Elke van der Pol

 

Elke van der Pol

Elke van der Pol werkt ruim 9 jaar als dietist binnen de (psychische) gezondheidszorg. Ze is van mening dat sporten en beweging een positieve invloed hebben op het lichaam en de geest. Door haar werk in de geestelijke gezondheidszorg is ze zich sinds 2005 meer gaan verdiepen in eetstoornissen. Sinds 2006 heeft ze een eigen praktijk. Sinds 2008 is ze officieel sportdietist. Ze werkt ook als diëtist op de theaterschool van Amsterdam.

Proud2Bme mocht haar interviewen:

Als diëtiste ben je continue bezig met eten. Waar is die interesse bij jou vandaan gekomen?
Ik weet niet precies waar die interesse vandaan gekomen is. Ik heb me wel altijd al geïnteresseerd voor (gezond) eten en algemeen gezond leven. Ik vond het ook leuk om te weten hoe je op een gezonde manier toch lekker kan eten. Daarnaast vind ik eten ook vooral erg lekker!

Heb je zelf ooit problemen gehad met eten?
Ik heb zelf nooit echt problemen gehad met eten. Ik weet echter wel hoe het is om te veel met eten bezig te zijn. Tijdens de opleiding moesten we van veel producten leren hoeveel calorieën erin zaten en dat had als resultaat dat ik automatisch bij alles wat ik zelf at de calorieën ging tellen... Daar werd ik dus helemaal gek van! Gelukkig is dat na een tijdje ook weer vanzelf weggegaan (dus meiden die nog calorieën tellen, je kan er echt vanaf komen!)

Daarnaast heb ik zoals bijna iedereen wel momenten dat ik bijvoorbeeld iets meer gegeten heb dan ik van plan was (omdat het zo lekker was!) of dat het bijvoorbeeld door drukte juist niet lukt om voldoende of gezond te eten.

Bij een diëtiste wordt een bepaalde uitstraling verwacht. Hoe erg ben jij zelf bezig met eten?
Ik ben zeker zelf ook bezig met gezond eten. Ik kan toch moeilijk van de mensen die bij me komen vragen of ze gezond eten en zelf elke dag een patatje halen? Dat betekent trouwens niet dat ik nooit wat lekkers eet. Een gezonde voeding bestaat uit de juiste balans tussen energie-inname en energieverbruik en tussen gezonde producten en af en toe wat lekkers. Dus ik let op wat ik eet en kan ook heerlijk genieten van een stukje chocolade of wat chips op z'n tijd!

Hindert het je nooit dat je zoveel van voeding en gezondheid af weet? Bijvoorbeeld bij het boodschappen doen?
Nee, ik vind het juist fijn om zoveel over voeding te weten! En het boodschappen doen vind ik juist spannend. In de supermarkt zijn er regelmatig nieuwe producten die natuurlijk allemaal bekeken en uitgeprobeerd moeten worden!

Als ik op vakantie in het buitenland ben kan je me ook uren in de supermarkt vinden. Ik vind het erg leuk om te bekijken welke producten ze in het desbetreffende land allemaal hebben. Ik was deze zomer in China en daar verkopen ze in de supermarkt gedroogde kippenpootjes die je als snack kan eten! (compleet met botjes en nageltjes!)

Toneelschool amsterdamJe werkt ook als diëtist op de Theaterschool (onderdeel van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten). Nu worden er aan danseressen hoge eisen gesteld qua figuur, gewicht en voeding. Kom je daardoor veel meiden met eetstoornissen tegen in je werk?

Er komen in verhouding wel iets meer eetstoornissen voor in de danswereld en ik zie dus ook regelmatig dansers die problemen hebben met eten of echt een eetstoornis hebben. De reden hiervoor kan op verschillende vlakken liggen. Allereerst heerst er natuurlijk wel een bepaald schoonheidsideaal, al zie je dat wel steeds minder worden. Het gaat in plaats van het kleinste maatje steeds meer om je dansprestaties.

Aan de andere kant word je natuurlijk wel erg met jezelf geconfronteerd door alle spiegels en de strakke kleding die gedragen wordt. Iedere verandering in je lichaam wordt daarmee opgemerkt. Als je hier gevoelig voor bent en jezelf veel met anderen vergelijkt die misschien net iets dunner zijn dan jij kan dat de kans op het ontwikkelen van een eetstoornis vergroten.

