. Het maakt de drempel misschien iets lager, omdat je het hiervoor deed. Ook als je worstelt met eetbuien doe je er goed aan om iets te kiezen waar je echt trek in hebt, zodat je jezelf niets ontzegt en zo geen eetbuien uitlokt. Zelfs al is dat ietsje meer dan gepland, want ietsje meer is in ieder geval geen eetbui en van een keertje iets meer kom je niet direct aan. 

Uiteindelijk bestaat er natuurlijk niet zoiets als veilig en onveilig eten, maar als je een eetstoornis hebt misschien ook weer wel. Het leven met een eetstoornis is slechts een schijnveiligheid. Kiezen tegen de eetstoornis, hoe verkeerd dat soms ook voelt, is dus eigenlijk een veilige keuze op de lange termijn. Wat je voedt, dat groeit. Is dat je eetstoornis of je gezonde kant? Is dat angst of geluk? Is dat een veilig of een fijn tussendoortje? Natuurlijk is er niks mis met koeken of liga's als jij daar trek in hebt en hoeft het ook niet allemaal in één keer als de spanning groot is. Stap voor stap, je komt er wel. Als ik kijk naar de gezonde mensen om mij heen zijn er geen regels voor tussendoortjes, laat je ze niet opleggen door die eetstoornis. Er bestaan geen veilige, onveilige, gezonde of ongezonde producten, als je maar varieert. Wat is normaal eten? Wat is gezond voor jou? Voor je lijf, maar ook voor je hoofd.

Wat kies jij als tussendoortje?

fotografie: pexels