''Hoe kan ik je helpen? Wat kunnen we voor je doen? Wat heb je nodig? Wat zou nu goed voor je zijn? Wat kan ik voor je doen?'' Deze vragen heb ik veel gehoord in de jaren dat het niet goed met me ging en zeker in tijden dat ik het leven niet meer zag zitten. Zowel hulpverleners als mensen uit mijn omgeving vroegen zich geregeld af hoe ze mij konden helpen. Ik wilde niet meer verder leven en het enige wat anderen wilden, is zorgen dat ik me beter ging voelen. Ze voelden zich geregeld machteloos, boos en verdrietig als ik weer eens mijn schouders ophaalde omdat ik geen idee had wat anderen voor mij konden betekenen of cynisch zei dat ze me konden helpen door ergens een grote hoeveelheid pillen vandaan te halen. Door de jaren heen heb ik echter ervaren dat er wel degelijk dingen waren die mij hielpen en dat mijn omgeving, zowel "de hulpverlening'' als lieve mensen die dicht bij mij stonden, dingen konden doen om mij te helpen.

Op dat moment zag ik dat echter niet zo. Nu ik er wat meer van een afstandje naar kan kijken, zie ik pas hoe waardevol dit was en lijkt het me bovendien waardevol om eens op een rijtje te zetten wat anderen kunnen betekenen voor iemand die kampt met suïcidale gedachten. Dit kan zowel waardevol zijn voor de omgeving die zich machteloos voelt, als voor degene die last heeft van deze gedachten en niet weet hoe hij of zij de bekende "hoe kan ik je helpen?'' vraag moet beantwoorden.

Bron

1. Erkenning
Mensen plegen geen zelfmoord omdat ze egoïstisch zijn, mensen plegen zelfmoord omdat ze oprecht geen enkele uitweg meer zien. Voor sommige mensen is dit helemaal niet voor te stellen. Je hoeft het dan ook niet volledig te begrijpen, maar probeer in ieder geval te erkennen dat dit gevoel er is zonder het weg te maken. Iemand heeft deze gevoelens en gedachten nu eenmaal en hoewel dat voor jou misschien heel ver van je bed staat, betekent dat niet dat het niet bestaat of niet echt is. Pas als je het erkent en in ieder geval probeert te begrijpen, komt er voor de ander die ermee zit ook ruimte om er over te praten.

2. Niet oordelen
Veel mensen zien zelfmoord toch als een soort teken van zwakte en voor degene die kampt met suïcidale gedachten kan het zelfs ook wel zo voelen, maar wat diegene nodig heeft is iemand die er is, die luistert en die niet oordeelt. Als je kampt met suïcidale gedachten, dan ben je vaak op een punt in je leven waarop je gewoon echt geen toekomst meer ziet. Als iemand dan zegt dat je je niet zo mag voelen, dan komt er bij die gedachten ook nog eens een soort schuldgevoel waardoor je je enkel slechter gaat voelen. Laten weten dat je om diegene geeft en van diegene houdt, helpt een stuk beter.

3. Wees een klaagmuur
Mensen die met suïcidale gedachten kampen, zitten vaak erg in hun hoofd. Deze gedachten zijn niet makkelijk om uit te spreken en het is überhaupt al niet makkelijk om naar buiten te treden als het slecht met je gaat. Op het moment dat iemand dan wel zijn of haar verhaal kwijt wil of gewoon even wil klagen over hoe kut het gaat en hoe rot het leven is, dan is het fijn als jij er bent om het gewoon aan te horen. Je hoeft geen oplossingen te hebben of de juiste dingen te zeggen, maar gewoon degene zijn die luistert is zo ontzettend waardevol.

