Schuldgevoel

 

Je hebt die ene vriendin al een maand niet gebeld. Je hebt je proefwerk verpest, de hockey-wedstrijd verknald en je moet ook nog steeds bij je oma langs. En of dat nog niet genoeg is, zadel je ook nog je ouders op met een kind met een eetstoornis. Lekker dan. Misschien komen dit soort gedachten je bekend voor. En vooral het bijbehorende gevoel:

Schuldgevoel.

guilt

Schuldgevoel is: een gemoedstoestand waarbij het geweten een mens plaagt met een onaangenaam gevoel over een bepaalde gedane of juist niet gedane actie. Het wordt vaak gevolgd door gevoelens van berouw of spijt. Schuldgevoel is een gemoedstoestand die men zichzelf oplegt. (Wiki)

Je bent hier zeker niet de enige mee! Eén op de vijf vrouwen heeft dagelijks last van schuldgevoelens. Soms kunnen deze gevoelens nuttig zijn; ze geven je een schop onder je kont geven om bepaalde dingen tóch te doen (ook al heb je er eigenlijk geen zin in of tijd voor). Maar als je te veel schuldig voelt werkt het juist tegen je; je praat jezelf de put in en blijft piekeren en je rot voelen. Waardoor er alleen maar minder terecht komt van wat je zou willen.

Hoe komt het dat je zoveel schuldgevoelens hebt? Zou je dan zóveel meer ‘fout' doen dan andere mensen?

Dacht het niet! Eigenlijk heeft het veel meer te maken met - daar zijn ze weer - zelfbeeld en perfectionisme & gevoelens die je jezelf oplegt!

Het kan zijn dat je zó'n laag beeld van jezelf hebt, dat je denkt dat je alles fout doet. Of dat je zúlke hoge eisen aan jezelf stelt, dat je er nauwelijks aan kunt voldoen. Je wilt een leuke vriendin zijn, een goede leerling, een lieve dochter, een zorgzaam kleinkind.

Maar dat kan nou eenmaal niet allemaal voor de volle 100%!

Daarbij zijn schuldgedachtes vaak helemaal niet realistisch. Jij maakt je bijvoorbeeld maanden druk om een opmerking die je tegen je vriendin hebt gemaakt, terwijl zij het zelf al lang is vergeten. Of je denkt om de haverklap dat mensen boos op je zijn of je niet mogen, terwijl dat helemaal niet zo is. Zonde!

Schuldgevoelens worden veelal gecompenseerd door excuses aan te bieden, door "verkeerde" acties te herstellen of niet gedane acties of afspraken alsnog te doen, na te komen. Als je lang met schuldgevoelens kampt, kan je last krijgen van depressieve gevoelens. In zeer extreme gevallen kan dit leiden tot suicidepogingen.

Mensen die traumatische ervaringen hebben zoals misbruik, voelen zich vaak ook schuldig, terwijl dit geheel onterecht is.

Schuldgevoelens die veel voorkomen bij meiden met eetstoornissen zijn de volgende:

  • Een schuldgevoel over het liegen over jouw eetgewoontes tegen haar ouders.
  • Een schuldgevoel over het feit dat jouw ouders je telkens naar afspraken met hulpverleners moeten brengen.
  • Een schuldgevoel over de tijd die jouw ouders kwijt zijn aan jouw therapie.
  • Een schuldgevoel over de ruzies die ontstaan tussen jou en je ouders over 'hoe om te gaan met jouw ziekte'.
  • Een schuldgevoel over het feit dat je ziek bent en voor jouw gevoel een last bent.
  • Een schuldgevoel omdat je voor jouw gevoel niet de dochter bent die je ouders hadden willen hebben.

Wat is er aan te doen?

Het kan je helpen om te kijken hoe realistisch je gedachten zijn. Door je gedachten reëeler te maken, zal je gevoel postiever worden. Stel jezelf vragen als:

  • Is het echt zo erg wat ik gedaan (of juist niet gedaan) heb?
  • Is het wel écht míjn schuld? Of zijn er ook factoren buiten mij om die een rol spelen?
  • Wat was het aandeel van de ander erin?
  • Heb je er bewust voor gekozen om in deze situatie terecht te komen? nou dan...
  • Als een vriendin in deze situatie zat, zou ik dan ook vinden dat ze zich schuldig zou moeten voelen?
  • Stel ik geen te hoge eisen aan mezelf?
  • Zou de persoon in kwestie het zelf ook zo erg vinden?
  • Hoe zou ik er tegenaan kijken als een ander bij mij hetzelfde (aan) zou doen?
  • Ligt datgene wat fout gaat wel binnen jouw macht? Is het aan jou om het op te lossen?
  • enz.

Vaak kom je dan tot de conclusie dat het eigenlijk best meevalt, en dat je je nutteloos druk maakt. Dat is niet jouw schuld is, wil daarentegen natuurlijk niet zeggen, dat je er dus zelf ook niets aan kan veranderen om weer uit de betreffende situatie te komen!

Daarnaast zijn er ook nog dingen die je in feite wel zelf doet, maar waar je niet ‘schuldig' aan bent. Natuurlijk is jouw eetstoornis vervelend voor je ouders...maar daar heb je toch niet zelf bewust voor gekozen? En natuurlijk vindt je oma het jammer dat je niet vaker langskomt...maar ze begrijpt best dat je het druk hebt op school, en tijd met vriendinnen wil doorbrengen.

