Iedereen heeft tientallen relaties: Met je vriend of vriendin, met een klasgenoot, met je therapeut of diëtiste, je lichaam, je mentor, je vader, met het eetstoornis-stemmetje in je hoofd, met de caissière bij de supermarkt of met wie of wat dan ook! Iedereen maakt contact met die relaties, en iedereen merkt vast ook wel eens dat die contacten kunnen uitlopen op een groot drama: ruzie, verdriet, onbegrip, etc.

Vaak is het dan zo dat je, samen met degene waarmee je in contact bent, De Dramadriehoek bent ingestapt. Uitgelegd is dat een soort toneel, waarop de drie onderstaande rollen kunnen worden gespeeld. Deze rollen versterken en verzwakken elkaar. Heel vervelend is dat, want ze zorgen samen alleen maar voor meer drama. En dat is nu juist niet de bedoeling! Het beste zou dus zijn, om de rol die je speelt af te schudden en van het toneel af te stappen.

Het Slachtoffer
Eigenlijk is het best lekker om Slachtoffer te spelen. Ik denk dat velen zich ontzettend prettig voelen in deze rol:
Want Het Slachtoffer legt beslissingen en verantwoordelijkheden gewoon fijn bij iets of iemand anders neer! Ze neemt geen leiding over haar eigen leven, dat laat ze anderen doen. Ze gelooft dat alles haar simpelweg ‘overkomt', daar is niets aan te doen. Zij is slachtoffer van wat iemand, de situatie of de omstandigheden haar aandoen. Daarbij heeft ze het gevoel dat iedereen altijd alleen haar moet hebben, dat zij altijd de klos is. Ontzettend jammer, ze ziet haar eigen krachten niet!

Uitspraken van Slachtoffer-spelers zijn bijvoorbeeld:

• ‘Dat ik een eetstoornis heb komt door mijn jeugd, ik ben nu eenmaal zo'
• ‘Ik ben zo'n probleemgeval, niemand begrijpt mij'
• ‘Een eetlijst!? Nee, het lukt me nooit om me daar aan te houden.'

De rol van Het Slachtoffer heeft ook een minder prettige kant: Want er gebeurt helemaal niets! Het Slachtoffer vind het ontzettend spannend dingen te veranderen, en ze gelooft ook niet dat zij dat kan. Terwijl het juist wanneer je kampt met eet- of andere problemen, heel belangrijk is dat er wel iets verandert!

Door je bewust te worden van wanneer je in de rol van Het Slachtoffer kruipt, kan je er ook weer uitkomen. Merk het op wanneer je dit gedrag vertoont, en vooral: Besluit dan om niet langer Het Slachtoffer te spelen, omdat het je niet verder helpt. Wat zou jou op dat moment wèl verder helpen? Probeer die optie eens.

De Redder
De redder is ook een erg mooie rol. Velen zullen niet doorhebben dat ze er iemand kwaad mee doen deze rol aan te nemen (ikzelf trap daar ook keer op keer in). Want iemand redden is toch goed? Ja toch? Inderdaad, het is heel fijn voor iemand om gered te worden. Elk slachtoffer heeft een redder nodig... Maar andersom werkt het in De Dramadriehoek ook: Iedere redder heeft een slachtoffer nodig. Wanneer jij de redderrol op je neemt, duw je een ander de slachtofferrol in. Je neemt de leiding over iemand anders' leven, neemt beslissingen voor hem/haar en pakt verantwoordelijkheden af.

Een goed voorbeeld van iemand die de redder-rol heeft aangenomen, is die van L. zij vertelt niks tegen haar ouders over haar eetstoornis. Om hen te beschermen, omdat zij het al moeilijk genoeg hebben of omdat ze geen last wil zijn voor haar ouders. Maar op deze manier beslist L. voor haar ouders, ze neemt de leiding over hun leven een klein beetje over door ze te ‘redden' van het (verwachte) verdriet en teleurstelling.
En daardoor zet L. hen in een nare slachtofferrol, zonder dat zij daarvoor hebben gekozen. Eigenlijk zegt L: ‘jullie kunnen al die nare emoties niet aan'.

Het telkens weer in de rol van Redder duiken, kost je bakken met energie! Iedereen ontzien is namelijk een grote opgaaf. En rond blijven lopen met dingen die je graag wil doen/uiten, maar dat ‘niet kan' omdat je daar anderen mee zou opzadelen, is ook stukken minder gemakkelijk dan het lijkt. Je doet jezelf tekort!

Iedereen heeft zijn of haar eigen problemen. Bedenk bij ieder ‘probleem' wat je tegenkomt eens van wie deze nu eigenlijk is. Zoals in het voorbeeld: Als haar ouders inderdaad verdrietig worden, is dat het probleem van haar ouders, niet dat van haar.
Vervolgens kan ze haar ouders daar natuurlijk wel in bijstaan! Maar laat hen zelf de verantwoordelijkheid dragen. Want iedereen moet leren omgaan met zijn eigen gevoelens, en dat lukt alleen door ermee te oefenen!

De Aanklager
De rol van De Aanklager is er net als die van Het Slachtoffer een, die geen eigen verantwoordelijk-heden neemt; de schuld wordt bij iets of iemand anders gelegd. Maar in tegenstelling tot een Slachtoffer-reactie, zal iemand die in de Aanklager-rol kruipt juist anderen gaan bekritiseren en aanklagen (zonder zelf met oplossingen te komen).

Vaak is De Aanklager erg boos. Ze beschuldigt, wijst de ander op zijn fouten en spreekt in verwijten. Wraak nemen en straffen hoort hier soms ook bij. Voorbeelden zijn het beschuldigen van je therapeut omdat ze haar werk niet goed doet, en vervolgens niks meer eerlijk tegen haar vertellen zodat ze je ‘lekker niet meer kan helpen'. Of boos worden op je lichaam omdat het eruit ziet zoals het eruit ziet, en het vervolgens beschadigen.

Hier schiet iemand in de Aanklager-rol natuurlijk helemaal niets mee op... Degene die Redder (bijv. je therapeut) of Slachtoffer (bijv. je lichaam) speelt komen op deze manier niet uit hun rollen (misschien schieten ze er zelfs wel dieper in). En als Aanklager-speler zelf kom je ook niet veel verder, oplossingen komen er namelijk niet.

Het goede van De Aanklager is dat deze wel inziet waar de problemen precies zitten. Het blijft dus belangrijk deze te benoemen, maar op een andere manier. Wanneer er open over wordt gekletst en de problemen ‘uitdagingen' worden, kunnen er oplossingen worden gevonden. Het probleem is dan weg, en je kan rustig uit de rol stappen!

In welke rol herken jij je wel eens?