Welke adviezen geef je hen dan mee?
Kijk vooral naar jezelf en vergelijk je niet met anderen. Iedereen heeft een bepaald eetpatroon en gewicht waar hij of zij het beste op presteert. Ik heb nog nooit een danser horen zeggen: ‘Ik was zo goed omdat ik zo licht was.' Je presteert het beste als je in balans bent en je lichaam dus geeft wat het nodig heeft, niet te veel maar ook zeker niet te weinig.

Op de Theaterschool wordt ook erg kritisch gekeken naar je prestaties, en krijg je soms harde feedback te horen. Merk je dat dit sommige meiden beïnvloedt in hun zelfvertrouwen?
Ik merk dat vooral opmerkingen over het lichaam voor de meiden soms moeilijk zijn. Een opmerking kan vanuit de dansdocent goed bedoeld zijn maar toch verkeerd overkomen. Een docent kan bijvoorbeeld een positieve opmerking maken over hoe een meisje eruit ziet en hoe haar oefening eruit ziet. Als die student toevallig net wat dunner is dan een klasgenootje kan dat klasgenootje het idee krijgen: ‘Als ik maar zo dun word als zij, dan word ik vast net zo goed!'

Je vertelde dat jullie binnen de theaterschool op het moment erg bezig zijn om voeding op de kaart te zetten. Kun je hier wat meer over vertellen? Hoe doen jullie dit precies?
Allereerst geef ik aan alle eerstejaars studenten een voedingsles over gezonde voeding voor dansers in het algemeen, en een les over de gevolgen van ongezond eetgedrag. Tevens ben ik eens in de twee weken aanwezig voor een inloopspreekuur waar de studenten terecht kunnen als ze persoonlijke vragen hebben. Hiernaast zijn ook de docenten steeds beter op de hoogte van gezonde voeding en proberen ze dat ook te stimuleren bij de studenten.

Als een student merkt problemen te hebben met voeding en hier over wil praten kan hij of zij ook nog terecht bij een van de docenten, de mentor of de artistiek leider van de opleiding of bij de psycholoog die ook een inloopspreekuur heeft.

dieetWat is een goede voeding voor danseressen in het algemeen? Waar moeten ze op letten?
Een danser moet in het algemeen net zoals iedereen erop letten om voldoende vitamines en mineralen binnen te krijgen door gevarieerd te eten en van alle productgroepen (bijvoorbeeld brood, melkproducten, vlees en groenten) voldoende binnen te krijgen. Daarnaast hebben ze een hogere behoefte aan koolhydraten en eiwitten. Koolhydraten hebben ze nodig als energiebron bij het dansen en het oefenen. De eiwitten hebben ze nodig om hun spieren goed te houden en goed te kunnen herstellen.

Waar in de praktijk veel studenten tegen aan lopen is een goede timing van de maaltijden. Door het drukke les- en trainingsschema hebben ze niet altijd tijd om op gezette tijden te eten laat staan om te koken. Dan zijn praktische adviezen over hoe ze gemakkelijk toch een gezonde maaltijd kunnen maken en hoe laat ze bijvoorbeeld nog van te voren kunnen eten heel belangrijk.

Mag je als danseres ook wel eens patat of chocola eten?
Net als een ieder ander kan een danser wel eens een patatje of wat chocolade eten. Omdat ze meestal meer energie verbruiken dan een niet danser kunnen ze best af en toe wat lekkers nemen. Ze kunnen alleen niet elke dag een patatje als avondeten nemen simpelweg omdat dat niet de benodigde voedingsstoffen (bijvoorbeeld te weinig eiwitten) bevat om goed te kunnen presteren. Daarnaast zou door elke dag een patatje als tussendoortje de totale dagvoeding weer te veel calorieën kunnen bevatten en een danser wil natuurlijk ook niet te zwaar worden.

Is er wel eens wrijving tussen jou en de dansdocenten op school? Dat jij een gezond gewicht belangrijk vindt, maar zij denken dat een meisje het beter zou doen bij een lager gewicht?
Er is wel eens onenigheid over de definitie van een ‘gezond gewicht'. Er bestaan verschillende richtlijnen en dat blijven natuurlijk algemene richtlijnen. Daar kunnen persoonlijke verschillen in zijn. Dat betekent dat er mensen kunnen zijn die officieel (net) een gezond gewicht hebben maar toch kenmerken vertonen van ondergewicht. Die zouden dan toch nog iets moeten aankomen.

Aan de andere kant kunnen mensen die officieel op een te laag gewicht zitten van nature zo licht zijn en verder klachten hebben en geen problemen met eten hebben. Als je bijvoorbeeld kijkt naar Aziatische mensen, die hebben van nature al een lager gewicht wat niet per deffinitie ongezond hoeft te zijn. We zien dat mensen die streven naar een gewicht dat een stuk onder hun ‘natuurlijke gewicht' ligt een groter risico lopen op het ontwikkelen van eetproblemen.

