Lieve jij,

Dit is een brief aan jou. Jij, die zich zo gebroken en hopeloos voelt. Jij, die het gevoel hebt dat het nooit meer goed komt en absoluut geen raad weet van wat je nu moet doen. Je hebt pijn, misschien weet je waardoor dat komt en misschien wel niet. Je voelt een leegte en je bevindt je in duisternis. Er is voor jou maar één ding dat kan helpen. Je wilt grijpen iets waarmee jij jezelf pijn kan doen. De psychische pijn is groot en je wilt wat voelen, of juist helemaal niks. Je wilt het gevoel krijgen dat je leeft. De rush die je krijgt van automutilatie. Jij denkt, op dit moment, dat dat je zal helpen. Dat dat het enige is dat kán helpen. Maar lieve jij, doe het niet.

Dit gaat je niet helpen. Jezelf pijn doen, dat is nooit goed. Het geeft je misschien tijdelijk een goed gevoel door de endorfine die je lichaam van automutilatie aanmaakt, maar het is geen redmiddel. Het is een tijdelijke oplossing met een negatief gevolg op de langere termijn. Je krijgt er hoogstwaarschijnlijk littekens van. Sommigen zullen voor altijd zichtbaar blijven en je je hele leven achtervolgen. Je zult dag in dag uit herinnerd worden aan het gevoel dat je nu hebt. Elke keer als je een blik opvangt van je arm, je pols, je been, je enkel of waar dan ook, de littekens zullen er zijn en jij weet hoe ze daar zijn gekomen. Hoe slecht je je nu voelt, dat zal je iedere dag weer onder ogen moeten zien. Je wordt er dagelijks aan herinnerd. Dat is toch niet wat je wilt?

Jij denkt vast: "Eén klein krasje zal niks uitmaken, ik stop daarna meteen. Ik houd het alleen op dit kleine gebied van mijn lichaam." Dat dacht ik ook, maar daar bleef het nooit bij. De krassen veranderden in sneden en het werden er steeds meer en meer en de littekens vormden zich sneller dan ik had gedacht. Je zult het niet onder controle kunnen houden. Zelfbeschadiging is verslavend en het zal steeds meer toenemen. Er is niet zoiets als ‘veilige automutilatie'. Iedere snee is ontzettend schadelijk. Dit klinkt misschien heel hard, maar het is de waarheid. Je kunt een pees raken, hechtingen nodig hebben, een infectie krijgen, een ader raken en meteen naar het ziekenhuis moeten. Dit zijn verschrikkelijke gevolgen, en het kan ook bij jou gebeuren. Echt waar. Je kunt er niet alleen al op het moment zelf wat aan oplopen, ook op de lange termijn heeft het serieuze gevolgen. "Ja maar, die littekens, ze zullen wel vervagen. Het is niet zo erg." Dat is niet zo. Er zijn littekens bij die misschien wat minder zichtbaar zijn, maar ze zijn er wel. Dat maakt het niet minder erg. Ze zijn er en blijven er, voor altijd. Littekens van automutilatie zijn altijd erg, hoe groot of klein ze ook zijn.

En je familie en vrienden? Zij zullen er ook veel pijn aan beleven. Niet alleen aan de littekens, maar het feit dat jij jezelf beschadigt, is voor hen verschrikkelijk. De pijn die jij jezelf aandoet, zullen zij ook voelen. Probeer je voor te stellen hoe het moet zijn voor je ouders. Jouw ouders, die erachter komen dat hun zoon of dochter zichzelf opzettelijk pijn doet. Hun hart breekt. Zij willen jou gelukkig zien, zonder sneden, brandwonden of krassen.

Omdat ik hier ervaring mee heb, heb ik mijn moeder gevraagd hoe het voor haar was om te weten dat ik mezelf pijn deed. Hiermee wil ik aan jullie laten blijken hoe er het is voor een omstander om dit mee te maken.

