Heb ik een kloppend zelfbeeld?

Het beeld dat je van jezelf hebt is heel belangrijk voor je zelfvertrouwen. Meiden die een negatief beeld van zichzelf hebben kunnen daar veel last van hebben. Een negatief zelfbeeld leidt ertoe dat je heel snel denkt dat je iets niet goed doet, dat alles wat je doet mislukt, of dat iets wat je doet verkeerd is et cetera.


Bron

Een negatief zelfbeeld kun je zien als een hele donkere zonnebril: alle positieve ervaringen worden weg gefilterd, alles lijkt somber en negatief. Iemand hoeft je maar een beetje boos aan te kijken of je denkt al dat dit jouw schuld is, terwijl het heel goed kan dat iemand om een heel andere reden boos was en dat dit niets met jou te maken had.

Als je een negatief zelfbeeld hebt ben je uiterst gevoelig voor kritische opmerkingen van anderen over jou of over je uiterlijk, ook als die opmerkingen goed bedoeld zijn of nergens op slaan. Maar meiden met een negatief zelfbeeld denken dan al gauw: "Zie je wel ik zie er ook niet goed uit" of "Volgens mij mag ze me niet en ziet ze me helemaal niet zitten, ze vindt me helemaal niet leuk."

Met een hele donkere bril op zul je alles wat je tegenkomt negatief beoordelen. De vraag is natuurlijk wat je hieraan kunt doen. Uiteraard zou het heel gemakkelijk zijn om te zeggen dat je die zwarte bril gewoon moet inruilen voor een roze bril, zodat je alles voortaan van een superzonnige kant bekijkt. Maar afgezien van het feit dat jij je psychische zwarte bril niet ineens kunt inruilen voor een roze bril, is het de vraag of je alles nu van de super zonnige kant moet bekijken. Want ook dat is natuurlijk een vertekening van de werkelijkheid.

De beste manier is uiteraard om een helder en realistisch beeld te krijgen van jezelf. Daarvoor zul je hard moeten oefenen, want de zwarte glazen zitten namelijk in je eigen hoofd, en negatieve gedachten kun je niet zomaar veranderen in hele positieve gedachten. Maar je kunt je wel bij elke negatieve gedachte afvragen of die wel terecht is.

Dus als iemand kritiek op je heeft kun je beginnen om je af te vragen of dat wel klopt. En dan blijkt vaak dat de kritiek alleen betrekking heeft op iets kleins, bijvoorbeeld dat je met je benen op tafel zit, maar dat wil nog niet zeggen dat je helemaal wordt afgewezen. Ook krijg je misschien wel eens kritiek omdat je te laat bent, of iets vergeten bent. Maar dat betekent natuurlijk niet dat je altijd te laat bent of altijd iets vergeet. En natuurlijk kan er een hele goede reden voor zijn dat je te laat bent of iets vergeten bent: Bijvoorbeeld de trein was te laat, of je had het heel erg druk, zodat je iets vergat. Volgende keer beter!

Waar het om gaat is dat jij leert om niet zo negatief naar jezelf te kijken en als je toch kritiek krijgt dat je dan eerst kijkt of die opmerking wel terecht is en jezelf gaat verdedigen. Kijk dus ook naar je positieve pluspunten. Als je dit flink vaak doet dan zul je zien dat jouw roetzwarte bril al een stuk lichter wordt en ook de zonnige dingen in je leven zichtbaar worden!

Auteur: Greta Noordenbos
Greta Noordenbos is universitair docent Klinische Psychologie aan de Universiteit Leiden. Zij doet onderzoek naar preventie van eetstoornissen, herstelmogelijkheden en langdurige eetstoornissen, waarover zij diverse boeken en artikelen publiceerde.