In mijn leven heb ik al heel wat moeilijke dingen meegemaakt en enorme tegenslagen moeten verwerken. Ik heb ervaren hoe het is om enorm ongelukkig te zijn en niet meer te weten wat ik met mijzelf en mijn gevoel aan moest. Gelukkig heb ik nooit het punt bereikt dat ik een einde aan mijn leven wilde maken. Na heel wat jaren levenservaring en verhalen van andere mensen, mensen die dichtbij mij staan maar ook die ik tegen ben gekomen in mijn werkende leven, kan ik mij wel voorstellen dat je zo ten einde raad bent, dat deze gedachten in je hoofd ronddwalen. Ik ben er van overtuigd dat zelfmoord eigenlijk nooit een oplossing is. Ondanks dat ik het zelf nooit zo heb ervaren, kan ik er, net als de rest van de wereld, wel wat van vinden. Veel mensen hebben een mening over zelfmoord. Ik hoor regelmatig van mensen dat zij zelfmoord egoïstisch vinden. Is dit ook echt zo en hoe denk ik hier eigenlijk zelf over?

Aanrijding met een persoon..
Omdat het zorgwekkend vaak gebeurt, verbaast het mij niet meer op het moment dat mijn trein vertraagd is of er in ieder geval van alles ontregeld is bij de NS omdat er - zo noemen ze dat - een aanrijding is geweest met een persoon. Inmiddels weet iedereen wat daar in de meeste gevallen mee bedoeld wordt. Op zulke momenten zie ik overal om mij heen zuchtende mensen die klagen over een vergadering die zij zullen missen of dat ze niet op tijd bij hun afspraak kunnen zijn. Mensen kijken constant op hun horloge en lopen driftig heen en weer. Bij het loket van de NS staat een lange rij met mensen die informatie willen over hoelang het gaat duren en hoe zij moeten omreizen. Tegelijkertijd baal ik er ook behoorlijk van om dezelfde redenen, maar al snel besef ik wat er echt gebeurd is.

Bron

Ik denk aan de familie van deze persoon, aan de momenten die er aan vooraf zijn gegaan. De wanhoop, het verdriet, dat diegene geen andere uitweg zag dan zichzelf van het leven te beroven. Ik vind het verschrikkelijk en word er verdrietig van. Helaas heb ik zelf mensen in mijn omgeving gehad die zelfmoord hebben gepleegd of een poging hebben gedaan en mede daarom komt het nu zo dichtbij. Op de achtergrond hoor ik mensen uitspraken doen als: "zo egoïstisch, hij/zij denkt alleen maar aan zichzelf. De machinist heeft een trauma voor de rest van zijn leven." en "had hij/zij geen andere manier kunnen kiezen?", "als je niet meer wil leven dan moet je daar anderen niet mee lastig vallen, wij kunnen daardoor onze hele planning omgooien".

Ergens begrijp ik deze uitspraken wel, maar dat betekent niet dat ik het er mee eens ben. Ik vind het vaak heel ondoordachte opmerkingen en ook oppervlakkig. Het doet me pijn om deze opmerkingen te horen, ondanks dat ik ook baal van de vertragingen en het omschakelen. Maar als ik dan denk aan die ouders, de andere betrokkenen en aan hoe vreselijk deze persoon zich gevoeld moet hebben, doet de rest er eigenlijk niet meer zo toe. Er zijn veel mensen die het egoïstisch vinden. Niet alleen de manier waarop iemand uit het leven stapt, maar het kiezen voor zelfmoord.

"Zelfmoord is egoïstisch"
Ondanks dat veel mensen niet weten hoe het is om je zo ongelukkig en machteloos te voelen dat gedachten aan zelfmoord door je hoofd schieten, hebben velen er dus wel een mening over. Zelfmoord wordt door veel mensen als egoïstisch gezien. Ik herinner mij nog dat toen ik op de basisschool zat, een juffrouw zelfmoord had gepleegd. Haar man en zoontje hebben haar toen gevonden. Ik kon niet begrijpen waarom iemand zoiets zou doen en dat zij haar familie en met name haar zoontje in de steek liet. Haar zoontje moest nu opgroeien zonder moeder en dat is toch het ergste wat er is? Ik kon het niet begrijpen en ik vond het ook egoïstisch. Maar ik was een kind.

