Als omstander is het begrijpen van een depressie ontzettend moeilijk. In deze blog zal ik jullie proberen uit te leggen wat het voor mij inhoudt. Hoe voelde mijn depressie en hoe kan je helpen? De depressie die mijn leven overnam is één van de ergste dingen die mij is overkomen. Dat gevoel, die leegte en duisternis die me zo overspoelde, dat wil ik nooit meer voelen. Twee jaar geleden was ik ernstig depressief. Alleen al er aan terugdenken doet pijn, omdat ik dan een terugblik krijg van hoe ik me in die peridoe voelde. Ik heb al heel mijn leven last gehad van somberheid en ongelukkigheid, maar in begin 2013 barstte het helemaal los. Ik heb me nog nooit zo rot gevoeld als toen. Maar wat voel je nou eigenlijk als je depressief bent?

Ik vergelijk een depressie altijd met duisternis. Duisternis die je helemaal opslokt, waardoor je niks positiefs meer ziet. Heel soms, op een beter moment, brandde er naar mijn idee een zwak vlammetje in de duisternis dat het even dragelijker maakte. Dat vlammetje brandde door bijvoorbeeld een fijn moment met mijn vriendje van destijds, maar zodra ik alleen was werd ook die vlam uitgeblazen en was het weer donker. De duisternis was zo slopend. Uit bed komen, douchen, aankleden en zelfs televisie kijken werd haast onmogelijk. Zelfs bewegen werd moeilijk. Ik deed die dingen misschien wel, maar de duisternis was er. Altijd.

Die duisternis zorgde ervoor dat ik slechte dingen deed. Ik was wanhopig op zoek naar iets wat me kon redden en licht zou brengen, maar het echt vinden, dat deed ik niet. Ik klampte me vast aan mijn vriendje, beschadigde mezelf, nam teveel kalmeringspillen in en uiteindelijk werd mijn eetstoornis de volgende poging tot het vinden van het licht. Hoe langer ik me zo voelde, hoe zwaarder het werd. Iedere dag deed het meer pijn. Op mijn slechtste momenten kon ik zelfs niet focussen op mijn ademhaling of hartslag, omdat dat bewees dat ik leefde, wat ik op dat punt niet meer wilde.

In de tijd dat ik zo diep zat schreef ik vrijwel dagelijks mijn gevoelens van me af in het Engels op mijn blog van die tijd. Die teksten bestonden uit één en al angst, leegte en wanhoop. Het leven vol verantwoordelijkheden waar ik zo bang voor was begon ik steeds meer te krijgen naarmate ik ouder werd. Dat wilde ik helemaal niet! Door mijn angststoornis kwam ik na jarenlang geschommel thuis te zitten. Ik ging niet meer naar school en ook door mijn depressie was het niet meer haalbaar. Ik had nergens zin meer in en alles kostte zo veel moeite. Ik deed bijna niks meer, ik zat bijna alleen maar thuis en deed destructieve dingen. Toch voelde het alsof ik heel veel deed, omdat ik van binnen constant aan het vechten was om de dag door te komen.

"I often light candles in my room and now, I'm staring at one of them. It's about to burn up, but everytime it's burning up, the flame gets bigger. To me it is a whole lot more than just a candle. It symbolizes a struggle between darkness and light. The flame means living. When it's burned up, it means the darkness brought it down. Next to this candle another candle burned up without a big fight. But this one just won't go, it keeps on fighting. I like to think that I'm more like the fighting candle than the one next to it. I'm starting to believe I am."
- Tekst die ik destijds schreef op mijn blog

Nachtenlang bleef ik wakker en zat ik op mijn bed. Ik was aan het huilen, deed mezelf pijn of ik deed juist helemaal niks. De momenten waarop ik niks deed waren misschien nog wel het ergste. Op zo'n moment voelde ik zo veel, dat het er voor zorgde dat ik tegelijkertijd helemaal niks meer voelde, behalve de duisternis. Ik wilde het dan allemaal echt niet meer. Ik zag het leven niet meer zitten en wilde er een einde aan maken. Ik wist dat dat niet kon, omdat ik weet hoe het is om iemand op die manier te verliezen.

Mijn tante maakte in 2012 een einde aan haar leven. Dat was verschrikkelijk voor iedereen die haar gekend heeft. Ze was een geweldig persoon, maar kon het leven niet langer aan. Door haar te verliezen wist ik hoe erg zelfmoord is voor omstanders. Ik kon mijn familie en vrienden dat niet aandoen. Gelukkig kon ik dat nog denken in die tijd, zoals mijn tante dat denk ik niet meer kon. Mijn tante heeft, hoe erg de gebeurtenis was, waarschijnlijk hierdoor wel mijn leven gered. Door haar verlies wist ik dat het einde niet langer een optie was. En wat ben ik blij dat ik dat toen nog heb kunnen inzien.

