Om beter te worden van mijn eetstoornis, moest ik in behandeling. Ik heb verschillende behandelingen gevolgd, voordat ik echt goed herstelde. Helaas liep ik niet in een keer tegen de juiste aan. Toch had iedere behandeling wel iets goeds in zich. Bij de ene instelling waren ze heel streng, bij de andere kreeg ik meer verantwoordelijkheid. Bij de een was de verantwoordelijkheid gericht op eten, waar ik bij de ander niet eens alleen mocht ontbijten. Behoorlijk streng dus of juist helemaal niet. Maar wat werkt nou goed als je in behandeling gaat voor een eetstoornis?

Een van de behandelingen die na andere volgde was in een kliniek. Hier werden mensen met allerlei verslavingen opgenomen, zoals werkverslaving, drugsverslaving, alcoholverslaving en eetverslaving. Ik viel onder het laatste, omdat ik te weinig at en erg veel compenseerde. Omdat het gebruikelijk was dat je de eerste drie weken geen contact met thuis had, moest ook ik mij hieraan houden. Gelukkig was post wel toegestaan, maar mijn telefoon moest ik inleveren.

Vreselijk vond ik dat, maar ik deed keurig wat er van mij werd gevraagd. Gelukkig was ik die tweede week jarig en kwam mijn hele gezin op visite. Ik kreeg hier en daar een speciale behandeling, omdat ik pas 18 was en mocht wat vaker bezoek en de deur uit, maar wel onder begeleiding. De regels waren er heel strikt, vanwege de mensen met drugs- en drankverslaving. Je tas werd doorzocht, na een weekendje thuis. En ik moest daar helaas ook netjes aan voldoen, terwijl ik toch wel een heel anders soort probleem had dan een middelen-verslaving. Die behandeling heeft me dan ook meer laten schrikken dan geholpen, al ging ik wel met een gezond gewicht na vier maanden met ontslag.

Ik heb er dingen geleerd, maar het was niet de juiste plek voor mij helaas. Ik viel dan ook al snel terug. Ik had me alleen maar aan regels gehouden en niet gericht op mijn proces. Daarna volgde ik nog wat gesprekken bij een psycholoog. Zij liet mij erg vrij. Zo vrij, dat ik eigenlijk helemaal niet wist waar ik nou heen moest. Ik ontdekte van alles over mezelf in de fijne gesprekken, maar met eten en gewicht zakte ik steeds meer af. Ik had er geen controle over voor mijn gevoel en in de gesprekken kwam meer gevoel en gedachtes aan bod, dan mijn eetpatroon of gewicht. Fijn, maar voor mij op dat moment niet voldoende. Iets te vrij en niet streng genoeg.

Ik werd doorgestuurd naar een centrum voor eetstoornissen. Dat vond ik spannend, want daar wisten ze veel meer af van het probleem dat ik had. Er waren veel regels, eetlijsten, een overzichtelijke dagindeling en behandelplan vol doelen en subdoelen. Meer orde, meer structuur en dus ook strenger. En als ik me niet hield aan een doel of regel, kreeg ik een signaal (waarschuwing). Bij een signaal kreeg je een motivatieopdracht. Bij drie signalen mocht je een week niet deelnemen aan therapie en kreeg je ook een opdracht mee naar huis.

Regels. Die waren heel belangrijk. Voor mij heeft deze behandeling toch wel heel veel opgeleverd. Meer dan alle andere behandelingen daarvoor. Het was duidelijk wat je er moest doen, maar ook enorm zwaar! Wat heb ik gevochten om te kunnen voldoen aan die regels. Ik ben er cold turkey voor gegaan. Natuurlijk kreeg ik eerst een wenlijst en had ik rustmomenten, maar toch is het een heel gevecht wat ik daar heb moeten leveren, om de behandel-doelen te kunnen behalen en geen regels te overtreden. De behandeling was niet alleen streng, ook ik was enorm streng voor mezelf.

Vreselijk vond ik het soms. Ik had het idee het amper te kunnen behappen, zo snel ging het voor mijn gevoel. Ik ben daar ruim een jaar in behandeling geweest, maar het leek in een maand voor bij te vliegen. Veel. Zo zou ik het 't best kunnen omschrijven. En streng, ja, dat zou ik ook wel zeggen. Streng genoeg, voor mij de goede stok achter de deur. Maar hier en daar soms ook wel iets te streng.

Toen ik later in de behandeling twee weken achter elkaar mijn aankom-eis niet behaalde, kreeg ik een signaal. Ik vond dat oneerlijk. Ik was die weken of maanden daarvoor heel veel aangekomen, soms wel drie of vier keer de aankom-eis. Mijn lichaam maakte namelijk een inhaalslag. Omdat mijn lichaam twee weken op de rem stond, terwijl ik gewoon genoeg at, kreeg ik een motivatie-opdracht mee. Ik was helemaal niet ongemotiveerd! Werd er aan mij getwijfeld omdat mijn lichaam zich niet aan de regels hield? Wat kon ik daaraan doen?