"Ik weet nog heel goed dat Katja, mijn dochter, midden in de nacht naast mijn bed stond. ‘Ik heb iets doms gedaan,' vertelde ze me. Ze had zichzelf gesneden. De grond zakte onder mijn voeten vandaan. Mijn prachtige mooie meisje, had zichzelf zo veel pijn gedaan. Ze voelde zich zo rot, dat ze zichzelf op deze vreselijke manier had beschadigd. Verschrikkelijk! Later ben ik op haar kamer gaan zoeken. Ik wilde het ‘wapen' weghalen, zodat ze het niet meer kon gebruiken. Ik vond tijdens mijn zoektocht bloederige zakdoekjes in de prullenbak. Ik zakte letterlijk door mijn benen en viel op de grond. Ook vond ik het voorwerp waarmee ze zichzelf had pijn gedaan. Weg ermee, dacht ik, maar ik kwam tot het besef dat het geen zin had dit weg te halen.

Ze zou immers weer iets anders bedenken en gebruiken. Dit zat in haar hoofd. Daar moest het veranderen. Het voorwerp is slechts het middel. We hebben toen samen de afspraak gemaakt dat ze naar me toe zou komen en zou vertellen als het weer gebeurd was. Het ‘bespreekbaar' maken, liefst voordat het gebeuren zou. Nachtenlang heb ik bovenaan de trap doorgebracht. Luisterend naar vreemde geluiden. ‘Was ze bezig met zelfbeschadiging? Sliep ze? Was het stil?' Je voelt je zo machteloos, kan niks doen, er enkel voor haar zijn en erover praten.

Toen vond Katja online The Butterly Project. Dit heeft haar goed geholpen. Het gaat nu gelukkig stukken beter, daar heeft ze zelf keihard voor gevochten. Ik ben erg trots op haar, mijn meisje is een vechter! Het blijft echter altijd een valkuil en ik hoop dat ze naar me toe zal komen op zwakke momenten.

Zelfbeschadiging is heel heftig. Zo moeilijk om van dichtbij mee te maken. Het enige wat je kan doen is er over praten en samen naar alternatieven zoeken. Ook is het belangrijk hulp in te schakelen. Ga bijvoorbeeld naar de huisarts en bespreek het daar. Zij kunnen je dan wellicht door verwijzen. En als omstander moet je natuurlijk ook altijd heel veel liefde geven! Zelfbeschadiging treft niet alleen de persoon zelf. Het beschadigd ook de mensen om je heen."

Dus, lieve jij, voorkom dit. Ga tegen de drang in, je kunt het echt. Bespaar jezelf en anderen de pijn. Je bent sterker dan je zelf denkt. Maak voor jezelf een Alternative Jar, met allerlei dingen die je kunt doen in plaats van destructief gedrag. Of doe, net zoals ik, mee aan The Butterfly Project. Denk aan de alternatieven van zelfbeschadiging. Er zijn er zo veel, er moet er wel minstens één zijn die jou kan helpen. Je kunt bijvoorbeeld zoiets simpels doen als een film kijken die je leuk vindt en waar je vrolijk van wordt, naar mooie muziek luisteren, lezen of met je huisdier knuffelen en spelen. Of blijf in contact met iemand. Blijf bij iemand, laat je afleiden, praat erover.

Is het voor je nu niet mogelijk om in contact met iemand te komen, dan zijn er nog veel meer alternatieven die je kunnen helpen. Verander je kamer, verplaats alle meubels, huil, schrijf over je gevoel en verscheur eventueel daarna het papier, ga naar buiten, maak een wandeling. Of heb je behoefte aan meer lichamelijke, automutilatie gerelateerde alternatieven? Dan kun je je pols even onder koud water houden, slaan of schreeuwen in een kussen, kras op papier, knijp in ijsklontjes, was je gezicht met koud water, sport op een gezonde manier of trap een bal tegen een muur. Blijf goed ademen. Adem in door je neus en uit door je mond. Focus op je ademhaling, alleen dat al kan helpen. Dit zijn dingen die mij altijd hebben geholpen. Probeer het, het kan absoluut geen kwaad.

Lieve jij, ik hoop dat deze brief jou laat inzien dat zelfbeschadiging niet de oplossing is. Er zullen moeilijke momenten zijn, dat is heel normaal, maar vecht. Je kunt er echt tegenin gaan, je bent sterk! Versla die vreselijke stem die jou deze dingen laat doen. Vecht voor een leven waarin je je gevoelens kunt uiten op een goede, gezonde manier. Je kunt het, echt waar.