Ieder die een eetlijst heeft gevolgd om mee op te bouwen naar een gezond gewicht heeft vast wel eens te maken gehad met ophogingen van je eetlijst. Dat is niet altijd even makkelijk. Dit keer daarom een blog over wanneer zo'n ophoging nodig is, hoe vaak dit gebeurt en wat je kan verwachten bij een ophoging. Mocht je na het lezen van deze blog nog vragen hebben over het ophogen van je eetlijst, stel deze dan gerust in mijn topic op het forum.

Waarom een ophoging
Bij een behandeling voor een eetstoornis of eetprobleem is een eetlijst vaak een vast onderdeel. Als je last hebt van eetbuien is het mede een middel om structuur en regelmaat te krijgen in je eetpatroon. Heb je overgewicht dan kan een eetlijst ervoor zorgen dat je voldoende eet want onvoldoende eten en vervolgens overeten zou hier een rol bij kunnen spelen. Bij ondergewicht is een volwaardige eetlijst nodig om mee te herstellen naar een gezond gewicht.

Maar wat is dan een volwaardige eetlijst en is deze voor iedereen gelijk?
Een eetlijst is zeker niet voor iedereen gelijk. Waar iemand vandaan komt met zijn eten is het uitgangspunt. Als iemand voor een lange tijd heel weinig heeft gegeten kan je diegene niet meteen een volwaardige eetlijst laten volgen. Want dan zou je wel eens te maken kunnen hebben met kans op refeeding. Daar zal ik straks wat meer over vertellen. Om die reden kan een 1e eetlijst dus minder energie leveren dan wat iemand eigenlijk nodig heeft en heb je ophogingen nodig om steeds een stap dichterbij te komen bij wat je daadwerkelijk nodig hebt. Een ophoging kan je dus eigenlijk zien als een tussenstapje om uiteindelijk bij een volwaardig eetpatroon en bijbehorend gezond gewicht te komen.

Hoe vaak ophogen?
Hoe vaak je je eetlijst moet ophogen hangt erg af hoe het met iemand zijn lichamelijke conditie gaat. Als je ondergewicht hebt en je gewicht blijft stabiel of zakt verder naar beneden dan zal je vaker ophogingen nodig hebben. Je ziet ook vaak in het begin van de opbouw van een eetlijst dat iemand na een ophoging zelfs afvalt. Dit kan te maken hebben met de stofwisseling die harder gaat werken.

Hoe vaak je ophoogt hangt vaak ook af met de spanningen die een ophoging met zich mee brengt. Geeft het eten veel spanning, dan zit er mogelijk meer tijd tussen de ophogingen of zijn de ophogingen kleiner. Maar stelregel is ook dat je wel stappen moet blijven maken, anders is het net een pleister die je er langzaam af haalt, dan is het uiteindelijk veel moeilijker om door te zetten. Een gemiddelde tijd tussen de ophogingen is om de 2-3 dagen een stap/ophoging erbij.

Voorbeelden van een ophoging
Ook hier zit veel variatie in. In eerste instantie is het plan om op te bouwen naar 6 eetmomenten. Dan zou bijvoorbeeld het toevoegen van een tussendoor moment een stap kunnen zijn. Maar ook een uitbreiding van een hoofdmaaltijd is goed mogelijk. Er wordt ook gekeken naar de hoeveelheid energie die een ophoging levert. Dat kan variëren maar zit gemiddeld rond de 150-200 calorieën. Persoonlijke verschillen zijn hierin natuurlijk mogelijk.

Als je begint met een wenlijst dan worden de 1e stappen/ophogingen vaak gedaan met de avondmaaltijd zoals bijvoorbeeld een schep aardappelen/rijst/pasta en groente erbij. Of de opbouw van een halve portie vlees of een vleesvervanger naar een hele portie. Maar andere voorbeelden van een ophoging zijn een portie zuivel en een stuk fruit of een belegde boterham erbij. Een volwaardig eetpatroon en herstellen naar een gezond gewicht is het uiteindelijke doel.

Stel dat je al een volwaardige eetlijst hebt, maar nog geen gezond gewicht?
Dan kan een aankomlijst nodig zijn. Bij een aankomlijst zie je dan uitbreidingen bij het ontbijt of de lunch in de vorm van een extra belegde boterham. Als iemand bij een aankomlijst het moeilijk vindt om meer te eten kan er gekeken worden naar voedingsmiddelen die in verhouding wat meer energie leveren maar waar je minder van hoeft te eten. Denk aan een handje nootjes of studentenhaver waar dan voor gekozen kan worden of andere belegsoorten voor op brood. Soms kan er ook gekeken worden naar een flesje drinkvoeding als aanvulling bij een aankomlijst.

Refeeding
We hebben het er al eerder over gehad maar bij het ophogen van je eetlijst wordt er ook gekeken of er kans bestaat op refeeding. Hier zijn ook al eerder blogs over geschreven. 
• Het refeeding Syndroom
• Voeding bij refeeding

Is er kans op refeeding, dan is het belangrijk dat er in kleine stappen de eetlijst wordt uitgebreid. Dit wordt altijd gedaan onder begeleiding van een arts en een diëtist. Het refeeding syndroom kan optreden als iemand langdurig niet gevoed is of om een andere reden ondervoed is geraakt. Door dan te snel te starten met een volledig voeding kan refeeding ontstaan. Door het toedienen van voedsel wordt er een metabolisme in gang gezet wat leidt tot een daling van elektrolyten in de bloedbaan met verschillende complicaties tot gevolg. Deze complicaties kunnen levensbedreigend zijn. Om die reden wordt er bij iemand met een verhoogd risico op refeeding langzaam de voeding uitgebreid. De ophogingen worden in overleg met een arts doorgevoerd en zijn afhankelijk van de bloeduitslagen.

Naast ophogingen van de voeding in kleine stappen moet ook de totaal hoeveelheid vocht in de gaten gehouden worden. Hoe groot de stappen/ophogingen zijn bij een kans op refeeding is dus afhankelijk van de lichamelijke conditie. Je begint vaak met een eetlijst die gemiddeld genomen tussen de 10-20 kcal per kg lichaamsgewicht/per dag levert. Ook hierin zijn persoonlijke verschillen mogelijk.

Fotografie: Decor8

Heb jij ervaring met ophogingen van je eetlijst en zo ja hoe heb jij dit ervaren?