Een set-back of terugval
Een paar maanden geleden had ik veel stress; op de universiteit liep het niet zo lekker en ik had erg last van een liesblessure. Door deze gebeurtenissen merkte ik dat ik steeds negatiever over mezelf ging denken. Ik voelde soms ook de neiging opkomen om weer minder te gaan eten tot het moment kwam dat ik echt een maaltijd over wilde gaan slaan. Op dat moment had ik door dat ik niet goed bezig was en dat ik er meteen iets aan moest gaan doen. Op dat moment wist ik op tijd in te grijpen, maar ik heb vroeger zelf meerdere malen een set-back gehad.
Hoe lang je ook hersteld bent van je eetstoornis, een set-back of terugval kan je altijd overkomen. Maar wat is nou het verschil daartussen, hoe erg is het en wat kan je eraan doen om zo snel mogelijk weer terug te komen op het juiste pad? Een bekende vraag is wat nou eigenlijk het verschil is tussen een set-back en een terugval. Bij een set-back kan je eenmalig terugvallen in oude gewoontes. Je kan daarbij ook last krijgen van de vervelende gedachtes die je ook tijdens je eetstoornisperiode ervoer. Een paar maanden geleden had ik eerst last van de vervelende gedachtes die er bij mij bijna toe leidden dat ik daadwerkelijk weer eetstoornisgedrag ging vertonen.
Bij een terugval ga je voor een langere tijd terug naar het gedrag dat je ook vertoonde toen je een eetstoornis had. Je hebt dus eigenlijk weer eetstoornis. Een terugval kan ontstaan doordat je een set-back niet op tijd hebt herkend waardoor je onbewust weer terug in je eetstoornis bent gegleden. Wat de reden ook is, het is ontzettend vervelend en het kan erg demotiverend zijn. Het is erg belangrijk om je te realiseren dat het niet jouw schuld is en dat het vechten van de vorige keer echt nog iets waard is.
Toen ik een terugval kreeg in mijn eetstoornis kwam het doordat ik afviel door een schildklierziekte. Het afvallen was voor mij een grote trigger. Doordat ik niet bewust afviel had ik namelijk niet op tijd door dat mijn eetstoornis weer naar binnen was geslopen. Na een paar maanden werkte mijn schildklier weer, maar wilde ik blijven afvallen en kwam ik erachter dat de eetstoornis weer mijn leven in was geslopen. Ik had toen het idee dat alle moeite van de vorige keer niks meer waard was, omdat ik weer ziek was. Dat is echter helemaal niet waar. Je moet kijken naar hoe lang je van je eetstoornis af bent geweest en hoeveel je over jezelf hebt geleerd. Die punten zijn van onschatbare waarde en dat was voor mij echt de moeite van het vechten waard.
Een terugval en een set-back zijn beide erg lastig te herkennen, zeker omdat je door je eetstoornis niet wilt dat dit wordt herkend. Er zit echter een duidelijk verschil tussen wanneer je kijkt naar de psychologie erachter. Het psychologisch model van verslaving laat duidelijk zien wat er in het hoofd kan gebeuren bij een terugval of een set-back. Het model bestaat uit verschillende stappen die zich kunnen herhalen.
De eerste stap is een voorbeschouwing: ik zat niet lekker in mijn vel en besloot geen lunch mee te nemen naar de universiteit.
De tweede stap is de overpeinzing: toen ik naar de universiteit ging, nam ik niks mee.
De derde is de beslissing: ik besloot om daadwerkelijk niet te lunchen door tijdens lunchtijd niks te kopen. Op dit punt had ik dus een set-back: ik realiseerde me echter op tijd dat ik weer terugviel in mijn oude gedrag.
Op het moment dat ik erachter kwam, heb ik meteen actie ondernomen om te zorgen dat ik niet terug zou vallen in mijn eetstoornis. Wanneer je dit niet op tijd door hebt, kan je cirkel steeds weer opnieuw doorgaan totdat je weer helemaal terugvalt in je oude gedrag. Als dat gebeurt heb je een terugval.
Als je doorhebt dat je een terugval of set-back hebt, is het allerbelangrijkste om daarover na te denken en te praten. Het is ook belangrijk om alles op een rijtje te zetten: Waarom vertoonde je dit gedrag en heb je dat vaker gedaan? Zo kun je erachter komen wat je motivatie was en daar kun je vervolgens iets aan gaan doen. Hieronder staan tips over omgaan met een set-back.
♥ Wees niet te streng voor jezelf
Als je een set-back hebt, betekent dat niet dat je automatisch terugvalt. In je leven kunnen sommige momenten lastiger zijn dan andere momenten. Een moeilijk moment in je leven kan ervoor zorgen dat je terug wilt grijpen naar je vroegere gedrag en voorkomt dat het vaker gebeurt. In plaats van ermee te zitten dat het is gebeurd, kan je beter trots op jezelf zijn dat je het op tijd doorhad.
♥ Omarm je angsten
Een set-back kan erg beangstigend zijn. Je kan het idee hebben dat de eetstoornis terugkomt. Doordat ik tijdens een set-back ook weer dacht zoals ik dacht tijdens mijn eetstoornis, was ik ervan overtuigd dat de eetstoornis terugkwam. Ik dacht namelijk dat deze ziekelijke manier van denken alleen maar bij mensen met een eetstoornis kon voorkomen. Deze aanname klopt echter niet helemaal. Tijdens je herstel leer je om te gaan met je eetstoornis en hoe je die kan bedwingen. Op momenten dat het minder gaat, kan de eetstoornis weer een beetje uit zijn holletje kruipen. Dat kan erg beangstigend zijn, maar dat betekent niet dat die ook echt weer gaat ontsnappen, daar is veel meer voor nodig dan een set-back.
♥ Praat erover
Een set-back kan zeer beangstigend zijn, zeker wanneer het voor de eerste keer gebeurt. Het kan heel erg helpen om er met iemand over te praten. Wanneer je over dingen praat, zijn je hersenen al bezig met het verwerken van de gevoelens en gedachtes eromheen. Bovendien kan je gesprekspartner er een andere nuance aangeven waardoor je andere inzichten krijgen. Al deze punten zorgen ervoor dat je na een goed gesprek vaak alles beter op een rijtje hebt staan.
Ook wanneer je het idee hebt dat je een terugval hebt, is het erg belangrijk om er met iemand over te praten. Probeer zo snel mogelijk aan de bel te trekken. Hoe eerder je er iets aan gaat doen, hoe sneller je ook weer geneest. Een terugval kan iedereen gebeuren, het is niks om je voor te schamen. Belangrijk om te onthouden is dat herstel je de vorige keer ook is gelukt, dus dit keer kan je het ook!
Liefs Jasmijn
Fotografie: Romain Toornir
Gerelateerde blogposts
Reacties
Helaas vrij actueel, maar gewapend met deze kennis zal ik aan de bel trekken bij mijn begeleidster! :)
Een sleutelmoment waar je nog kan ingrijpen voor je weer valt.