We kijken daarom ook altijd naar het gehele plaatje; Hoe voelt iemand zich, is iemand vaak ziek? Hoe gaat het met het trainen? Maar ook: hoe veel is iemand met het eten bezig in zijn of haar hoofd?
Daar moet ik wel bij vermelden dat als je eenmaal problemen hebt met eten het altijd nodig is om naar een gezond gewicht te gaan omdat gebleken is dat hoe lager het gewicht is, hoe sterker de eetstoornis blijft en hoe moeilijker het is om een gezond eetpatroon te ontwikkelen en vast te houden.

De selectie-procedure om toegelaten te worden tot de theaterschool is vrij streng. Wordt daarbij ook op gewicht gelet? En worden meiden daar ook in begeleid?
Er wordt daarbij vooral naar algemene conditie gekeken en hoe iemand zich kan bewegen, dus hoeveel potentie iemand heeft om een goede danser te worden, en naar de artistieke en creatieve mogelijkheden van iemand. Verder is het wel per opleiding verschillend, er zijn opleidingen waarin gewicht minder belangrijk is (zoals de dansdocent opleiding of de jazz-musical-dance opleiding) maar voor andere opleidingen (zoals het klassieke ballet) daarbij speelt de lichaamsbouw (dus niet alleen het gewicht maar ook hoe iemand gebouwd is en bijvoorbeeld de lengte van iemand) wel degelijk een rol omdat daar (op dit moment) nog een bepaald esthetisch beeld bij past.

En worden er wel eens meiden aangenomen waarvan jullie vermoeden dat er sprake is van ondergewicht en/of een eetstoornis?
Als er mensen zijn waarbij het gewicht voor start van de opleiding ongezond is dan kan er wel gezegd worden dat het beter zou zijn als zij of hij iets zou aankomen of afvallen tot een gezond gewicht is bereikt. Daarvoor kunnen ze dan bij mij terecht om te zorgen dat dit op een gezonde manier gebeurd. Daarnaast kunnen ze als ze denken dat er sprake is van een eetsprobleem het advies geven om hulp te zoeken bijvoorbeeld bij een psycholoog en/of een diëtist.

De opleiding promoot een gezonde levensstijl en wil zeker geen leerlingen met eetstoornissen simpelweg omdat iemand die de hele dag bezig is met eten niet genoeg aandacht over heeft voor het dansen. Dat heeft samen met het feit dat je zonder goede voeding niet goed kan presteren een negatieve invloed op het dansen. Met een gezonde voeding heb je tevens minder kans op blessures en zorg je er voor dat je botdichtheid (ook op latere leeftijd) goed blijft.

GlamourDenk je dat het schoonheidsideaal in de media een rol speelt bij de meiden op de opleiding?
Ik denk niet dat het algemene schoonheidsideaal bij deze groep een hele grote rol speelt. De danswereld is toch een beetje een wereld op zich. Het probleem zit denk ik meer in het associëren van een laag gewicht met een goede prestatie. Dat is trouwens wat je in de sportwereld ook veel ziet. Het idee: "Thin is going to win!" Wat ik al eerder zei, dat dansers denken dat ze heel dun moeten zijn om een goede danser of danseres te worden.

Aan de andere kant is er in bepaalde groepen (bijvoorbeeld bij het klassiek ballet) in de danswereld nog wel een bepaald estetisch beeld waar de dansers en danseressen aan moeten/willen voldoen.

Hoe kijk je aan tegen jongeren op met een eetprobleem? Kun je het begrijpen?
Ik denk dat ik me wel kan inleven in het dilemma waar jongeren met een eetprobleem mee zitten. Het is een beetje het probleem van het duiveltje op de schouder (zoals ik de eetstoornis vaak visualiseer) die je nare dingen influistert en je op het verkeerde pad wilt brengen versus het engeltje (je verstand) die weet dat je wel gezond moet eten. Ik denk dat iedereen, al is het misschien niet met betrekking tot eten, dat dilemma wel kent.

‘Normaalgesproken' geef je cliënten juist advies om af te vallen. Is het niet lastig om bij cliënten met een eetstoornis juist ‘andersom' te moeten denken en adviezen te moeten geven?
Dat valt wel mee. Er zijn eigenlijk veel overlappen in de adviezen voor beide groepen. Voor allebei de groepen is het belangrijk om regelmatig te eten, vooruit te plannen wat je gaat eten en alternatieve manieren te vinden om met negatieve gevoelens om te gaan (in plaats van het te uiten in het te veel of juist helemaal niet eten). Wat natuurlijk wel verschillend is zijn de soort producten die ik aanraad. Voor mensen die willen afvallen zij dat de producten die wat minder energie bevatten en voor de mensen die bijvoorbeeld willen aankomen de producten die wat meer energie bevatten.

