Elke dag de marathon rennen. Elke dag sporten tot je er bij neer valt. In de hoop dat dit nieuwe schema, deze nieuwe levensstijl, je echt zal ‘fixen’. Dit zal jou perfectioneren, dit zal naar het leven leiden dat je zo lang wilde. Elke oefening, elke uitputting, elke dag zal een stukje dichter bij de werkelijke ‘ik’ komen. Dan zal ik mij echt mijzelf voelen. Inlezen in nog een betere manier, nog een betere levensstijl om fitter te worden, mooier te worden. Alles opzuigen en tot in detail doorvoeren, het helemaal doen zoals het moet. Niet omdat het je nu gelukkig maakt, maar in de hoop om uiteindelijk blij te zijn met jezelf. Een doel waar je allang, uitgeput en overbelast, voorbij bent gerend. 

Orthorexia is nog niet officieel erkend als eetstoornis, maar omdat het zo veel voorkomt is het wel een probleem dat serieus genomen wordt binnen de hulpverlening. Wanneer je last heb van orthorexia ben je obsessief bezig met gezond eten. Gezond en gevarieerd eten is natuurlijk goed voor je, maar wanneer je jezelf hierin verliest, kun je hier lichamelijk en geestelijk van uitgeput raken.

Het kan heel geleidelijk beginnen, met de wens om zo goed mogelijk voor jezelf te zorgen. Uiteindelijk kan het leiden tot een dwangmatig bestaan waarbij je je beperkt in je voedselinname, met als doel je zo puur en fit mogelijk te voelen. Alsof de kwaliteit van het eten representatief staat voor de kwaliteit van het leven. Orthorexia komt in veel gevallen niet alleen, het kan een onderdeel zijn van een andere eetstoornis zoals anorexia en boulimia. Net als andere eetstoornissen kan het je leven overnemen en je plezier en geluk ontnemen.

Ik stelde tien vragen aan Selma, zij leed een aantal jaar aan orthorexia. Ze heeft de ziekte nu overwonnen en kan ons nu een beter beeld geven van hoe het is om deze eetstoornis te hebben.  

Hoe heeft het zich ontwikkeld bij jou?
Ik denk dat het begon door de puberteit, ik kwam aan en dacht dat Sonja Bakker mij ging helpen. Het hielp niet en het was niet gezond genoeg. Dus toen vond ik dat ik meer motivatie nodig had en belandde ik in de donkere hoekjes van tumbler, blogs en thinspo. Dit was allemaal voor Instagram. Ik had niet echt de neiging om niet te eten maar juist om heel gezond te eten en ketogeen diëten te volgen. Het werd een dagtaak, elke ochtend tot avond was ik er mee bezig: tellen, belachelijk veel sporten, meten, shakes en weegschalen. 

Hoe wist jij dat het niet meer gezond was?
Ik ging verjaardagen afzeggen en sociaal niet meer meedoen, omdat ik absoluut geen alcohol mocht van mezelf en echt geen suiker, wat in de taart zat. Ik begon andere mensen te vertellen dat hun leefstijl ongezond was en dat ze beter quinoa konden eten dan rijst. Terwijl niemand om advies gevraagd had.

Denk jij dat orthorexia de anorexia van nu is?
Nee dat denk ik niet, ik denk dat er alleen een nieuwe vorm is ontstaan. Ik denk dat jonge meisjes Instagram nu makkelijker gebruiken om #fitgirls te volgen. Anorexia is denk ik een totaal andere ziekte.

Hoe zag jouw leven eruit voordat je hersteld was?
Heel saai en gecontroleerd, ik moest namelijk een minimaal aantal uur slaap halen per nacht. Een vast aantal keer per week moest ik mijn vet meten en afspreken met mijn personal trainer. Geen ruimte dus voor echte ontspanning en ik stond mijzelf weinig vrijheden toe.

Hoe was het voor jou om een niet-erkende eetstoornis te hebben? 
Ik voelde me een aansteller. Ik dacht dat ik geen hulp nodig had en dat dit mijn persoonlijkheid was. De psycholoog wilde destijds ook dat ik in een groep ging met meiden die anorexia hadden. Als ik daar nu op terugkijk vind ik dat heel gek, want ik vind het iets totaal anders. Ik weet ook niet of dit voor mij gewerkt had.

Wat was essentieel bij jouw herstel? Wat was jouw ‘geheim’?
Zo min mogelijk regels opgelegd krijgen van de psycholoog en dietist. Ik ging dingen doen die ik echt leuk vind, zoals surfen en yoga. Bewegen zonder dat het als een work out voelde was echt belangrijk voor mij. Ik merk wel dat stress me meteen weer een stapje terug doet nemen. Ik denk dan meteen dat ik de controle weer kan pakken als ik elke week een extra lesje ga volgen ergens of als ik deze keer echt helemaal low carb vegan ga. 

Welke rol heeft jouw omgeving voor jou gespeeld?
Alleen lotgenoten weten hoe het echt voelt denk ik. Ik ben wel blij dat mijn moeder me bij de juiste psycholoog heeft geplaatst.

Hoe kan je iemand met orthorexia helpen?
Zorg dat je de juiste hulp krijgt, dus niet naar de eerste beste psycholoog. Vind iemand die de basis van je probleem kan vinden en dan kan werken aan hoe je omgaat met dat probleem, in plaats van die controle op je eet- en sport leven.  

Mag je nu weer alles eten?
Het is in balans, ik sta mijzelf met mate weer alles toe. Ik denk als ik niet oplet, ik een grote kans heb om terug te vallen. 

Hoe ziet jouw leven er nu uit? Zijn er valkuilen waar je nog steeds op moet letten?
Ik kook elke avond voor mezelf en mijn vriend en dat helpt enorm om niet alleen sla te eten of maaltijden over te slaan. Ik word nog steeds getriggerd als iemand zegt: oh je moet echt intermittent fasting proberen! Maar ik kan ook echt mezelf weer tot de orde roepen. Mijn vriend houd me ook in de gaten en verteld me dat ik er goed uitzie, wat ook helpt. Het blijft natuurlijk wel altijd een stemmetje in je hoofd, dat niet zo maar weg gaat. 

Fotografie: annetnavi