Verlegenheid & Sociale fobie

 

Vind je het vreselijk om een kamer vol met mensen in te lopen? Schrik je als de telefoon gaat? Voel je je in gesprekken onhandig of minderwaardig? Dit zijn allemaal kenmerken van verlegenheid. Verlegenheid zou je kunnen omschrijven als 'angst in sociale situaties'. In gezelschap van mensen denk je constant dat je beoordeeld, of erger nog veroordeeld wordt, bij alles wat je doet en zegt. En die beoordeling is in jouw hoofd natuurlijk áltijd negatief.

Je durft weinig van jezelf te laten zien, uit angst voor afkeuring, en wordt gesloten of trekt je terug. Het gevolg is vaak dat je erg op gaat zien tegen sociale gebeurtenissen als feestjes, of deze zelfs gaat vermijden.

freedom

Verlegenheid heeft veel te maken met irreële gedachtes over jezelf. Je bent er van overtuigd dat iemand jou niet leuk, aardig, interessant of goed genoeg vindt. Maar als je een situatie met zó'n instelling in gaat, zal het nooit een makkelijk en fijn gesprek kunnen worden.

Vaak kom je in een vicieuze cirkel terecht; in je nieuwe klas durf je niets te zeggen, 'omdat ze je allemaal toch stom zullen vinden'. Hierdoor heb je weinig contact en maak je weinig vriendinnen.
Vervolgens denk je 'bah, ik heb helemaal geen vriendinnen! Zie je wel dat ze me stom vinden!'
Zo blijf je steeds in hetzelfde cirkeltje ronddraaien.  

Gelukkig is er iets aan te doen!

Ten eerste is het belangrijk om van je irreële gedachtes af te komen. Als je er niet meer van overtuigd bent dat je niets waard bent, is het natuurlijk een stuk makkelijker om contacten aan te gaan!
Om dit te bereiken kun je bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie volgen. Je gaat dan bekijken welke negatieve gedachtes je hebt, en onderzoeken of deze eigenlijk wel waar zijn. Zo kun je langzamerhand het beeld dat je van jezelf hebt veranderen.

Daarnaast is het handig om wat extra sociale vaardigheden aan te leren, zodat je wat beter weet hoe je het best kunt handelen in sociale situaties. Je kunt bijvoorbeel een Sociale Vaardigheidstraining volgen. Daar leer je omgaan met allerlei verschillende situaties; als gesprekjes aanknopen, bekenden tegenkomen, een instantie bellen, enz. Over deze training kun je hier meer lezen.

Verder is het toch vooral een kwestie van doen. Als je toch af en toe naar een situatie gaat die je doodeng vindt, zul je op den duur merken dat het beter gaat. De positieve ervaring zorgt dat je positiever over jezelf gaat denken, waardoor het makkelijker wordt om de volgende stap te zetten!

Sociale fobie

Bij sommige mensen zijn de verschijnselen van verlegenheid zó ernstig, dat ze iemands leven gaan overheersen. Er zijn verschillende soorten angststoornissen. Eén daarvan is de sociale fobie. 

Wanneer je voortdurend bang bent voor de reactie of de kritiek van anderen, je bijvoorbeeld bang bent dat je je belachelijk maakt als je gaat trillen, blozen of transpireren. Alleen al de gedachte dat je naar een feestje zou moeten, kan al grote angst oproepen.

Mensen met een sociale fobie hebben onzekerheden in een mate waarbij het bijna ondragelijk is om zich in een sociale omgeving te mengen. Ze bellen bijvoorbeeld ook niet meer, willen niet meer naar de supermarkt...en raken zo steeds meer geïsoleerd.

Kenmerken die voorkomen tijdens momenten van angst:

• hartkloppingen, transpireren, duizeligheid, beven en blozen;
• hyperventilatie, benauwdheid, een vervelend gevoel in de borst;
• misselijkheid of diarree;
• tintelingen of een doof gevoel in handen en/of voeten;
• het gevoel niet meer te weten wie of waar je bent;
• het gevoel dat je de controle over jezelf verliest, gek wordt of doodgaat.

Mensen met een sociale fobie hebben dan ook vaak last van eenzaamheid. De normale wereld ontwijken ze zoveel mogelijk, dus veel mensen zien ze niet. Hierdoor is de kans op depressie erg groot. Dit alles maakt het alleen maar moeilijker om dit gedrag te doorbreken.

Een sociale fobie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Meestal ontstaat deze stoornis in je tienerjaren of net daarna. In het filmpje hierboven is een voorbeeld te zien van iemand met een sociale fobie.

Wat is eraan te doen?

Eigenlijk hetzelfde als bij 'normale' verlegenheid...zoals hierboven al beschreven is. Ook bij een sociale fobie zul je de situaties die je eng of moeilijk vindt zoveel mogelijk moeten aangaan, om te ontdekken dat je angsten eigenlijk niet reëel zijn.

Daarnaast kunnen medicijnen soms ondersteuning bieden bij ernstige vormen van sociale angst. Dit kunnen rustgevende medicijnen zijn, die helpen bij de lichamelijke klachten  tijdens een angst.

Er worden echter ook wel eens anti-depressiva voorgeschreven, omdat deze ook effectief blijken te zijn bij angstklachten.

