Deze blog kwam eerder al eens online, maar plaatsen we in verband met een themachat nog een keer.

Ik liep het beklemmende kamertje binnen. Ze zat al klaar. Het vertrouwde kopje thee stond ook al op me te wachten. Ik nam plaats op de stoel waar ik altijd zat. Vlakbij de deur. ‘Ben je er klaar voor?' Ik knik. Terwijl ik kleine slokjes van mijn thee nip. Ze haalt een grote zwarte monitor uit de kast en zet hem voor mij neer op tafel. ‘Draai je stoel maar bij.’ Wijst ze me. De thee is ondertussen op. Dat ik nog een beetje dorst heb durf ik niet te zeggen.

Ik zie mijn eigen reflectie in het apparaat en word er ongemakkelijk van. Het gezicht waar ik niet naar wil kijken, maar nu niet meer kan ontwijken. Ze neemt plaats in de stoel naast me. Zij heeft nog wel thee zie ik. Wat zou zij eten vanavond? Ik ben er met mijn hoofd niet bij, ben afgeleid. Ik heb hier absoluut geen zin in.

Al vroeg leek het mijn eerste behandelaar een goed idee om EMDR toe te passen. Een therapievorm voor mensen die last hebben van een trauma. Ik was jong, misschien wel te jong op dat moment. Ik begreep nog niet dat ik een trauma had en wat dit inhield. Ik snapte niet dat dit ooit behandeld moest worden en wat dit voor invloed zou kunnen hebben op mijn leven. Niet alleen het leven met een trauma, maar ook de behandeling ervan onderschatte ik. Op dat moment was ik er niet klaar voor om dit trauma aan te gaan, het was nog te vers en ik wilde deze wond nog niet opentrekken. 

Mijn eerste ervaring met EMDR was misschien niet de meest prettige, maar dat betekent niet dat EMDR niet helpend kan zijn. Dit leerde ik een aantal jaar later. 

De eerste keer EMDR

Ze knipt het scherm aan. Groene piepjes komen tevoorschijn. Het lijkt haast wel een spelletje, maar blij voel ik me niet. Ze vraagt me om terug te gaan naar het moment. Niet veel later sta ik weer in de woonkamer van mijn ouderlijk huis. Alles ziet er nog hetzelfde uit. De piano staat nog onder de open trap en de scheur in het horren gordijn hangt er nog net zo bij. Ik herken alles, maar thuis voelen doe ik me niet. Ik hoor de schoenen van mijn vader in de gang. Mijn moeder en zusje zijn nergens te bekennen. Ik ben alleen met hem.

Hoe vaak ik ook aan die situatie had teruggedacht, het opnieuw ervaren was nooit gebeurd. Het was nieuw om weer terug te zijn op de plek waar het allemaal begon. Waar ik angstig werd gehouden, waar ik een eetstoornis ontwikkelde. Waar ik niet wilde zijn. Meteen kwamen de angsten terug die ik toen zo had ervaren. Alles wat ik had geblokt kwam omhoog, alsof ik daar echt weer even was.

"Hoeveel spanning voel je, van 1 tot 10?", vroeg ze. "10", zei ik resoluut. Ze wees naar het scherm. De groene bolletjes bewogen en piepten. Mijn ogen schoten op en neer. Het voelde alsof ik een tenniswedstrijd keek, maar steeds de bal een beetje kwijt was. Dit duurde een aantal minuten. Na elke keer moest ik terug naar het moment en aangeven hoe hoog de spanning was. Toen ik een uur later de deur uitliep zat mijn spanning op 7. Wel echt een stuk minder, maar weg was het nog niet.

De dagen na elke sessie was ik extreem misselijk. Mijn hoofd was leeg en ik kon mijn gedachtes niet bereiken. Iets wat ik vreselijk vond. Over een aantal maanden moest ik mijn eindexamen gaan doen. Hoe kreeg ik dat nu voor elkaar als ik mijn hoofd niet op orde kreeg...?

Ik besloot de therapie te stoppen. Ik had hier ook helemaal geen tijd voor. Ik was klaar met al die bemoeienis, ik wilde gewoon weer doen waar ik zin in had. En dat was niet op een vrijdagmiddag in een warm, klein hokje naar groene bolletjes kijken.  

De tweede keer EMDR

Jaren later. Het trauma was ik allang vergeten. Ik negeerde de signalen die mijn trauma mij gaf. Ik kon niet slapen en was angstig. Dat dit hier allemaal mee te maken had weigerde ik te geloven. Zoveel impact kon dat toch niet hebben?

Omdat ik veel last had van reumatische pijnen begon ik een traject bij een team specialisten, waaronder een psycholoog. Voor het eerst in lange tijd doorbrak ik het zwijgen. Liet ik iemand toe in mijn hoofd. Ik kwam erachter dat ik meer met mijn vader bezig was dan ik in eerste instantie dacht. Alle opgekropte spanning kwam omhoog en ik barstte in huilen uit. Mijn psychologe besloot uit nood om EMDR toe te passen. Mijn lichaam weigerde, ik had al EMDR gehad. Ik hoefde die onzin niet nog een keer. Ondanks de weerstand besloot ik het uiteindelijk toch aan te gaan. Zij was de eerste psycholoog bij wie ik me veilig voelde, die ik vertrouwde. Zij zal het toch wel weten?

Ik wachtte braaf op het zwarte apparaat, maar dat kwam niet. ‘Vind je het goed als ik naast je kom zitten?’ Vroeg ze. Ik knikte. Ze rolde haar stoel naast de bank en ik draaide een beetje bij. Ze vroeg mij om mijn ogen dicht te doen. Mijn ademhaling was ondertussen weer wat rustiger geworden. Weer was ik in de kamer. "Hoeveel spanning geeft het jou om daar te zijn?", vroeg ze zacht. "Een 8", zei ik. "Open je ogen maar weer", hoorde ik. Ik keek naar haar handen die ondertussen voor mijn gezicht zweefden. Haar vingers bewogen haast ritmisch op en neer en ik voelde me met elke beweging rustiger worden. Hierna stelde ze mij wat wiskunde vragen. Iets waar ik zeker geen held in ben, maar dat gaf niet. 

Die middag liep ik terug naar huis. Ik was niet moe of in de war, maar voelde me juist heel zen en energiek. De zon scheen door de bomen heen en ik lachte naar iedereen die ik tegenkwam. Mijn spanning was zeker geen 8 meer.

Nog een aantal keer heb ik hier EMDR gehad. Elke keer voelde het voor mij prettig. Ik voelde me veilig en begrepen. Mijn gevoel en angsten mochten er zijn, ik hoefde me niet te schamen. Hier heb ik ook echt aandacht besteed aan het achterlaten van het moment. Hoe wil ik terugdenken aan deze situaties? Zo heb ik bepaalde beelden geabstraheerd als een schilderij of in denkbeeldige kastjes gestopt. Als ik hier nu aan terugdenk zie ik een beeld dat ik mooi vind, waar ik geen angst meer bij voel. 

Ik heb geleerd dat EMDR in verschillende vormen gegeven kan worden en dat het echt van belang is dat ik in dit geval hier ook echt voor opensta. De laatste manier was voor mij het prettigst, ik stond er zelf achter en de situatie was voor mij veilig genoeg om deze angsten en het verdriet aan te gaan.

Heb jij ervaring met EMDR?

Heb jij last van een trauma en zou je hier over door willen praten? Morgen, maandag 28 oktober, om 20:00 is er een themachat over EMDR. Je bent van harte welkom.