Een aantal jaar geleden ben ik zelf op het nippertje ontsnapt aan een burn-out. Ik heb heel veel geluk gehad, besef ik me achteraf. Het gekke is dat ik me op dat moment zelf helemaal niet goed realiseerde wat er aan het gebeuren was. De waarschuwingssignalen waren er, maar ik herkende ze niet of negeerde ze. Het was eigenlijk net als bij mijn eetstoornis: Voordat ik het wist, zat ik er middenin en kon ik de situatie niet meer overzien. Hierover heb ik al eens de blog 'op het randje van een burnout' geschreven. In deze blog wil ik echter dieper ingaan op hoe je een burn-out kunt herkennen.

Net als bij mijn eetstoornis, zag ik het totaal niet aankomen. Het was er voordat ik het doorhad. Ik zag niet in hoe destructief ik bezig was en kon niet meer objectief naar de situatie kijken. Rationeel denken over mijn gezondheid lukte niet meer. Ik zat vast in een situatie waarbij de uitweg zoek leek te zijn. Ik kon geen kant op, maar wilde dat eigenlijk ook niet. Ik wilde niet aan mezelf toegeven dat ik te veel hooi op mijn vork had genomen. Presteren gaf voor even voldoening en energie, maar lang niet genoeg om mijn staat van totale uitputting te verbeteren. Toch leek ik wel verslaafd aan presteren.

Stemmingswisselingen

In de tijd dat ik tegen een burn-out aanliep had ik ontzettend veel last van stemmingswisselingen. Ik kon van het minste of geringste boos worden of geirriteerd raken en het lukte me steeds minder goed om mijn emoties te relativeren. Hiernaast huilde ik ook veel sneller dan voorheen en voelde ik me vaak neerslachtig. Op andere momenten had ik echter weer het gevoel dat ik de hele wereld aankon en dan voelde ik me soms zelfs euforisch. Mijn gevoelens konden binnen een uur omslaan en het voelde daardoor alsof ik geen vaste grond onder mijn voeten had. Ik wist nooit waar ik aan toe was.

Vergeetachtigheid

Als je in de gevarenzone van een burn-out komt kun je dit merken aan dat je er met je hoofd niet meer helemaal bij bent. Je vergeet de tijd of belangrijke afspraken en kan soms niet op de juiste woorden komen. Het is alsof je hersenen vertraagd werken en je simpelweg niet meer helemaal goed kan denken. Hierdoor maak je meer fouten en voelt het alsof je constant achter de feiten aanloopt.

Mensen die risico lopen op een burn-out zijn vaak (te) harde werkers met veel ambitie en een hoog verwachtingspatroon. Kenmerken als perfectionisme, een hoog inlevingsvermogen en veel verantwoordelijkheidsgevoel zorgen ervoor dat je eerder geneigd bent om jezelf voorbij te rennen. Niet bepaald iemand die je slappe hap zou noemen. Was je maar ietsje 'slapper'! :-) - Tien misvattingen bij een burn-out

Besluiteloosheid

Piekeren, tobben en niet kunnen kiezen. Één van de signalen die erop kunnen wijzen dat je gevaar loopt op een burn-out is dat je last hebt van besluiteloosheid. Elke beslissing voelt dan als te veel en je twijfelt enorm aan je keuzes. Je weet het gewoon allemaal even niet meer en je voelt je onzeker.

Geen plezier

Niks doet je eigenlijk nog écht wat. Toen ik zelf te maken had met burn-out verschijnselen kon ik nauwelijks nog plezier halen uit de dingen die ik deed. Ook activiteiten die ik voorheen leuk vond, deden me niet veel meer. Eigenlijk voelde alles als een klusje en een last, ook sociale bezigheden die ik eerder gezellig had gevonden.

Vermoeid en op

Op de één of andere manier kon ik geen rust vinden, ook niet aan het einde van de dag. Slapen was hierdoor moeilijk en ik lag veel wakker. Op een gegeven moment had ik een slaaptekort van jewelste, waardoor presteren ook steeds moeilijker werd. Ik was prikkelbaarder, emotioneler en raakte snel in paniek van dingen, doordat ik moeilijker vond om overzicht te houden.

Lichamelijke kwaaltjes

Pijn in spieren, buikpijn een hoge hartslag. Deze dingen kunnen erop wijzen dat je veel last hebt van stress en een verhoogde kans hebt om burn-out te raken. Je lichaam weet vaak veel eerder wat er aan de hand is dan je hersenen. Het is daarom verstandig om altijd goed naar je lichaam te blijven luisteren en de signalen die het afgeeft niet in de wind te slaan.

Gevoel dat je een tandje bij moet zetten

Toen ik bijna met een burn-out te maken had, had ik het gevoel dat alles goed zou komen, als ik maar een tandje bij zou zetten. 'Even schouders eronder'. Toch is dat eigenlijk het tegenovergestelde van wat je eigenlijk zou moeten doen. Tegen je gevoel in, is het veel verstandiger om juist nu rust te pakken. Een tandje terug is wat je eigenlijk nodig hebt, ook al voelt dat niet zo vanzelfsprekend. Door alsmaar door te gaan en telkens weer over je eigen grenzen heen te gaan eis je te veel van jezelf en dan kom je jezelf een keer tegen.

Gevangen

Het meest typerende gevoel voor mij dat aangaf dat er iets niet goed zat was eigenlijk het gevoel dat ik 'gevangen' zat en geen ademruimte had. De situatie leek zo uitzichtloos en dat voelde heel beklemmend. Ik ervaarde veel sneller angst en was vaker paniekerig. Ik had geen tijd voor mezelf en dat benauwde me. Ik vind dit een lastig gevoel om te omschrijven, dus ik ben benieuwd of iemand het herkent.

Als je één of meerdere van de bovenstaande symptomen herkent zou het kunnen dat je last hebt van burn-out klachten. Het is dan belangrijk om uit te zoeken wat de bron is van je klachten en wat je daar vervolgens aan kunt doen. Betrek hierbij je omgeving en raadpleeg tijdig een arts als je klachten aanhouden. Het is belangrijk om jezelf serieus te nemen om erger te voorkomen.

Als laatste wil ik je nog meegeven dat, als je symptomen herkent uit deze blog je niet per definitie in de gevarenzone zit van een burn-out. De klachten die ik hierboven beschrijf kunnen ook voorkomen bij andere psychische problemen. Hoe dan ook is het belangrijk om ze niet weg te wuiven. Je lichaam en psyche proberen je wat te zeggen. Luister daar zo goed mogelijk naar.

Fotografie: Pexels

Loop jij het risico burn-out te raken?