Gedachten die we hebben over onszelf, anderen of de wereld beïnvloeden onze gevoelens, gedachten en gedrag. Die gedachten komen ergens vandaan, vaak komen ze voort uit bepaalde overtuigingen die we hebben. Als je in een winkel bijvoorbeeld een gele trui ziet hangen en deze erg lelijk vindt, dan staat die gedachte meestal nooit op zichzelf. Het kan te maken hebben met een overtuiging dat geel een lelijke kleur is. Van deze overtuiging zul je waarschijnlijk niet zo'n last hebben, maar sommige kernovertuigingen over jezelf, anderen of de wereld kunnen je leven negatief beïnvloeden zonder dat je het zelf doorhebt.

Om die reden is het goed om uit te zoeken wat maakt dat je bepaalde gedachten hebt en waar deze vandaan komen. Je kunt dit doen met behulp van bepaalde technieken. In therapie gebruikte ik hiervoor vaak de ''Neerwaartse pijl techniek''. Hierbij ga je dus op zoek naar kernovertuigingen die jij hebt.

Bron

Bij de Neerwaartse Pijl Techniek pak je een niet-helpende gedachte, bijvoorbeeld uit je cognitief dagboek, waarvan je zou willen weten waarom je die gedachte hebt en wat hier precies achter zit. Vervolgens ga je jezelf vragen stellen en kun je het schema verder invullen en kom je steeds een stapje verder. Soms ben je in het tweede of derde vakje al bij je kernovertuiging, soms heb je het hele formulier of zelfs meer nodig om daar te komen.

Je weet dat je bij de kernovertuiging bent als deze begint met de volgende woorden:
♦ Ik ben...
♦ Anderen zijn...
♦ Mensen zijn...
♦ De wereld is...

Om de stappen te kunnen zetten kun je de volgende vragen aan jezelf stellen over de niet-helpende gedachte:
♦ Stel dat het waar is, wat zou dat voor mij betekenen?
♦ Welke negatieve gevolgen zal dat hebben?
♦ Wat zou dat over mij zeggen?
♦ Wat zou er dan gebeuren?
♦ Als dat zo is, wat zou er dan zo erg aan zijn?
♦ Wat zou dat over de ander(en) of over de mensen in het algemeen zeggen?
♦ Wat is het ergste dat er zou kunnen gebeuren als dit waar is?
♦ Wat zegt dat over mijn toekomst?
♦ Wat voor iemand ben ik als dit waar is?

Als je het lastig vindt om deze vragen te beantwoorden of hier niet verder mee komt, dan kun je natuurlijk ook iemand om hulp vragen om het samen te bespreken. Op het formulier vind je daarnaast ook nog een tweede kolom. Het is immers waardevol als je bij je kernovertuiging komt, maar je hebt dan waarschijnlijk wel een hele lijst aan negatieve gedachten en overtuigingen opgeschreven. Het is dan ook belangrijk om te gaan kijken naar redelijke, helpende gedachten die je oorspronkelijke gedachte kunnen weerleggen. Je hoeft daarmee niet je negatieve gedachten weg te maken, maar probeer in ieder een redelijke gedachte, die voor jou geloofwaardig is, er tegenover te zetten. 

Voor mij is deze techniek erg waardevol geweest omdat ik relatief snel erachter kon komen waardoor relatief kleine dingen zulke heftige emoties opriepen. Dit kwam omdat ik behoorlijk wat negatieve overtuigingen over met name mezelf had. Dit kun je ook in onderstaand voorbeeld zien wat ik nog had van een aantal jaar geleden. Door het op deze manier in kaart te brengen is het probleem niet direct opgelost, maar wordt je je wel steeds meer bewust van bepaalde patronen en hierdoor kun je er ook verder mee aan de slag in therapie. 

Hierboven vind je als voorbeeld een volledig ingevuld formulier zodat je een beeld kunt krijgen van hoe je de neerwaartse pijl techniek kunt gebruiken. Je kunt dit formulier zelf downloaden door HIER te klikken.