Herstellen van een eetstoornis is mogelijk, maar het is ook mogelijk dat de eetstoornis weer terugkomt. Dat heet een terugval en kan iedereen overkomen. Om een terugval te voorkomen, is het belangrijk dat je de eerste signalen herkent en dat je erop inspeelt. Op die manier voorkom je dat de eetstoornis jouw leven langzaam maar zeker weer overneemt. Wat moet je dan doen als die kleine eetstoornistrekjes weer terugkomen?

Mijn ervaring is dat het best een tijd goed kan gaan. Je eet wat je wilt zonder er verder bij na te denken. Als je in de spiegel kijkt, kan je leven met wat je daar ziet. Je straft jezelf niet meer als je een keer te veel hebt gegeten of te weinig hebt bewogen. Je bent in voor spontane etentjes ergens en past je daar flexibel op aan. In zulke tijden lijkt de eetstoornis heel ver weg.

Van de één op de andere dag kan er echter iets veranderen. Opeens twijfel je of je misschien niet beter smeerkaas op je boterham kan doen in plaats van hagelslag. Ook laat je de alcohol misschien liever even staan en sla je het stukje taart op die verjaardag over. Het lijkt onschuldig, omdat mensen zonder eetstoornis dit ook weleens doen. Toch denk ik dat als je een eetstoornis hebt gehad je hier extra alert op moet zijn.

Waarom vind je dat je deze andere keuzes moet maken? Welke gedachte schuilt daarachter? Vind je dat je opeens te dik bent? Ben je bang dat je anders te dik wordt? Bij mij was dat vaak wel het geval. Opeens voelde ik me niet meer zo fijn bij het eten van hagelslag op brood. Opeens dacht ik dat ik daar dikker van werd en dat wilde ik niet.

Zo onschuldig was het weglaten van hagelslag voor mij dus niet, omdat er een eetstoornisovertuiging achter schuilde. Het was niet zo dat ik voor smeerkaas wilde kiezen, omdat ik dat lekkerder vond. Ik koos voor smeerkaas, omdat dat voor mij veiliger voelde. Het was echter onzin dat ik dacht dat ik aan zou komen van hagelslag, want dat kan gewoon niet. Daarvoor was ik ook niet aangekomen van hagelslag dus dat zou ik nu ook niet doen.

Het was belangrijk dat ik ging kijken naar waarom ik opeens weer zo bang was om aan te komen. Die intense angst om aan te komen, was namelijk oud eetstoornisgedrag. Ik moest gaan onderzoeken waar dat gevoel vandaan kwam. Vaak zat ik niet lekker in mijn vel en kwam dat door heel andere dingen dan eten. Stress om school, gedoe met een vriendin, onzekerheid… Die vervelende gevoelens richtte ik echter onbewust weer af op eten.

Het is daarom belangrijk dat je weet wat jouw valkuilen zijn en dat je de eetstoornistrekjes vroegtijdig weer herkent. Vaak begint het weer met het weglaten van kleine dingetjes. Je praat het jezelf goed, omdat zoveel mensen het doen en het niet zo extreem is als je eetgedrag vroeger. Feit is echter dat die kleine dingetjes grotere dingen zullen worden. Uiteindelijk sla je zelfs misschien weer maaltijden over en voor je het weet, is de eetstoornis terug.

Tijdens mijn therapie is mij geleerd dat elke keer toegeven aan die kleine eetstoornisdingetjes fout is. Het lijkt heel onschuldig, maar dat is het niet. Natuurlijk heb je echt niet meteen weer een eetstoornis als je een keer toegeeft aan oud eetstoornisgedrag, maar de drempel om er de volgende keer weer opnieuw aan toe te geven, is wel wat lager.

Ik denk daarom dat het belangrijk is dat je bewust even stilstaat bij je eten als je veranderingen merkt in je eetpatroon. Kies je voor andere producten, omdat je daar echt zin in hebt? Of kies je ervoor, omdat je bang bent dat het iets met je gewicht zal gaan doen of omdat je vindt dat je het niet verdient? Wees hier echt eerlijk naar jezelf. Het is geen schande als je dat laatste bij jezelf merkt.

Ik kan je als tip geven dat elke keer als je twijfelt of je wel of niet iets moet eten, omdat je er misschien ‘dik van wordt’, je het juist moet doen. Het is een leugen van de eetstoornis en daar moet je niet in geloven. Na al die tijd zonder eetstoornis weet je eigenlijk ook wel beter. Je kan het rationeel ook bedenken en je hebt het zelfs ook al ervaren. Jij bent sterker dan dat.

Het kan fijn zijn om andere mensen je daarbij te laten helpen. Ik heb het zelf altijd bespreekbaar gemaakt met mensen. Ik zei dan dat ik niet meer wist of ik nou voor het één of voor het ander moest kiezen, omdat ik bang was dat ik aan zou komen. Mensen konden mij dan weer even vertellen dat het onzin was dat ik aan zou komen van iets. Ook herinnerden zij mij dan aan hoe ver ik al was gekomen en dat het zonde was om weer in de eetstoornisvalkuil te stappen. Dat heeft mij enorm geholpen.

Wat helpt jou als je merkt dat eetstoornistrekjes weer terugkomen?

Fotografie: Daniel Riquelme