Je bent ook gespecialiseerd in sport en voeding. Meiden met een eetstoornis maken echter vaak ‘misbruik' van sport en beweging om maar zoveel mogelijk af te kunnen vallen. Wat zou je hen adviseren?
Ik leg altijd uit wat er gebeurd als je te weinig eet en toch gaat sporten. Tijdens het sporten belast je je spieren waardoor ze iets beschadigen. Daarna herstellen je spieren zich en daarmee worden ze sterker. Als je nou te weinig eet en te weinig eiwitten binnenkrijgt dan heb je niet voldoende bouwstoffen om je spieren weer op te bouwen. Dit heeft als resultaat dat je alleen maar je spieren aan het afbreken bent en uiteindelijk steeds zwakkere wordt... Daarnaast zorgen minder spieren er ook voor dat je lichaam uiteindelijk minder energie verbruikt en dat maakt dat alleen maar moeilijker afvalt.

StrikWat zou je nog willen zeggen tegen de meiden op Proud2Bme?
Als je al hulp krijgt en bezig bent om van je eetstoornis af te komen: geef niet op! Net zoals veel dingen in het leven gaat ook het herstellen van een eetstoornis met vallen en opstaan. Geef jezelf die tijd en richt je op de positieve veranderingen die je voor elkaar krijgt ook al zijn het kleine stapjes!

En voor diegene die alleen met hun eetstoornis worstelen: zoek hulp! Je hoeft het echt niet alleen te doen en het kan al een hele opluchting zijn om je probleem met iemand te delen. Er zijn veel mensen die je kunnen (en willen) ondersteunen en helpen als je ze dat toestaat.

Heb je vragen aan Elke of zou je begeleiding willen?

Ze is te bereiken via
www.voedingsadviesencoaching.nl en info@voedingsadviesencoaching.nl

 

Reacties

verdriet - Maandag 4 oktober 2010 15:59
Goed interview!
Kay - Maandag 4 oktober 2010 21:55
Wauw, heel goed intervieuw! Ik vond het heel leuk en interessant om te lezen!
Justpink - Maandag 4 oktober 2010 23:19
Vind het een interessant intervieuw...
Maar ook moeilijk!

Ik heb de vooropleiding bij deze theaterschool gedaan voor dans, (5 o clock).
& ik kreeg regelmatig te horen dat ik te dik was, terwijl ik toen al tegen ondergewicht aanliep.
We hadden op een dag van 7 uur maar een half uur pauze en 1 van 15 min en daarin mochten we eigenlijk niks eten want daar zouden we last van krijgen tijdens het dansen.
Zelfs water drinken mocht niet teveel.

Toen ik weg moest wegens mijn anorexia zeiden ze:
'Gho er zijn wel veel probleemgevallen dit jaar he?'

Ik geloof dat deze diėtiste haar uiterste best doet voor de meiden en jongens op het HBO zelf, maar de vooropleiding daar schort nog wat aan vind ik persoonlijk.
Ronald Lassen - Zaterdag 4 december 2010 00:14
Elke, geweldig mooi denkwerk samen met de mensen en het werk dat jij doet is zeer geloofwaardig. Succes!
Elke van der Pol - Donderdag 24 maart 2011 01:12
Beste Justpink,

Ik begrijp wat je bedoeld, aan de ene kant zeggen ze dat ze geen mensen met eetproblemen willen maar aan de andere gebeuren er in de praktijk zeker nog dingen die een eetstoornis in de hand werken. Wij proberen dat beeld van dat je heel dun moet zijn om goed te kunnen dansen absoluut te ontkrachten maar dat beeld zit bij sommige docenten nog wel diepgeworteld en is dus lastig aan te passen...

Bij de 5 o'clock is ook zeker nog wel werk te verrichten, zo is het bijvoorbeeld nu nog de enige groep die geen voedingsvoorlichting krijgt. Wat dat betreft krijgen ze (nog) niet de aandacht die de rest van de opleiding krijgt. Maar we blijven ons best doen om de idee op de theaterschool te verbeteren!!
ApudVUbxRZfDfx - Zondag 18 september 2011 10:35
Posts like this brighten up my day. Thanks for tankig the time.