Toen ik 15 was, ben ik voor anorexia nervosa opgenomen in de eetstoorniskliniek in Antwerpen: Het Universitair Centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Antwerpen (UKJA). Het is een kliniek die zich enkel richt op kinderen en jongeren. Ik zal proberen een goed beeld te schetsen van de kliniek.

Allereerst moest ik op intakegesprek. Ik werd opgehaald uit de wachtzaal door een vrouw. Later bleek dit de psychiater van de afdeling te zijn. Ze praatte met mij en mijn ouders. Iedereen samen in één kamer, er was ook nog een leerling psychiater bij. Wij moesten uitleggen wat de hulpvraag was, nadien vertelde zij wat ze te bieden hadden. Ik kreeg ook even de tijd om iets alleen te vertellen. Met de leerling psychiater ging ik naar beneden, wegen. Daar werden mij wat vragen gesteld, zonder mijn ouders. In het intakegesprek zelf werd beslist dat ik zou worden opgenomen, dringend. Ik kon tot mijn opname op de afdeling terecht in het kinderziekenhuis (omdat ik sondevoeding moest krijgen). Normaal ga je na je intake gewoon weer naar huis en wacht je af tot ze je bellen. De week voor mijn opname kreeg ik nog een rondleiding op de afdeling.

Twee weken later werd ik opgenomen in de kliniek. Op de afdeling waren negen slaapkamers, iedereen had zijn eigen kamertje. In je kamer had je een bed, kast, lavabo, bureautje en TV. Je mocht het wat aankleden met spullen van thuis, dat was wel gezellig. De douches waren apart. Er waren dus ook constant (tijdens mijn opname toch) negen mensen in je groep. Wel was het zo dat ik veel meisjes heb zien vertrekken & veel heb zien bijkomen (al proberen ze een groep wel redelijk constant te houden). Er zat ook een jongen in mijn groep, dat was wel apart. Naast deze negen plaatsen, was er nog één plaats voor een patiënt die dagbehandeling kwam volgen. Deze was echter bijna nooit ingenomen.

Als je aankomt in de kliniek, kijkt men eigenlijk eerst naar je lichamelijke toestand. Aan de hand daarvan gaat men dan beslissen in welk programma je terecht komt. Ze stellen dan een minimaal gezond gewicht voorop. Dat wordt voor iedereen afzonderlijk bepaald. Het hangt dus van het aantal kilo's ondergewicht af in welk programma je terecht komt. De meeste mensen beginnen bij het begin en komen dus in programma 1 terecht. In deze fase van de behandeling mag je echt niks. Je mag niet lopen (rolstoel), je mag niet naar school, je moet elke ochtend wegen, eten wordt voor je opgeschept,... vanaf dat je minder ondergewicht hebt, mag je naar een volgend programma, programma 2. Daarbij krijg je al iets meer vrijheid. Bv.: zelf je boterhammen smeren, ook het wegen wordt hier afgebouwd. Programma 3 is eigenlijk de ontslagfase. Je mag alles gewoon meedoen.

Als je met zoveel mensen samenwoont, zijn er natuurlijk wel enkele regels. Na de maaltijd moet je verplicht rusten op een ligzetel, 3 kwartier. Je mocht dan echt niks doen, enkel TV kijken of wat lezen. Als ik bewoog met mijn voet, kreeg ik al commentaar. Ook mocht je niet naar het toilet gedurende die 3 kwartier. Je mag niet van de afdeling zonder het te zeggen, veel moet besproken worden. De deur van onze kamer mocht niet helemaal toe, omdat ze moesten kunnen zien of we geen oefeningen deden. Het slapen gaan was ook bepaald. Voor de jongere 22 uur, voor de iets oudere een halfuurtje later. Je moest je warm aankleden, op tijd aan tafel zijn,...

Hoe ging het er nu aan toe in de kliniek?
Om 7.30 uur kwamen ze ons wakker maken. Dan moesten we allemaal in een zetel gaan zitten. Daar kon je dan opschrijven wat je voor ontbijt wou (cornflakes of ...). Maar we zaten daar nog voor een andere reden. Één voor één werden we binnengeroepen in ‘het kotje'. Daar werd je gewogen, bloed geprikt, temperatuur genomen,... Ook moesten we elke ochtend plassen in een bekertje, zelfs dat werd onderzocht. Nadien kon je douchen en je aankleden. Om 9 uur werden we een tafel verwacht. Om 10.30 uur was het dan tijd om ons tussendoortje te nemen en om 12 uur aten we warm. Tussendoor ging je ofwel naar school, ofwel hield je je rustig bezig. Om 15 uur stond ons volgend tussendoortje op ons te wachten. Om 17 uur aten we avond. Tot aan het avondmaal had je dan alle therapieën staan. Hierover leg ik hieronder nog meer uit. Meestal, bijna alle werkdagen kregen we bezoek van 18.30 uur tot 21.00 uur. Ons laatste tussendoortje stond om 20.30 uur. Na dat tussendoortje moest iedereen naar zijn kamer en afhankelijk van de leeftijd had je een vast uur waarop je moet gaan slapen.

Programma 2 en 3 kunnen in het ziekenhuis zelf naar school gaan, maximum 4 uurtjes per dag, in de voormiddag. Therapieën missen die mensen niet, omdat elke therapie in de namiddag staat. Diegene die niet naar school kunnen, die moeten zichzelf bezighouden. We speelden spelletjes enzo. Het is de bedoeling dat je overdag de hele tijd in de gezamenlijke ruimte bent. Je mag wel dingen halen in je kamer, maar je moest samen zitten met de groep. Enkel tussen 14 en 15 uur en na 21 uur moesten we in de kamer zijn.