Handige sites:

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Melanie - Woensdag 21 april 2010 15:24
Helaas is er na een cursus uitgekomen dat ik faalangst heb op sociaal gebied :(
Astrid - Woensdag 21 april 2010 15:31
Heel erg herkenbaar allemaal... Inmiddels ga ik wel weer contacten aan en bouw ik langzaam ook voorzichtig vriendschappen op, maar ik blijf met die negatieve gedachtes zitten (ondanks het uitdagen). Maar het zal vast steeds beter gaan!
pluisje84 - Donderdag 22 april 2010 11:46
Slaat niet helemaal op dit artikel maar ik heb zelf ergens het idee dat eetstoornissen 'ontstaan' of hun wortels vinden in de jongere jaren (bij de een heftiger aan de orde waardoor de eetstoornis ook eerder tot uiting kan komen, bij de ander mindere heftige omstandigheden die ervoor zorgen da het wat langer duurt voordat iemand vervalt in eetstoornis gedrag).
In de jongere jaren waarin angsten centraal staan. Door een extreme opvoedingsstijl van de ouders, door aanleg of door geen veilige hechting. Hierdoor kunnen neurotische en morele angsten ontstaan wat van invloed is op ons denken in de jaren erna.

Neurotische angst; ontstaat door onacceptabele aanvechtingen uit het Es. Vooral agressieve neigingen kunnen erg beangstigend zijn, omdat iemand niet weet of hij die eigen impulsen in de hand zal kunnen houden. Daarom is ‘weet’ hier niet het juiste woord, want de bron van angst blijft in het onbewuste verborgen; slechts van de uitbrekende angst is men zich bewust. Ouders die alles maar goed vinden beschermen hun kind niet tegen zijn eigen impulsen. Zij stellen geen grenzen en het kind heeft het gevoel dat, als hij zichzelf niet in de hand houdt, niemand hem een halt toeroept. Dat leidt tot neurotische angst. (uit zich in normale vorm: kind wordt iemand die altijd gespannen is en zich niet zo gemakkelijk uit, omdat hij niet weet wat er nog allemaal meer omhoog kan komen)
Morele angst: heeft iemand last van als hij bang is niet aan de normen van het eigen geweten te kunnen voldoen. Het geweten- het oordelende deel van het Über-Ich- doordat het kind zich de eisen van de ouders eigen maakt. Als die ouderlijke eisen hoog en streng zijn, krijgt hun kind een streng geweten. Heeft vaak het gevoel zich niet te gedragen zoals het hoort, met morele angst als gevolg (in normale vorm: iemand die zich snel schuldig voelt, tekort schieten). Daar kan dan nog verlatingsangst bijkomen als het zich niet aan de regels van de ouders kan houden, angst om hen liefde te verliezen.

Voor mezelf geeft dit in ieder geval de meest logische verklaring waarom ik denk zoals ik denk wat zich dan bij mij uit in een eetstoornis...

Ben benieuwd hoe jullie hierover denken!
(hoop dat mijn punt een beetje duidelijk is overgekomen, vind het moeilijk om het beknopt to the point weer te geven..)
loser - Zaterdag 26 juni 2010 12:36
afrekenen bij een kassa; zwetend, trillende handen en juist dan gaat alles fout.
de weg vragen? mooi niet! ik dwaal wel een uur rond.
met dat laatste had ik vrede, tot ik met een vriendin de stad in ging. die werd gek van mijn dwalende ontwijkende gedrag!
huisarts bellen voor een afspraak; dagen uitstellen, hartkloppingen, trillen, misselijk. gedwongen door een vriendin is het gister gelukt.

maar het gaat al beter. ik sta inmiddels zelf achter de kassa! in een klein biologisch winkeltje, waar de klanten meestal veel geduld hebben. bij mensen die ik ken gaat het heel goed. ben ik vaak weer te uitbundig:P ik winkels vraag ik soms verkopers te hulp!
stappen zetten, dingen die je eng vindt toch doen, en het liefst met hulp van een ander, en dan ontdekken dat die verkoper je graag helpt, die klant best even wilt herhalen wat ze zei... dat helpt echt!
mod6 - Zaterdag 26 juni 2010 15:56
@Loser: wat goed dat het nu beter gaat. Blijven oefenen meid, dan zal je hier steeds verder in groeien!

Liefs van mod6
Anoniem - Maandag 16 augustus 2010 18:13
Heb zelf een Rots en Water training gevolgd.
Ben daardoor krachtiger geworden en sta nu steviger in mijn schoenen.
Deze training raad ik ook aan voor degene die erg verlegen zijn om je krachtiger in je vel te voelen zodat je minder verlegen overkomt en lekkerder in je vel zit.
jesse - Maandag 25 februari 2013 11:05
heb al heel veel stappen genomen waardoor ik stuk verder ben gekomen, maar loop nu toch weer erg tegen mn angst aan waardoor ik vandaag niet naar school ben.
En mn vriend word er ook gek van omdat hij me hier niet bij kan helpen en anderen dat ook niet kunnen want ik ben heel koppig en dan lukt het niemand om me over te halen, misschien omdat mijn angst dan gewoon zo groot is dat alle gesprekken die ik erover heb er niet toe komen om mij hieruit te praten. ofzo