Een jong, blank en veel te mager meisje. Dat is het beeld wat bij de gemiddelde persoon opkomt wanneer die aan anorexia denkt. Dit is een stereotype wat in veel gevallen niet kloppend is met de realiteit van mensen met anorexia. Naast dat anorexia in veel verschillende culturen voorkomt, van alle leeftijden is en ook mannen aan deze eetstoornis lijden, heeft lang niet iedereen met anorexia ondergewicht...

Op dit moment is ondergewicht echter wel één van de criteria in de DSM-V waar iemand aan moet voldoen om de diagnose anorexia te krijgen. Daarnaast bestaat de diagnose 'atypische anorexia'. Hierbij voldoet iemand aan alle criteria voor anorexia, behalve ondergewicht. Toch blijkt dit niet voldoende om het stigma rondom anorexia en ondergewicht te doorbreken. De criteria van anorexia in de DSM-V werken het stereotype beeld wat mensen van deze ziekte hebben juist in de hand. Het gevolg hiervan is dat anorexia niet altijd herkend wordt wanneer iemand geen ondergewicht heeft. Zelfs niet door artsen. Om deze reden is er een beweging gaan die pleit voor het verwijderen van het criterium 'ondergewicht' uit de DSM-V bij anorexia. 

Uit onderzoek blijkt dat bij mensen die aan anorexia lijden en een normaal gewicht hebben, hun lichaamsbeeld meer vertekend is dan bij mensen met anorexia die ondergewicht hebben. Mensen met ondergewicht hebben vaak meer lichamelijke complicaties, maar er zijn meerdere negatieve effecten op het lichaam bij anorexia die zowel met een normaal als ondergewicht worden gezien. Deze komen voort uit de tekorten die het lichaam oploopt door te weinig eten. Hierbij kun je denken aan het uitblijven van de menstruatie, ontkalking van de botten en een verlaagde bloeddruk. 

Het criterium van ondergewicht in de DSM-V houdt het stereotype beeld van iemand met anorexia in stand. Dit zorgt ervoor dat mensen die aan anorexia lijden, maar geen ondergewicht hebben vaak niet de hulp krijgen die zij nodig hebben. Sterker nog, er bestaat een kans dat zij worden aangemoedigd in hun pogingen tot afvallen. Mensen met anorexia en een gezond gewicht hebben vaak het idee dat ze niet 'ziek genoeg' zijn. De eetstoornis van deze mensen wordt alleen maar vergroot en in stand gehouden. 

Zelf had ik geen ondergewicht toen ik de behandeling voor mijn eetstoornis startte. Het was dat mijn moeder mij tegen mijn wil in naar de huisarts begeleidde en dat mijn huisarts mij erg serieus nam. Hierdoor ben ik snel op een goede plek terecht gekomen. Groepsbehandeling vond ik doodeng. Ik wist zeker dat ik de dikste zou zijn. "Hoe durfde ik die plek in te nemen? Ik was niet ziek genoeg. Mensen met een eetstoornis zijn super dun, ik niet. Dus ik ben niet ziek", dacht ik. Ook na mijn behandeling toen ik nog jaren lang met mijn eetstoornis worstelde durfde ik dit zelden aan te geven bij mijn vrienden. Bang voor onbegrip. "Ik was niet dun, dus ook niet ziek, toch?" Zelfs nu ik herstelt ben en ik vertel over mijn verleden met een eetstoornis, is de vraag die ik vaak als eerste krijg hoeveel ik woog op mijn laagste gewicht. Of ik ondergewicht had. Hoe ver ik ook ben in mijn herstel, deze vragen en opmerkingen blijven mij raken. Het knopje 'ik stel mij aan en was niet echt ziek' wordt direct ingedrukt. 

Niet iedereen staat achter het idee om ondergewicht uit de DSM-V criteria te halen. Er zijn meerdere artsen en onderzoekers die zeggen dat ondergewicht een belangrijk onderdeel is van anorexia en dat het niet genegeerd moet worden. Jennifer Guadiani is een van de onderzoekers die achter het idee staat om ondergewicht uit de criteria voor anorexia te verwijderen. Zij is onder anderen oprichtster van een behandelcentrum voor eetstoornissen in Amerika.

Volgens Guadiani blijkt uit onderzoek dat de hoeveelheid gewichtsverlies van groter impact is dan ondergewicht op zich. Iemand die in korte tijd en op een ongezonde manier van extreem overgewicht naar een gezond gewicht gaat, loopt meer risico op lichamelijk schade dan iemand die van een gezond gewicht naar (net aan) ondergewicht gaat. 

Verschillende onderzoekers en ervaringsdeskundigen zeggen dat de focus moet liggen op de psychische klachten die iemand heeft. De extreme controle, obsessies en restrictieve gedachten en gedragingen die iemand rondom eten heeft zijn vele malen belangrijker. De extreme drang om dun te zijn moet niet bewezen hoeven worden door het hebben van ondergewicht. Een alternatief criterium dat wordt geopperd is 'extreem gewichtsverlies', geplaatst in de situatie van de persoon. Op deze manier kan de stempel 'ondergewicht' van anorexia worden afgehaald, zonder dat de gewichtsafname minder serieus wordt genomen. 

Hoe denk jij over anorexia en het criterium ondergewicht? 

Bron: Seattle times & Smh