We kregen verschillende therapieën. Op maandag hadden we nabespreking van het weekend, werd er een dessertje gekookt voor in de avond en hadden we groepstherapie. Bij deze therapie kwam iedereen samen. We kozen dan een bepaald thema uit en hadden het daar dan over. Dit werd begeleid door 2 of 3 psychologen.

Op dinsdag was onze dag wat drukker. We hadden eetgroep in de voormiddag. Daarbij zit je samen met je diëtiste en bespreek je eventuele problemen rond voeding, in groep. Ook hadden we die dag onze wekelijkse afspraak met de spiegel. Daarbij moesten we ons uitkleden en voor een spiegel gaan staan. We deden oefeningen en op het einde was het de bedoeling dat iedereen zei: ‘ik ben de moeite waard'. Woensdag stond er niet zoveel op het programma. Op donderdag hadden we PMT. Meestal speelde we dan wat rollenspellen, deden vaak de touwoefening,... Ook hadden we koken met de diëtiste die dag. Op vrijdag kregen we SOVA. Hierbij ga je je sociale vaardigheden oefenen. Nadien kregen we nog een halfuurtje relaxatie. 2 keer in de week had je ook nog individuele therapie en 1 keer in de week gezinsgesprek. Dat heeft geen vast moment, omdat de behandelaren dat beslissen.

De afdeling kent ook bezoekuren. Dinsdag, donderdag, vrijdag heb je bezoek van 18.30 uur tot 21 uur. Maandag heb je geen bezoek. Op woensdag heb je bezoek van 14 tot 17 uur. In het weekend heb je bezoek van 14 tot 17 uur en van 18.30 tot 21 uur. Je kunt met je bezoek naar je kamer ofwel in de gang gaan zitten. Enkel op woensdag en in het weekend mag je naar de cafetaria van het ziekenhuis.

Hoe ging het eten?
Per week werd er van je verwacht dat je 500 gram zou zijn bijgekomen. Als je die niet had gehaald, dan kon je dat weekend niet naar huis gaan. Bovendien kwam de diëtiste dan ook langs om te bespreken waar je nog iets extra kon eten. De eetlijst werd dus op maat van de patiënt opgesteld. Hoe verder je komt in het genezingsproces, hoe meer ze ervan uitgaan dat je zelf de diëtiste kan aanspreken om menuverhoging te vragen. De maaltijden werden gebracht in een grote kom. Daaruit schepte de verpleegkundigen dan eten op. Ze legde het op tafel bij jouw naamkaartje. Wij mochten pas komen als alles al stond.

Het eten zelf... Bij onze tussendoortjes kregen we 20 minuten om die op te eten. Dat was je eigen verantwoordelijkheid. Als die niet op was, dan pakte ze het gewoon weg. Bij de hoofdmaaltijden ging het wel anders. We zaten telkens met 2 psychiatrisch verpleegkundigen aan tafel. Je bord staat klaar en je krijgt voor boterhammen een half uur en voor warme maaltijd 20 minuten. Als het niet op was in die tijd, dan had dat grote gevolgen. Onder het mom van groepsdruk, werd dan de dag verschoven met een kwartiertje. Dit deden ze telkens als het mislukte. Zo kon je op een dag dus aan 3 kwartier verschuiving komen. Wat houdt dat net in? Alles begint later, maar eindigt op hetzelfde uur. Als je bijvoorbeeld therapie hebt van 14 tot 15 uur en de ochtend en middagmaaltijd zijn niet gelukt, dan begint je therapie pas om 14.30 uur, hij stopt wel op dezelfde tijd. Dus eigenlijk straft die ene die dan zijn bord niet leeg eet, heel de groep.

Mijn ervaring
Voor mij is het heel goed geweest dat de psychiater bereid is geweest om mij voor te laten op de wachtlijst, ik kon bijna onmiddellijk worden opgenomen. Dat vond ik wel fijn, want ik wou echt hulp.

Hoe ik de opname zelf ervaren heb dan? In het begin was ik nog wat afstandelijk, moest ik nog wat wennen. Maar als ik er nu op terugkijk, dan vind ik het een goeie kliniek. De professionals zijn heel erg kundig, ze weten echt wat ze doen. Ze willen je echt helpen om uit die rotziekte te komen.

Er waren wel 2 dingen die me stoorde. Het eerste was het feit dat ik al te oud was om daar nog te gaan zitten. Ik had een hele fijne groep, maar allemaal meisjes van 13 jaar. Ikzelf was 16. Dat wrong wat. Daar heb ik wel wat last van gehad. Ook bij de hulpverleners zelf, je merkt dat ze niet gewoon zijn om met iets oudere kinderen te werken. Dus soms verliepen er wel dingen moeilijk.

Mijn ander klein puntje van kritiek is die op het verschuivingssysteem. Oké, het werkt heel goed en het heeft me opnieuw leren eten, je doet het voor de groep. Maar langs de andere kant. Als iemand anders zijn bord niet opat (dat gebeurde vaak), dan hing mijn genezing daar onrechtstreeks ook vanaf. Ik kan dan minder therapie krijgen, minder bezoek,... Dus dat vind ik een zwakke schakel in het hele systeem. Het heeft zijn voor en nadelen om met een verschuivingssysteem te werken.

De psychologe die ik had tijdens mijn opname, dat klikte niet goed. Met mijn ontslag heb ik dan iemand anders gekregen (de psychiater, big boss) en dat ging heel goed.

Ik ben nog 2 jaar bij haar ambulant in therapie geweest, geweldige vrouw. Ik heb enorm veel van haar geleerd, ze heeft me erg hard geholpen. Jammer dat ik te oud werd en daardoor niet meer welkom was.

Over het algemeen vind ik het dus een heel goeie instelling. Zeker voor wat jongeren meisjes. Ik ben er echt verder mee gekomen.