Zelfmoord als egoïstisch zien vind ik lastig, maar ik snap wel wat er mee bedoeld wordt. Ergens is het een egoïstische keuze als je het alleen baseert op jezelf en daarbij geen rekening houdt met de omgeving. Alleen kun je bij zelfmoord over egoïsme praten? Zelf denk ik dat je, wanneer je zelfmoord wilt plegen, dusdanig in jezelf gekeerd bent dat de buitenwereld er niet meer zo toe doet. Dat betekent niet dat je er niks om geeft of dat je het niet erg voor hen zou vinden om zonder jou te moeten leven. Het betekent denk ik wel dat je het niet meer overziet en dat je het als enige uitweg ziet. Dat je misschien al alles hebt geprobeerd of dat in ieder geval denkt en dat je geen mogelijkheden meer ziet om de situatie te verbeteren. Dat je geen vertrouwen meer hebt in dat er in de toekomst nog iets gaat veranderen. In sommige gevallen denken deze mensen ook dat anderen beter af zijn zonder hen. In zo'n geval wordt ook gedacht aan de omgeving alleen heeft deze persoon misschien een vertekend beeld van de werkelijkheid.

Bron

Leg je daarnaast niet een bepaalde vorm van 'schuld' bij iemand als je de conclusie trekt dat zelfmoord egoïstisch is? Ik denk dat er in veel gevallen geen sprake is van schuld, omdat iemand zo in problemen verzeild is geraakt en niet meer weet wat hij/zij anders zou moeten doen. Dat het voor hem/haar de enige manier is om een einde te maken aan de pijn die ervaren wordt. Is het dan wel eerlijk om te praten over egoïsme? Is het eerlijk om te zeggen dat iemand egoïstisch is omdat diegene zich voelt zoals hij/zij zich voelt?

Zelfmoord is een definitieve oplossing voor een tijdelijk probleem
Al een aantal jaar doe ik vrijwilligerswerk bij Sensoor en hier spreek ik ook regelmatig mensen die suïcidale gedachten hebben. Ik vind het vreselijk om deze verhalen te horen, maar tegelijkertijd ben ik ook dankbaar dat ze dit met mij willen delen en vind ik het goed dat ze er over praten. Dat het fenomeen überhaupt bestaat en dat veel mensen hier mee te maken hebben op welke manier dan ook vind ik zorgwekkend. Iedereen heeft recht op een fijn leven en iedereen maakt moeilijke perioden mee en moet dingen doorstaan en verwerken. Het feit is alleen dat dit voor sommige mensen zo zwaar is, dat zij in staat zijn en/of overwegen om zelfmoord te plegen. Zelfmoord wordt als oplossing gezien en dat is het ook, maar het is wel een definitieve oplossing voor een (vaak) tijdelijk probleem.

Ik heb ook genoeg mensen gesproken die een zelfmoordpoging hebben gedaan en achteraf (soms pas na een hele tijd) heel blij zijn dat het niet is gelukt. Dat ze nu een leven leiden waarvan ze nooit dachten dat het kon. Mensen die uiteindelijk wel de hulp konden krijgen waarvoor zij eerder niet in aanmerking kwamen. Mensen die relaties hebben hersteld die eerder verstoord waren. Mensen die allerlei mogelijkheden kregen en er achter kwamen wat geluk is en die leerden om op een andere manier met tegenslagen om te gaan.

Toen ik mijn moeder verloor, heb ik gehoopt dat de wereld zou vergaan omdat ik er van overtuigd was dat ik dit nooit kon verwerken en niet met dit verdriet zou kunnen leven. Ik heb ingezien dat ik niet altijd gelijk heb, dat dingen 'over' kunnen gaan, dat je kan leren omgaan en kan leren leven met dingen waarvan je nooit verwacht had dat je het kon. Ik heb geleerd dat tijd wonden kan helen en sommige problemen ook kan oplossen. Dat hard werken en geloven in jezelf ervoor kan zorgen dat het beter wordt. Misschien niet direct en misschien niet op de manier waarop jij het het liefste wilt, maar het kan. Ook jij kunt dingen die je zelf nooit voor mogelijk hebt gehouden.

Voor als je aan zelfmoord denkt..
Wanneer je denkt aan zelfmoord, is het belangrijk om hier hulp voor te zoeken. Om te praten over je gevoelens en gedachten en hulp te aanvaarden. Het is een signaal dat het echt niet goed met je gaat en dat het noodzakelijk is om hulp te zoeken. Om te praten over zelfmoord kun je ook terecht bij 113online. Hier bieden zij hulp door middel van telefoon gesprekken, email en chat therapie. Voor verdere diensten en meer informatie kun je terecht op de website. Ook hebben we een blog geschreven voor als je aan zelfmoord denkt. Lees ook eens onze blogs over hoe verder na een zelfmoordpoging, over dat zelfmoord geen optie is en de blog met de titel: "de dood houdt me levend".

Hoe denk jij hierover? Is zelfmoord egoïstisch?