Je behandeling saboteren
Niet iedere behandeling werkt voor iedereen. Veel instanties bieden een bepaalde therapie aan voor alle cliënten, maar dit betekent niet dat dit voor iedere cliënt nuttig is. Ieder mens is immers anders en we hebben allemaal andere behoeften. Het kan enorm frustrerend zijn als je tijdens een behandeling merkt dat de therapie eigenlijk niet zinvol is, dat je er niets uithaalt en dat het je heel erg tegenvalt. Misschien had je gehoopt dat je je geleidelijk aan beter zou gaan voelen en dat je stappen zou gaan zetten in de goede richting.
In sommige gevallen past de behandeling inderdaad niet bij je en zul je op zoek moeten naar iets anders. Ook kan het zijn dat dit nog niet het juiste moment is en dat je eerst op zoek moet naar meer motivatie voordat je echt aan de slag kunt met je problemen. Daarnaast zou het ook nog kunnen dat je je behandeling (bewust of onbewust) saboteert. Dit betekent eigenlijk dat je dingen doet die ervoor zorgen dat de behandeling mislukt of in ieder geval niet goed loopt.
Veel mensen doen dit niet bewust. We gaan meestal niet in therapie met het idee om even lekker dwars te liggen en ervoor te zorgen dat we er niks aan gaan hebben, maar het kan wel zo zijn dat je ergens diep van binnen het heel eng vindt om stappen te moeten zetten en daarom stiekem dingetjes doet die ervoor zorgen dat je die stappen niet kunt zetten of niet hoeft te zetten. Je belemmert jezelf en je proces als het ware. De een ziet dit zelf al heel snel en de ander heeft dit echt niet door en denkt oprecht dat de behandeling gewoon niet aanslaat.
Hoe kom je er nu achter of jij misschien ook iemand bent die zijn of haar behandeling saboteert? Ik heb een aantal punten op een rijtje gezet.
♦ Jij bent anders dan anderen
Met de overtuiging dat jij anders bent dan anderen, kun je als eerste je behandeling behoorlijk saboteren. Door middel van deze overtuiging zeg je eigenlijk dat alles wat in een behandeling gezegd en gedaan wordt, voor jou niet opgaat. Jij bent immers anders dan alle andere mensen in de behandeling. Hiermee geef je jezelf een excuus om niks te doen met hetgeen er in een therapie gedaan wordt, voor jou gelden er blijkbaar andere maatstaven. Je kunt jezelf echter afvragen wat jou zo anders maakt dan een ander. Iedereen is gelijk, jij bent niet meer of minder dan alle andere mensen die bij een instantie in behandeling zijn (geweest).
♦ De tools die je in therapie leert, werken bij jou niet
Ook dit is een manier om niet verder te hoeven gaan in therapie. Door jezelf ervan te overtuigen dat bepaalde methodes bij jou niet werken, hoef je ook niets te doen. Dit lees ik vooral veel op het forum en in de chat. Vaak worden er waardevolle tips gegeven bij mensen die veel last hebben van hun eetstoornis en vervolgens worden alle tips van tafel geveegd omdat het allemaal niet zou werken. Wat wel werkt weten die mensen dan ook niet. Op die manier zet je jezelf behoorlijk klem maar tegelijkertijd is het ook veilig: je hoeft immers niks te doen en kunt lekker blijven zitten waar je zit. Misschien heb je sommige dingen al eens geprobeerd, maar dat betekent niet dat het zinloos is om het weer eens te proberen. Niets doen brengt je in ieder geval ook niet verder.
