Snelle of trage stofwisseling, bestaat dat echt? Zit er een verschil in stofwisseling tussen mensen of is dit een fabel? En moet je hier je voeding op aanpassen of hoeft dat niet? En wat is een goede stofwisseling eigenlijk? Om hier wat meer duidelijkheid in te krijgen, dit keer een blog over de stofwisseling.

Wat is dat, jouw stofwisseling?
Je stofwisseling wordt ook wel metabolisme genoemd. Het houdt in dat je lichaam je voedingsstoffen omzet in warmte en energie. Je stofwisseling is deels genetisch bepaald. Dit is een belangrijk proces wat wordt gereguleerd door hormonen. De schildklier speelt hierin een belangrijke rol. Je kan de stofwisseling onder verdelen in twee soorten. Anabole stofwisseling en katabole stofwisseling.

• Anabolisme is de opbouw van voedingsstoffen, ofwel energieaanmaak. Voorbeeld van anabolisme is bijvoorbeeld de opbouw van je voorraad glycogeen uit glucose.
• Katabolisme is de afbraak van voedingsstoffen, ofwel energieafbraak. Dit zijn dus tegenovergestelde processen. Katabolisme zijn processen die juist energie opleveren. Denk aan de afbraak van glycogeen tot glucose.

Wanneer heb je een goede stofwisseling? Iemand met een goede stofwisseling heeft een regelmatige stoelgang, heeft het niet snel koud en voelt zich actief.

Basaalstofwisseling
Je basaal metabolisme (BMR) is het energieverbruik in rust. Je lichaam heeft ongeveer 2/3 van alle energie nodig voor je basaal stofwisseling. Bij je basaal stofwisseling heeft je lichaam energie nodig voor je ademhaling maar ook andere belangrijke processen in je lichaam. Vrouwen hebben een lagere basaal stofwisseling omdat zij in verhouding meer vetweefsel hebben dan mannen en spieren verbruiken in rust ook energie. Bij ziekte kan je basaal stofwisseling hoger liggen doordat het lichaam druk bezig is met herstellen.

Bepalen van je energiebehoefte
Om je energiebehoefte te bepalen is het meten van je energieverbruik de meest accurate methode. Door middel van je zuurstofverbruik en uitgeademde kooldioxide kan je rustmetabolisme worden bepaald (indirecte calorimetrie). Dit is echter een kostbare methode. Vaak wordt de energiebehoefte geschat met behulp van diverse formules zoals de Harris & Benedict formule. Voor kinderen wordt een andere formule aangehouden, de zogenoemde Schofield formule.

Snelle stofwisseling
Je kan ook een te snelle stofwisseling hebben. Als je schildklier te snel werkt heb je teveel schildklierhormoon in je bloed. Dit wordt hyperthyroïdie genoemd. Veel voorkomende klachten zijn: hartkloppingen, darmklachten, gewichtsverlies en vermoeidheid.

Trage stofwisseling
Als je schildklier te weinig schildklierhormoon aanmaakt spreek je van hypothyroïdie. Veel voorkomende klachten zijn: kouwelijkheid, vermoeidheid, lusteloosheid en somberheid.

Feiten en fabels:

Als je een snelle stofwisseling hebt, kan je minder eetmomenten aanhouden.
Fabel: Juist met een snelle stofwisseling is het goed om een regelmaat aan te houden van 6 eetmomenten. Deze regelmaat zorgt voor een optimale stofwisseling en voor het goed functioneren van alle processen in het lichaam.

Jodium uit je voeding is belangrijk voor een goed functioneren van je stofwisseling.
Feit: Jodium speelt een belangrijke rol voor een goede werking van je stofwisseling. Brood is een voedingsmiddel waar jodium inzit

Stofwisseling is hetzelfde als je spijsvertering.
Fabel: je spijsvertering is niet hetzelfde als je stofwisseling. Bij je spijsvertering gaat het om het verwerken van je voeding nadat deze je lichaam inkomt. Dit is dus afhankelijk van je voedingsinname. Je stofwisseling gaat 24 uur door

De hoeveelheid energie die je nodig hebt voor je basaal stofwisseling is voor iedereen gelijk.
Fabel: De energiebehoefte voor je BMR is afhankelijk van je leeftijd, geslacht, lengte, gewicht en lichaamssamenstelling

Als je meer spieren hebt is je behoefte aan energie hoger.
Feit: Bij een hogere spiermassa heb je een hoger verbruik en dus ook meer energie nodig

Vrouwen hebben minder energie nodig omdat hun spiermassa lager is.
Feit: Doordat mannen een andere lichaams samenstelling hebben met meer spiermassa hebben zij een hogere energie-inname nodig dan vrouwen

Eten na 20.00 uur vertraagt de stofwisseling.
Fabel: Het maakt voor het lichaam niet uit of je later op de avond nog iets eet omdat je stofwisseling de hele dag door gaat, 24 uur!