Helaas zijn we vaak niet geneigd om er op zo'n manier tegenaan te kijken... maar juist om onszelf verder de grond in te trappen. Om in feite meer ‘bewijzen' te verzamelen dat je het allemaal verkeerd doet. Want ‘je broer is pas nog bij oma langsgeweest', de buren hebben een dochter zonder eetstoornis en je zusje heeft wél een 8 voor haar proefwerk gehaald. En voor het gemak streep je maar even weg wat jij allemaal wél goed doet.

Pas op dat je niet in een slachtofferpositie terecht komt, stop met piekeren aan wie het ligt, wat wel/ niet jouw fout is.... pak de situatie aan en probeer in een betere terecht te komen! (natuurlijk gaat deze zin niet op als het om misbruik o.i.d. gaat, want dan ben je wel degelijk slachtoffer!)

Schuldgevoelens zijn in ieder geval  een typisch voorbeeld van wat jouw lage zelfbeeld en kritische blik naar jezelf met je kan doen. Probeer altijd op een reëele manier te kijken en eventuele gedachtes bij de mensen waar het om gaat te checken, ....dan zal het écht niet zo erg zijn als jij denkt!

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Justthesame - Dinsdag 6 juli 2010 16:05
Oh... echt heel herkenbaar... ! Vooral: Je wilt een leuke vriendin zijn, een goede leerling, een lieve dochter, een zorgzaam kleinkind.
En die schuldgevoelens bij een eetstoornis...
Ik denk ook altijd dat mensen mij niet mogen..
Jeetje. Best vaak eigenlijk, als ik er zo over na denk...
ladybabs - Dinsdag 6 juli 2010 16:29
Goed stuk! Ook zo herkenbaar! Ik wil het beste zijn in alles, goede cijfers, goede vriendin, goede dochter etc. Ik voel me vooral heel schuldig over mijn eetstoornis, waarom kan mijn moeder geen normale dochter hebben? Nee, ik moet weer een probleemkind zijn.. En vooral dat ik zoveel lieg. 'Nee hoor mam, het gaat prima, ik heb echt geluncht'. Ik wordt echt gek van mezelf.. Gelukkig zeg ik steeds vaker wel de waarheid en daarmee kan ik ook hieruit komen. Maar schuldig voel ik me wel, echter ik weet het aardig te relativeren ;)
Laurien - Dinsdag 6 juli 2010 17:29
Wat een goed stukje is dit!
Heel erg herkenbaar, je altijd maar schuldig voelen over van alles en nog wat, terwijl dat in de meeste gevallen eigenlijk helemaal niet nodig is.
Ik voel mij vaak enorm schuldig tegenover mijn en ouders zusjes, dat ik hun elke keer weer verdriet doe, dat er zoveel aandacht naar mij moet gaan, dat ik ze vaak voorlieg, dat ik ze pijn doe, etc etc..
Hoe vaak mijn ouders en zusjes ook tegen mij zeggen dat het niet mijn schuld is dat ik een eetstoornis heb, dat zij soms verdrietig zijn. Toch blijft dat gevoel je achterna gaan..

Gelukkig kan ik soms ook bedenken dat het misschien niet allemaal mijn schuld is, en dat ik er ook niet altijd wat aan kan doen.. :)
jessica - Woensdag 7 juli 2010 10:20
heel herkenbaar! ik haat het woordje schuld!
ik hoop dat ik er ooit nog eens anders tegen kan kijken!
marion - Woensdag 30 januari 2013 17:46
ik ben het zo zat ik ben 52 en nog heb ik steeds dat rot gevoel, iedere keer probeer je ergens bij te horen maar dat is toch zo verdomde fout, bij jezelf horen is het meest belangrijk dan kan de ander je ook echt gewoon zien, altijd maar bezig zijn met je ontwikkelen en nog voelt het allemaal niet helemaal oke!!
tryuts maria . - Vrijdag 26 augustus 2016 10:52
ik voel me gewoon een stom mens .
Jacqueline - Dinsdag 26 juni 2018 10:24
Ik voel me schuldig als ik een date heb..omdat mijn 2 vriendjes dood zijn een aan maagbloeding 4 jr terug en een zelfmoord 1 jr terug ..wil verder met me leven maar dat remt me...maakt me verdrietig 😪
...... - Donderdag 25 oktober 2018 13:51
Me moeder is altijd boos op mij en niet op mijn zusje, als ze mij slaat of iriteerd dan doet ze niks als ik het bij mijn zusje doe schreeuwt ze me en al die andere dingen en dan ga ik denken dat ik het weer fout doe maar ik wordt gewoon geëriteerd door mijn zusje en dat zeg ik ook tegen me.moeder maar ze luistert niet
xx - Vrijdag 14 augustus 2020 02:13
ik heb altijd het gevoel dat ik alles fout doe en dat iedereen me haat, wat niet zo is en dan irriteer ik mensen omdat ik zo vaak vraag of ze boos zijn en naar een tijdje zijn ze weg. ik durf niemand als eerst een berichtje te sturen omdat ik bang ben dat ik ze lastig val