♦ Verantwoordelijkheid
Om een behandeling te laten slagen, is het nemen van verantwoordelijkheid erg belangrijk. Mensen die hun behandeling saboteren, zijn geneigd zich heel erg verantwoordelijk te voelen voor alles wat misgaat. Als er echter iets goed gaat, dan zien zij dit als mazzel hebben en is het ineens een stuk lastiger om ook hier verantwoordelijkheid voor te nemen. Hiermee ontken je telkens dat je dingen goed doet en stappen zet, waardoor je op dezelfde plek blijft en dus niet vooruitkomt in je behandeling. Om verder te komen is het belangrijk om te zien wat je allemaal doet en om daar ook verantwoordelijkheid voor te nemen, zowel de positieve als negatieve zaken.
♦ Oefenen
Nieuwe vaardigheden aanleren kost tijd. Vaak krijg je in therapie huiswerk mee waar je zelf mee aan de slag moet. Na het huiswerk ga je in een volgende sessie dan weer met een nieuw thema aan de slag. Dit betekent echter niet dat je het vorige thema en het vorige huiswerk gewoon maar kunt laten gaan en er niets meer mee hoeft te doen. Nieuwe dingen leren kost een hoop tijd en dat zul je moeten oefenen. Een behandelaar gaat niet alles voorkauwen en alles met jou samen doen, als je wil dat iets lukt en helemaal in je systeem komt, dan zul je daar ook thuis nog verder mee aan de slag moeten, of een therapeut nu wel of niet zegt dat je dit moet doen als huiswerk. Door er maar mee te stoppen zodra het niet meer hoeft, zorg je ervoor dat je het al heel snel weer vergeet en vervalt in oud gedrag.
♦ Voor jou bestaat geen hulp
Deze overtuiging lijkt een beetje op de overtuiging die bij punt 1 staat. Hiermee zet je jezelf in een uitzonderingspositie en zeg je eigenlijk opnieuw dat jij heel anders bent dan anderen. Het kan best zijn dat je kampt met ingewikkelde en complexe problematiek waardoor het niet eenvoudig is om de juiste hulp te vinden. Toen het met mij niet goed ging ben ik ook een aantal keer afgewezen bij instanties en dacht ik geregeld dat er voor mij gewoon geen hulp zou zijn omdat ik blijkbaar te ingewikkeld was. Dit was echter ook een manier om maar niet echt in therapie te gaan, want op de plekken waar ik wel in behandeling mocht, zei ik nee omdat ik iedere keer zelf een goede reden had. Ze waren niet gespecialiseerd genoeg, het was te ver, het kon niet met school et cetera. Ik wees de hulp uiteindelijk zelf ook af.
♦ Doorzetten
In een behandeling is het heel belangrijk om door te zetten. Als iets niet direct lukt, dan betekent het niet gelijk dat het niet voor jou werkt en dat je er maar mee moet stoppen. Dat is ook een manier om je behandeling te saboteren. Als iets de eerste, tweede of derde keer niet lukt, dan zul je het gewoon nog een keer moeten proberen. Als iets niet meteen werkt, dan betekent het niet dat het helemaal niet gaat werken, dat is een makkelijk excuus om er maar mee te stoppen.
♦ Huiswerk
Huiswerk is een belangrijk onderdeel van therapie. Op school kom je er nog wel mee weg als je dit even de avond van tevoren doet of het een keer niet maakt, maar met therapie is dit niet de bedoeling. Je huiswerk niet maken, het maar half maken of het zonder concentratie maken zorgt ervoor dat je niet goed in de behandeling zit. Huiswerk wordt niet voor niets gegeven en hoort er echt bij.
♦ Stap voor stap
Tot slot zijn er ook mensen die niet zoveel verder komen en onbewust hun behandeling saboteren omdat zij telkens met andere problemen aan de slag gaan, terwijl ze juist met iets anders bezig zouden moeten zijn. Dit is vaak een terugkomend probleem bij mensen met een eetstoornis en bijkomende problematiek. Als je bijvoorbeeld voor je depressie in behandeling bent, dan is het belangrijk om je daarop te richten. Toch zijn veel mensen geneigd om dan weer terug te grijpen naar de eetstoornis omdat dat veilig voelt. Hierdoor gaat er weer meer tijd naar het eten terwijl je daar niet voor in behandeling bent en kan de therapie dus niet op een goede manier voortgezet worden. Je saboteert daarmee je behandeling, bewust of onbewust.