Er waren ook veel regels rondom BMI en het behalen daarvan. Andere dingen waar streng over werd gedaan, was de tijd waar binnen je een maaltijd op moest hebben. Ik als trage eter, heel mijn leven al, liep daar flink tegenaan. Er waren ook regels rondom bewegen, die achteraf gezien wel goed waren denk ik, maar op dat moment voelde het vreselijk dat ik zo rustig aan moest doen en mijn spanning niet goed kwijt kon in lopen of sporten. Dan baalde ik wel echt enorm van al die regels en afspraken waar onder ik mijn handtekening had gezet in mijn behandelplan. Ik zag er dan ook niet altijd het nu van in op moeilijke momenten.

Het ene moment bestond de behandeling uit veel regels, strenge eisen en kaders waar binnen we ons als groepsleden mochten bewegen. Maar de andere keer ging de behandeling gelukkig ook de diepte in en kwamen we tot de kern van ons probleem. Het ging niet alleen maar over die regels, gewichten en tijden. Het ging om meer dan de strenge regels. En daar kwam je vaak ook achter als je je niet meer zo bezig hield met de regels.

Het hoofddoel van behandeling is herstel. En hoewel ik soms dacht dat het doel het voldoen aan regeltjes was, was dit niet het geval. Die regels waren de tools om het hoofddoel te bereiken. Om een waterdicht front te creëren, waardoor je wel moest herstellen of in ieder geval stappen zou maken en dingen zou proberen. 

Streng? Ja, soms is de behandeling van een eetstoornis zeker streng. Dat is niet altijd fijn. Maar herstellen is ook niet fijn, alleen het resultaat. Ik heb op sommige gebieden mezelf voorbij gelopen tijdens behandeling. Ik was bezig met de regels, niet met mijn proces. En dan gaat het zijn doel een beetje voorbij omdat er te streng word gehamerd op afspraken. Later heb ik die dingen apart met een andere psycholoog nog opgepakt en afgerond. 

Toch heb ik die afspraken tegelijkertijd ook nodig gehad. Ik was zelf alleen maar op een hele destructieve manier streng voor mezelf. Die constructieve manier heb ik moeten aanleren in behandeling en dat is gelukt. Het heeft me een eind op weg geholpen, dat zeker. Maar iets minder streng had hier en daar ook prima voor mij geweest.

Zoals ik dus beschrijf, zijn niet alle behandelingen voor eetstoornissen heel erg streng en verschilt dat ook per behandelaar weer een klein beetje. Het ligt er ook erg aan wat jij nodig hebt, hoe het met jou gaat, wat voor problemen je hebt en hoe jij hier zelf mee omgaat. De een schiet er van in de verdediging, zoals ik soms ook heb gedaan. Waar de ander heel braaf de regels opvolgt zonder er iets van te leren. Ook dat heb ik soms gedaan.

Het is belangrijk een middenweg te vinden. In de behandeling, het contact met je behandelaren en in jouw eigen houding hier tegenover. Blijf je braaf en gehoorzaam ja-zeggen terwijl je ‘nee' voelt of ga je tegendraads overal tegenin waardoor je de behandeling niet eens kunt afmaken? Die middenweg is lastig te vinden, maar ik denk dat het wel kan.

Streng zijn kan heel goed werken bij herstellen van een eetstoornis. Streng, op een goede manier. Niet onredelijk streng zoals de juf van Mathilda (het boek). Maar op een manier die als doel heeft jou te helpen, zelfs ook al voelt het soms alsof het is om je dwars te zitten. Want als iemand geen regels stelt, je niet confronteert of niet houdt aan afspraken, kan het ook weer te mild zijn, waardoor je niets opschiet, veel te traag of achteruit gaat. Die strengheid kan dus best zijn kwaliteiten hebben en is daarom vaak onderdeel van behandeling. Met een doel, niet op je tegen te werken.

Een tip die ik kan geven is; blijf jezelf, ondanks de regels. Natuurlijk is het prima om regels te hebben en behandeling ook een kans te geven door die regels op te volgen voor langere tijd. Maar je mag ook je mond open doen. Praat over hoe je de behandeling ervaart, geef aan wat jij denkt nodig te hebben hier en daar. Op sommige vlakken iets minder streng en meer verantwoordelijkheid of juist meer regels, omdat je merkt dat je stiekem aan het doen bent. Wees daar eerlijk over en geef aan wat je nodig hebt. 

Wees open en eerlijk. Niet te bang om voor jezelf op te komen, maar ook niet te tegendraads. Die regels zijn er niet voor niets en dienen een doel. Wees niet bang voor die regels of faalangst zoals ik me soms heb gevoeld. Geef aan wat er in je omgaat, leg alles op tafel, dan kunnen ze je ook het beste helpen. Het komt goed, ook al zijn ze soms streng. Dat doen ze niet om je te pesten, maar om je aan te moedigen en te helpen in je herstel.

Hoe denk jij hierover?