Als jij een eetstoornis hebt en zeker wanneer je ondergewicht of overgewicht hebt, heb je vast te maken gehad met vooroordelen. Een vooroordeel is, zoals de naam al zegt: een oordeel vooraf. Het is te vergelijken met het nemen van een besluit zonder informatie te raadplegen. Soms kunnen vooroordelen goed zijn – het zijn instinctieve besluiten en die heb je nodig in gevaarlijke situaties – maar vooroordelen worden over het algemeen gezien als iets slechts. Het wordt over het algmeen niet gewaardeerd als je iets van iemand vindt zonder dat je weet wat daarachter zit. Zelf vind je het waarschijnlijk ook niet leuk als iemand een vooroordeel over je heeft. Toch heeft iedereen wel vooroordelen en heel veel kun je er ook niet aan doen, behalve altijd open staan voor andere meningen. In deze blog bespreek ik verschillende vooroordelen over mensen met over- en ondergewicht.

Hoewel ik weet dat het niet altijd klopt, heb ik zelf ook weleens vooroordelen over mensen met over-  of ondergewicht. Vooroordelen over mensen met ondergewicht zijn bijvoorbeeld: ''zij heeft vast anorexia'', ''hij is vast aan de drugs'', ''ze heeft vast geen geld om eten te kopen'' of ''ze wil zeker model worden''. Vooroordelen over mensen met overgewicht zijn bijvoorbeeld: ''hij is vast vies en ongezond'', ''zij kan zich vast niet beheersen'', ''hij heeft gewoon geen doorzettingsvermogen'' of ''ze eet gewoon te veel''. Natuurlijk kan ik hier gaan uitleggen waarom dit misvattingen zijn en deze oordelen niet waar zijn, maar dat weten we eigenlijk allemaal wel. In sommige gevallen zal het misschien kloppen, maar vaak gaat er meer achter iemand schuil dan je zelf kunt bedenken. Een simpel oordeel gebaseerd op uiterlijk zegt natuurlijk niet alles.

Persoonlijk denk ik dat mensen met overgewicht nog meer last hebben van vooroordelen dan mensen met ondergewicht. Ik wil niet jouw ervaring bagatelliseren of zeggen dat het niet waar is wat jij meemaakt – iedereen heeft zijn eigen ervaring – maar ik deel hier mijn eigen ervaring. Mocht je het niet met me eens zijn, laat dat dan vooral weten in de reacties. Samen komen we verder dan vooroordelen en kunnen we een fatsoenlijke discussie met elkaar voeren! Waarom denk ik dan dat mensen met ondergewicht minder last hebben van vooroordelen? In de eerste plaats is het Westerse schoonheidsideaal nog steeds behoorlijk dun zijn. Er zijn natuurlijk grenzen aan, want té dun wordt ook niet mooi gevonden, maar mensen vinden mij mooier als ik dunner ben. Toen ik afviel, werd ook tegen mij gezegd dat ik erop vooruit ging. Daarnaast wordt ondergewicht als gevolg van een eetstoornis naar mijn ervaring meer beschouwd als een ziekte dan overgewicht als gevolg van een eetstoornis.

Mensen erkennen eetstoornissen waarbij je afvalt meer als ziekte dan eetstoornissen waarbij je aankomt. Ik vind dat een rare situatie, maar ik heb erover nagedacht en ben tot een theorie gekomen. Ik denk namelijk dat mensen in het algemeen zich makkelijker voor kunnen stellen dat ze meer zouden eten en aan zouden komen dan dat ze minder zouden eten en af zouden vallen. Ik ken veel mensen, ook zonder ervaring met een eetstoornis, die moeite hebben om op gewicht te blijven. Hoewel dat niet voor iedereen geldt – ik probeer vooroordelen te vermijden – hebben de meesten van hen de neiging om aan te komen. In onze maatschappij zijn er veel meer mensen die (bijna) overgewicht hebben dan mensen die (bijna) ondergewicht hebben. Stel je voor dat dat je uitgangspositie is: je moet moeite doen om niet te zwaar te worden. Denk je dan ook niet dat je meer vooroordelen zou hebben over mensen met overgewicht dan over mensen met ondergewicht?

Zelf heb ik niet veel moeite om op gewicht te blijven. Ik kan ongeveer eten wat ik wil zonder problemen. Soms kom ik wat aan, soms val ik wat af, maar het is nooit extreem. Toch denk ik dat ik het makkelijker zou vinden om aan te komen dan om af te vallen. Ten eerste wil ik nooit meer terug naar mijn eetstoornis maar ik denk ook dat ik het niet meer zou kunnen. Hoewel veel mensen met een eetstoornis ook van eten houden, denk ik niet dat ik mijzelf nog ongezond en lekker eten zou kunnen ontzeggen. Sterker nog, als ongezond eten gezond zou zijn, zou ik dat alleen maar leuk en lekker vinden en dat enkel nog eten. Ik weet echter dat het niet gezond is om te veel te eten en ik weet wanneer mijn lichaam verzadigd is. Ik eet daarom bijna altijd niet meer dan mijn lichaam aangeeft nodig te hebben. De andere kant op werkt het echter niet zo. Ik zou het helemaal niet leuk vinden om minder te eten, want ik hou ontzettend veel van eten. Hoewel ik het niet fijn vind als mijn buik erg vol is (pijnlijk!), vind ik het veel vervelender als mijn buik ‘leeg’ is.

Te veel eten wordt in mijn ogen daardoor minder erkend als een psychische ziekte, omdat mensen zich makkelijk voor kunnen stellen dat ze het zelf zouden doen. Dat is bij te weinig eten wel anders. Mensen begrijpen dat vaak niet. Daardoor erkennen ze zulke eetstoornissen misschien wel sneller als een ziekte, maar is er wel veel onbegrip. Toch zijn er ook vooroordelen over mensen met ondergewicht. Ik denk dat deze vooroordelen vaak voortkomen uit jaloezie. Zoals gezegd is het schoonheidsideaal dun zijn en voor mensen die dat moeilijk kunnen bereiken, kan het lastig zijn te aanvaarden dat anderen wel dun zijn. Zij kunnen dus jaloers zijn op jouw uiterlijk, zelfs als dat veroorzaakt is door een ziekte!

Ik hoop dat ik jullie met deze blog meer inzicht heb kunnen geven in vooroordelen over mensen met over- en ondergewicht. Ik ben heel benieuwd hoe jullie hierover denken. Ik hoop van harte dat iedereen zijn vooroordelen kan loslaten en begrip op kan brengen voor een ander. Sommige mensen hebben ondergewicht, sommige mensen hebben overgewicht. Sommige mensen kiezen daarvoor, anderen overkomt dit als gevolg van een (psychische of lichamelijke) ziekte. Laat iedereen in zijn waarde en kijk verder dan het uiterlijk. Iedereen is een mens en iedereen telt mee.

Wat zijn jouw ervaringen met vooroordelen over mensen
met ondergewicht en overgewicht?

Fotografie: HOI CHEUNG WONG