Als je één of meerdere punten herkent in deze blog, dan is dat niet per se heel erg. Je hoeft daar niet boos om te worden of jezelf hiervoor te straffen. Als ik het lees, dan herken ik er ook veel van mezelf in terug uit de tijd dat ik nog intensief in therapie was. Veel dingen gaan helemaal niet bewust of expres. Wel is het goed als je je hier bewust van bent zodat je bij jezelf na kunt gaan wat maakt dat je dit doet. Wie weet kun je er dan ook iets aan veranderen, zodat je hopelijk het beste uit je behandeling kunt halen.
Gerelateerde blogposts
Reacties
Ik zit in groepstherapie en vind het verschikkelijk...
Ik vind de aanpak niet goed, dus nee, dat gaat niet voor mij werken.
Ook maak ik mijn huiswerk nauwelijks. Loop de kantjes er vanaf, terwijl dat helemaal niet bij me past. Eetlijsten niet bijhouden en zo.
Je kent het wel, kont in de krib.
Hoewel ik best gemotiveerd ben, hoor ik toch terug van therapeuten dat ik zo moeilijk te bereiken ben, stug, niet bereid om te veranderen en nieuwe dingen te proberen.
Dus ja, weet niet goed hoe ik hierin verder moet. Wil gewoon individuele behandeling, maar dat schijnt weer niet mogelijk te zijn.
Met name "Je bent anders dan anderen", vond ik lastig.
1.1 Je beschouwt "anders voelen" kennelijk als "beter voelen". Precies die angst dat mensen me arrogant zouden vinden, heeft ervoor gezorgd dat ik nooit mijn mond hrb durven opentrekken over cognitieve gedragstherapie en de manier waarop dat mijn problemen verder heeft getriggerd. Anders voelen is niet hetzelfde als beter voelen!
1.2 Het kan prima zijn dat een behandeling je niet past. Een voorbeeld: cgt wordt beschouwd als helpend. In mijn geval niet. Ik had alleen maar het gevoel dat ik faalde, omdat mijn gevoelens gewoon niet veranderden door het ombuigen van gedachten. Waar het bij anderen aansloeg, dacht ik alleen maar dat ik het verkeerd deed. Psycho- en schematherapie werken voor mij veel beter. Ja, die gedachte kan je behandeling saboteren, maar die gedachte is niet per definitie een saboterende gedachte. Laat dat duidelijk zijn.
1.3 Laten we eerlijk zijn: we hebben helemaal geen eetstoornisbehandrlingen die bij iedereen aanslaan. Er is geen one size fits all. We hanteren "best practice" en we doen wat het beste lijkt te werken, maar zo hoog zijn de slagingspercentages nou ook weer niet dat we moeten stellen dat het gek is dat een behandeling bij anderen wel werkt en bij jou niet.
En nee, niet alles wat ik benoem, staat in deze blog, maar ik mis de expliciete nuance die sommige mensen met eetstoornissen wel nodig hebben. Het herkennen van punten bij deze blog (laatste alinea) betekent absoluut niet dat je je behandeling saboteert. Omgekeerd kan het wel dat je deze gedachten herkent als je je behandeling saboteert. Laten we daarover ook eerlijk zijn: als een behandeling niet werkt, is het ook handig om dat onder ogen te komen. Doorgaan met iets dat niet werkt, kan net zo zinloos (of zelfs schadelijk) zijn als een behandeling saboteren. Vergeet ook de kant niet van mensen die niet op tijd durven aan te geven dat hun behandeling niet zo zinvol lijkt. Jullie vroegen om blogideeën: misschien is dat ook nog iets. Doorgaan met een behandeling,vanwege allerlei overtuigingen die minder helpend zijn.