4. Herinner de ander eraan dat hij of zij geen last is
Toen ik me slecht voelde, had ik het idee dat ik een last was voor de mensen om me heen en voor de maatschappij. Ik kostte alleen maar geld en mijn huisgenoten hadden niks aan mij omdat ik alleen maar bij ze kwam om uit te huilen. Als één van mijn huisgenoten me dan vertelde dat ze het heel leuk vond dat ik bij hun in huis woonde en dat ze mijn aanwezigheid waardeerde, dan deed dat op dat moment heel veel met me. Mijn problemen waren niet over, maar ik werd er weer even aan herinnerd dat niet iedereen mij ziet als een last, ook al voelde dat toen wel zo.

Bron

5. Neem het serieus 
Sommige mensen denken nog steeds dat degenen die echt zelfmoord plegen, dit niet hardop zeggen. Dat is niet waar. Als iemand zegt dat hij of zij kampt met suïcidale gedachten, dan moet je dat serieus nemen. Denk niet direct dat diegene het enkel zegt voor aandacht, je weet immers nooit wat erachter zit en zelfs als iemand er aandacht mee wil, dan kun je er vanuit gaan dat iemand kampt met grote problemen, anders doe je immers niet zo'n uitspraak. Neem het dus altijd serieus, ook al heb je misschien ergens je twijfels. Luister, moedig iemand aan om afleiding te zoeken en geef de ander het gevoel dat hij of zij welkom is en dat de gevoelens er mogen zijn. Je mag hierin best direct zijn, maar wijs iemand niet af.

6. Laat iemand weten hoe sterk hij of zij is 
Als je suïcidaal bent, heb je vaak het gevoel dat je het leven niet meer aan kunt. Ik had vaak gedachten als ''ik kan het allemaal niet meer'' en wat dat allemaal dan precies was, wist ik ook niet. Ik dacht in extremen en had het idee dat ik niks meer kon en nergens meer toe in staat was. Soms helpt het om iemand er even aan te herinneren hoe sterk diegene is. Vertel hem of haar wat diegene al doorstaan heeft.

7. Laat de zorg aan een professional over
Je kunt er zijn, je kunt luisteren en misschien tips geven, maar je kunt het niet oplossen. Laat een behandeling en de echte zorg over aan iemand die er daadwerkelijk verstand van heeft. Voorkom dat je in een rol schiet waarbij je de ander wanhopig gaat proberen te redden. Hoe goed dit ook bedoeld is, hier help je de ander niet mee en hier ga je uiteindelijk zelf ook aan onderdoor.

8. Troost de ander als hij of zij huilt, zonder te zeggen dat het wel goedkomt 
Als je suïcidaal bent, dan zegt alles in je hoofd dat het niet meer goed komt en het kan best vervelend zijn om dat te horen. Als je het echter niet meer ziet zitten en iemand is er wel om je te troosten en vast te houden als je het moeilijk heb, dan is dat al heel waardevol. Goedbedoelde woorden zijn niet altijd nodig.

9. Ga langs 
Niet alleen als diegene erom vraagt, maar ook eens spontaan, om te kijken hoe het gaat en of de ander wel zijn of haar bed is uitgekomen. Kom eens langs om een keer samen te eten of vraag de ander bij jou te komen of een film te kijken. Het zijn kleine dingen die ervoor zorgen dat de ander zich net wat minder alleen kan voelen wat ontzettend waardevol is.

10. Zorg voor jezelf 
Er zijn voor iemand die suïcidaal is, is ontzettend zwaar. Het lijkt misschien mee te vallen: af en toe even langsgaan en zo nu en dan een berichtje sturen, maar het is begrijpelijk als je er in je hoofd continu mee bezig bent of je zorgen maakt. Als je er echter wakker van ligt en telkens over piekert, dan is dit voor jezelf niet goed. Zorg dus vooral ook voor jezelf en let erop dat jij ook iemand hebt om mee te praten over deze moeilijke situatie. Degene die suïcidaal is heeft het zwaar, maar de mensen daar omheen ook en daar moet ook ruimte voor zijn, zeker als je het geduld en de energie op wil blijven brengen om de ander te kunnen blijven steunen.