Voor mij zijn depressieve gevoelens de ergste gevoelens die er zijn. Ik voelde me dan zo leeg, en zo verdrietig dat ik zelfs het leven zelf niet meer zag zitten. Aan die periode in mijn leven heb ik een trauma overgehouden. Naarmate ik minder depressief werd, hoe meer ik er aan deed om dit niet nog eens mee te maken. Ik deed alles om me maar niet weer zo te voelen. Ik stortte me in het afvallen en dacht dat dat me het licht bracht, maar dat was natuurlijk niet zo. Een eetstoornis is niet de genezing van een depressie, het onderdrukt het misschien, maar meer niet. Het blijft er onder zitten als je er niks aan doet.

♦ Hoe help je iemand met een depressie?

Steun en praten
Wat mij ontzettend heeft geholpen met mijn depressie was de steun van mijn familie en vriendinnen. Dat is denk ik wel het belangrijkste in een situatie als deze. Denk je aan iemand te merken dat hij of zij lijdt aan een depressie? Of heeft die persoon dat aan je verteld? Laat als omstander dan aan hem of haar merken dat je er voor hem of haar bent. Ga het gesprek met ze aan en stel vragen. Een belangrijke vraag om te stellen is of hij of zij weet wat de reden is van de sombere gevoelens. Is er iets gebeurd of is er enkel een verandering gekomen in zijn of haar hoofd en gedachten?

Serieus nemen
Neem ook als er niet iets is gebeurd de situatie heel serieus. Het maakt de depressie namelijk niet minder ernstig. Bij de één is er een duidelijke oorzaak en bij de ander niet, maar hun depressie kan even heftig zijn. Zeg tegen de persoon waarom het gaat dat ze het niet alleen hoeven te doen, dat je er voor ze bent en wilt helpen. Ook als je de depressie niet begrijpt is het belangrijk om dit aan te geven. Zeg hierbij wel dat dit niet wegmaakt dat je er voor ze wil zijn. Lees ook deze blog met punten die je beter niet kunt zeggen tegen iemand die depressief is. Wat ook van groot belang is is hulp zoeken. Ga naar de huisarts en vraag om een doorverwijzing. Alleen al die stap kan een groot verschil maken.

Geslotenheid doorbreken
Veel mensen die lijden aan een depressie zijn gesloten en willen er liever niet over praten. Laat dit je niet afschrikken en probeer aan te blijven dringen met het zoeken naar professionele hulp. In therapie kan geslotenheid doorbroken worden. Dat is bij mij ook gebeurd. Ik was heel mijn leven ontzettend gesloten, maar toen ik eenmaal in de therapie wereld kwam kon ik steeds beter praten. Ik ben nu in de meeste situaties zelfs best open en ik kan over mijn gevoelens praten. Dit gebeurt bij veel mensen die therapie krijgen.

Geduldig zijn
Wat ook belangrijk is bij het helpen van iemand die depressief is, is geduld. Realiseer je dat een depressie niet makkelijk ‘op te lossen' is. Een depressie is een ernstige en vaak hardnekkige ziekte. Laat ook degene waar het om gaat zien dat je open staat om er over te praten. Laat ze vertellen waar ze mee zitten en wat ze voelen. Laat ze hun hart luchten bij je. En weet je niet zo goed wat je moet zeggen? Laat dan duidelijk merken hoe erg je het voor hem of haar vindt. Enkel dat horen kan al heel fijn zijn. Het gesprek aangaan is één van de belangrijkste onderdelen in de genezing van een depressie. Veel mensen die depressief zijn worden passief en doen erg weinig. Vertel ze dat ze je altijd kunnen bellen en met je af kunnen spreken. Blijf ze, ook al weet je dat ze het lastig vinden, uitnodigen om af te spreken. Blijf actief aanwezig in hun leven.

Vergeet jezelf niet
Maar, vergeet ook niet jezelf. Het is niet jouw taak of verantwoordelijkheid om iemand beter te maken. Ik denk ook niet dat een ander iemand kán genezen van een psychische ziekte. Uiteindelijk moeten ze het zelf doen, maar hulp is wel hard nodig. Gun jezelf ook nog wat rust en zorg ervoor dat je het nog aankan. Door goed voor jezelf te zorgen help je degene met een depressie ook. Daardoor kan je meer aan, ben je sterker en gezonder. Hiermee help je dus de persoon die je wilt helpen én jezelf. En dat is beide heel erg belangrijk.

Dit zijn voorbeelden van hoe je er voor iemand met een depressie kan zijn en hem of haar kan helpen. Een depressie is levensgevaarlijk. Suïcidaliteit of gedachtes hierover, wat vaak, maar niet altijd, voorkomt bij depressies, eist dagelijks honderden levens. Neem een depressie altijd serieus en zoek hulp. Je kan het hoogstwaarschijnlijk niet alleen en dat is niet erg of zwak. Het is juist sterk om hulp te zoeken. Je stelt jezelf hiermee kwetsbaar op. Dat kan lang niet iedereen. Jij bent bijzonder door iemand zo graag te willen helpen. Het laat zien dat je veel om iemand geeft en dat je die persoon gelukkig wilt zien. En dat is mooi én krachtig. Jij bent krachtig. Die kracht zal degene die jou nodig heeft voelen en hopelijk weer licht laten zien. En wie weet, verslaan jullie de duisternis wel samen.