Emoties voelen en toelaten, vergelijk ik vaak met zwemmen. Die ene zwemles zal ik namelijk nooit vergeten: ik kon zwemmen en zwom ook al een tijdje in het diepe bad, maar bij het oversteken van het diepste deel van het bad keek ik naar beneden en raakte ik volledig in paniek. Ik realiseerde me hoe diep en veel het water was. Koud, sterk, overweldigend water. Ik werd er met mijn hoofd boven water door overspoeld. Door het idee, door de emotie, door het gevoel. Ik spartelde naar de kant, kreeg een zwembandje om en dreef die hele les veilig aan de oppervlakte. Zonder kans - en vooral zonder angst - om te verdrinken. 

En dat willen we denk ik allemaal nog steeds wel eens als het gaat om het aangaan van emoties. Naar de kant toe, een zwemband om en eeuwig aan het oppervlak kunnen blijven drijven. Veilig, droog genoeg, zonder naar beneden te hoeven kijken. Gedragen, zonder de angst het zwemmen uit paniek te verleren. Want emoties kunnen je overspoelen. Je gevoel aangaan, kan voelen alsof je verdrinkt. Je wilt niet verdrinken, maar je wilt ook niet je hele leven een zwemband om. Zo verdrink je misschien niet, maar leer je ook niet zwemmen. 

Bron: silvi_gre

Wegstoppen is vasthouden

Een zwemband om, is niet leren om te zwemmen. Is niet leren om zelf te drijven. Je gevoelens vermijden, is jezelf de kans ontnemen om ermee om te leren gaan. En dat niet alleen, je houdt ze eigenlijk extra hard vast. Gevoelens opmerken, maar niet volledig toelaten, geeft ze de kans om zich meer en meer in jou te nestelen. Je houdt het vast, je houdt het bij je, door het niet los te laten. Je stopt het inderdaad weg, maar wel dieper weg in jezelf. En het loslaten kan pas echt als je het toelaat. In al zijn hevigheid, in al zijn lelijkheid. In al zijn angst om te verdrinken. 

Het is zo verleidelijk om het weg te stoppen en om het aangaan van je gevoel even uit te stellen. Net zoals je dat met andere dingen ook wel eens doet, of graag zou willen doen. Met de afwas, met dat confronterende gesprek, zelfs met herstel. Maar dat uitstel is niet zonder schade, want met elke dag dat je je gevoel wegstopt, ontken je wat er wel degelijk is. Elk gevoel dat je wegstopt mag er niet zijn. Kán er voor je gevoel misschien niet eens zijn. Met elke emotie die je ontkent, ontken je een stukje van jezelf. Die wil ik niet, die kan ik er even niet bij hebben. En hoe harder iets er niet mag zijn, hoe groter die roze olifant kan worden. Hoe harder er iets niet mag zijn, hoe meer je jezelf vertelt dat je het niet aan zal kunnen. Vertel je jezelf dat je niet kunt zwemmen? Probeer dan nog maar eens dat water in te gaan. 

Voelen zonder oordeel

Wat het vaak zo groot en beangstigend maakte was niet het gevoel zelf, maar mijn oordeel erover. Ik zag niet enkel een golf van verdriet op mij afkomen. Ik zag verdriet en daarmee zag ik mijn onmacht. Ik zag mijn onkunde en zelfs onwil om het over me heen te laten komen. Ik zag mijn zwakte. Ik zag: daar gaan we weer. Ik zag: ik kan dit niet. Nee, ik kan dit nóóit. En nee, dan kun je het verdriet inderdaad moeilijk erkennen, in ieder geval niet als 'gewoon verdriet'. 

Bovendien had ik een duidelijk plaatje van hoe ik vond dat ik ermee om zou moeten gaan. Ik dacht te weten hoe normale, gezonde mensen dat zouden doen. Ik wist heel goed dat ik dat niet zo deed, dus bij elke golf die op mij afkwam zag ik mezelf mislukken. En het is moeilijk zwemmen als je jezelf hebt verteld dat je gaat verdrinken. Dat je toch weer naar de bodem zakt, want zo gaat het altijd. 

Wat zou er gebeuren of veranderen als je je emoties zou opmerken zonder oordeel? Als je ze zou identificeren gewoon zoals ze zijn? Zonder dat ze iets zeggen over jou als persoon, over je leven of over je potentie om ermee om te leren gaan? 

Stop energie in voelen

Stop energie in alles wat ermee te maken heeft, in alles wat jij ervoor nodig hebt. Misschien is de eerste stap overigens wel om jezelf toe te staan om door die heftige emoties te gaan. Sta jezelf toe het te voelen. Sta jezelf toe om - plat gezegd - door de stront te gaan en accepteer dat dat zwaar is. Accepteer dat dit is wat ervoor nodig is om het los te kunnen laten. Dat dit ervoor nodig is om minder angstig te worden van je eigen gevoel. De enige weg eruit, is erin.

Besef eens hoe veel energie je hebt gestopt in het wegdrukken en krampachtig vasthouden van je emoties. Wat zou er gebeuren als je diezelfde energie zou stoppen in het voelen zelf? Je hebt er nogal wat kracht voor nodig gehad om die golven tegen te houden, daar heb je heel wat werk in gestopt. Dijken bouwen, barricades verstevigen. Stop die energie en die kracht eens in het toelaten van je gevoel. Wat voor wegen zou je nodig hebben om het water veilig naartoe te laten stromen? Wat voor lessen heb je nodig om te blijven drijven? Wie mag je vasthouden als je toch even in paniek raakt? Werk. Werk net zo hard als eerst, maar met een ander doel. Het doel om erdoorheen te gaan. 

Zwem maar

In herstel probeer je de controle op het eten en op je lichaam los te laten. Misschien probeer je de bewegingsdrang te verminderen of het tellen te stoppen. Langzaam laat je alles los waarvan jij dacht dat het veiligheid bood. De controle is niet meer nodig, biedt niet langer een oplossing en is niet langer veilig, dus je laat het los. Gevoelens tegenhouden, emoties vasthouden; het is niet langer de veilige weg. Dus je mag het loslaten. 

Controle terugkrijgen, zowel in het eten als in het aangaan van emoties, is eigenlijk het durven loslaten ervan. Het durven loslaten en durven vertrouwen. Werkelijke controle betekent dat je de controle uit handen durft te geven en kan vertrouwen op jezelf. En misschien voelt het vertrouwen op jezelf nog heel erg groot, vaag en onhaalbaar. Misschien heb je nog niet de ervaring dat je kunt zwemmen als het erop aankomt. Vertrouw dan op je eigen harde werk. Vertrouw op de eerdere zwemlessen en op het zwembandje als de paniek te groot wordt. Vertrouw op die boei of de reddingswerker. Vertrouw erop dat je het sowieso gaat leren, als je maar begint. Als je er maar doorheen gaat. En onthoud dat elke golf en elke overstroming ook een einde kent en de emotie altijd weer afneemt. Altijd.

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.