Zelfbeeld kan worden gezien als een bepalend deel van de manier waarop je over jezelf denkt. Je zou die manier van denken ook je zelfkennis kunnen noemen. Zelfbeeld is dus een erg complex, maar belangrijk deel van jezelf. Het zorgt ervoor dat je weet wat je goede punten zijn, maar ook je slechte en het laat je zien waarom je dingen doet op een bepaalde manier. Wanneer je zelfbeeld een deuk oploopt, zijn er verschillende manieren om daarmee om te gaan. Eén manier is, volgens recent onderzoek van Levev, dat je door middel van je koopgedrag de deuk in je zelfbeeld oplapt.

Afgelopen week hoorde ik dat ik een tentamen minder goed had gedaan dan ik had verwacht. Ik was daardoor erg verdrietig en teleurgesteld in mijzelf. Na een paar minuten bedacht ik me dat ik nu de jas die al eerder had gezien zeker verdiend had. Ik heb hem toen ook meteen besteld en ik voelde me daarna al een stuk beter. Volgens het onderzoek zou ik de jas hebben gekocht om me beter te voelen. Door deze jas te kopen kon ik ontsnappen aan mijn gevoelens. We kunnen ons koopgedrag dus gebruiken om tegenstrijdigheden in ons zelfbeeld op te lossen. Dat klinkt op het eerste gezicht misschien erg slecht, maar dat zit in het mens-zijn ingebakken. Het is dus eigenlijk iets wat alle mensen bewust of onbewust doen. Volgens het onderzoek zijn er vijf verschillende strategieën met consumptie die wij kunnen gebruiken om ons zelfbeeld op te lappen.

Bron foto

♥ Directe oplossing
Met deze strategie los je de tegenstrijdigheid in je zelfbeeld direct op. Je kan bijvoorbeeld meteen een boek en samenvattingen kopen, wanneer je hoort dat je een tentamen niet hebt gehaald. Je gaat er dan vanuit dat je met het kopen van het boek en de samenvattingen het tentamen de volgende keer zeker wel moet halen, maar of je de samenvatting en boeken ook daadwerkelijk gaat gebruiken is een tweede.

♥ Symbolische zelfafronding
Symbolische zelfafronding betekent dat je probeert iets anders uit te stralen dan je eigenlijk doet. Je probeert je tekortkomingen te maskeren met andere uiterlijkheden. Ik heb dit vroeger ook weleens gedaan. Ik was erg verlegen en ik probeerde dat te verbergen met de nieuwste kleding en make-up. Ik hoopte dat mijn kleren en make-up mensen zouden afleiden om de echte en onzekere ik te zien.

♥ Disassociatie
Disassociatie houdt eigenlijk in dat je probeert ongewenste associaties te vermijden. Je wilt bijvoorbeeld dat leuke shirt van de C&A, maar je wilt niet met dat merk geassocieerd worden omdat het niet hip is in je omgeving. Als gevolg daarvan koop je het shirt niet terwijl je hem wel erg mooi vindt.

♥ Ontsnappen
De strategie ontsnappen houdt in dat je zelf iets koopt om jezelf af te leiden. Dat was het geval bij het voorbeeld over de jas. Met deze strategie probeer je eigenlijk je gevoelens te verzetten, door iets leuks te kopen. Door de jas te kopen had ik even geen tijd om na te denken over het slechte nieuws, maar kon ik nadenken over hoe ik de jas het beste zou kunnen combineren.

♥ Fluïde compensatie
Met fluïde compensatie wordt bedoeld dat je door middel van je koopgedrag je sterke punten benadrukt. Wanneer je een examen niet hebt gehaald, ga je bijvoorbeeld op jacht naar koopjes omdat je weet dat je daar wel goed in bent.

Bron foto

Als jij jezelf herkent in de vijf strategieën, dan is dat helemaal niet erg. Iedereen gebruikt deze strategieën om een deuk in hun zelfbeeld op te poetsen. Het is vooral goed om te beseffen waarom je iets koopt of doet. Als je doorhebt dat je compenseert is het ook makkelijker om erachter te komen wat daarachter zit, want je problemen in je zelfbeeld aanpakken bij de oorzaak is nog steeds de beste oplossing, daar kan geen consumptie tegen! Maar hé, als je een rotdag hebt kan dat extra jasje geen kwaad, als je het maar niet elke dag doet.

Herken jij jezelf in een van deze strategieën?