Elke ochtend scroll ik even door mijn timeline op Facebook en door de nieuwste foto's op Instagram en ik word overspoeld door de mooiste selfies van mensen uit mijn netwerk, vrienden, kennissen, of mensen die ik alleen ken via Social Media. Ondanks dat alle foto's zo anders zijn hebben ze meestal één ding gemeen. Het zijn allemaal foto's met een filter. Er zijn inmiddels talloze apps waarmee we heel simpel al onze foto's kunnen voorzien van de mooiste filters waardoor onze huid egaler wordt, we meer kleur in ons gezicht krijgen en er beter uit zien. Ondanks dat het heel vaak ook gewoon niet nodig is en foto's vaak van zichzelf ook gewoon mooi zijn, maak ik me er ook schuldig aan. We hebben de mogelijkheid om onze foto's te perfectioneren en hier maken we vaak dankbaar gebruik van.

Het is inmiddels automatisme geworden om een foto nadat hij gemaakt is direct door een aantal apps te halen om op zoek te gaan naar de juiste filter. Soms zelfs meerdere over elkaar voor een extra mooi effect. Het lijkt wel alsof we niet meer goed genoeg zijn en dat foto's niet meer gezien mogen worden als ze niet bewerkt zijn. We willen alleen maar meer en anders en het kan, dus waarom zou je het niet doen als het er toch even wat mooier, strakker of egaler uit ziet?

Ondanks dat ik het zelf ook doe, maak ik me er ergens ook wel een beetje zorgen over. Natuurlijk is het leuk om mooie foto's van jezelf te hebben en zou je denken dat het niet zoveel kwaad kan om de kleur een beetje aan te passen en er een mooi filtertje overheen te gooien maar het kan ook te ver gaan. Het kan meer invloed hebben dan we zelf denken en ook ons zelfbeeld beïnvloeden. Toen er nog niet zoveel apps waren om foto's te bewerken, moesten we het doen met wat het was. Zagen we onszelf zoals we ook echt zijn op de foto's en was dat prima. Natuurlijk is dan de ene foto leuker dan de andere, maar dat zal je altijd houden. Inmiddels is dat niet meer genoeg en willen we de foto's zo mooi en perfect mogelijk maken en zijn we anders niet tevreden. Dit is niet een bewust proces, maar wel iets waar veel mensen zich misschien wel in zullen herkennen.

Zelf ervaar ik het in ieder geval wel zo, dat het minder snel goed genoeg is en dat ik dankbaar gebruik maak van de verschillende foto apps die mij de mogelijkheid geven foto's mooier te maken. En daarmee ook mezelf op beeld mooier te maken. Dit zorgt soms wel voor een ontevreden gevoel als ik een foto van mijzelf zie zonder filter. Ik vind mezelf dan minder mooi en ik kan me voorstellen dat dit, wanneer je al onzeker bent over jezelf en hoe je er uit ziet, die onzekerheid alleen maar kan versterken. Je wordt dan elke keer weer bevestigd dat je er met filter beter uit ziet dan zonder. Terwijl je in het echte leven geen filter over je gezicht hebt.

Natuurlijk is het ook gewoon leuk om foto's een beetje op te pimpen met verschillende simpele apps zonder dat je moet kunnen werken met ingewikkelde programma's als photoshop. Het is niet allemaal slecht en misschien werkt het voor sommige mensen juist ook positief door blij te worden van foto's waar je mooi op staat en die nog net even iets mooier worden met een filter. Dit is wat bij mij meestal wel het geval wordt. Ik gebruik de apps omdat ik er zelf meestal ook blij van wordt, maar soms heeft het dus ook wel het effect dat ik ontevredener ben met foto's die geen filter hebben, omdat ik weet dat het anders kan.

Voor mij is het wel belangrijk dat ik een foto niet zo ver bewerk, dat het zomaar een ander persoon had kunnen zijn. Ik moet er nog wel op lijken. Het moet nog wel duidelijk zijn dat ik het ben en niet dat ik ineens andere ogen heb, een andere neus of een heel ander lichaam. Tijdens mijn laatste vakantie stuurde ik een foto naar mijn vader en mijn zus die ik had bewerkt met een filter. Mijn vader zei later dat ik voor hem bijna onherkenbaar was omdat de app mijn gezicht vervormde en ik er heel anders uit zag. Ik zag dit zelf niet zo in eerste instantie, maar toen hij het zei vond ik de foto direct veel minder leuk. Het heeft geen waarde meer voor mij als het een foto is waar ik op sta, maar waarop ik totaal mijzelf niet ben en waarop ik niet te herkennen ben.

We leven inmiddels steeds meer in een maakbare samenleving waarin steeds meer mensen dingen aan zichzelf veranderen doordat ze bijvoorbeeld hun tanden bleken, hun lippen laten opvullen, borsten laten vergroten, rimpeltjes laten rechttrekken, etc. Het lijkt misschien wel meer dan ooit dat mensen perfect willen zijn en er ook zo uit willen zien en dan kan het best lastig zijn om jezelf te accepteren, gewoon zoals je bent. Als het gaat om foto's voorzien van een filter, is dat natuurlijk nog vrij onschuldig. Mijn tip is wel om te onderzoeken hoe dit voor jou werkt. Of je je er niet juist onzekerder door gaat voelen en of je daar misschien teveel in doorschiet. Het moet natuurlijk wel leuk blijven, want dat is waar het voor is bedoeld. Verder is mijn tip ook om niet alles aan jezelf te bewerken op de foto. Ik denk dat het ook alleen maar tegenvalt als je bijvoorbeeld foto's op Social Media hebt staan en dat je eigenlijk tegenvalt bij mensen als ze je in het echt zien, terwijl ze je misschien net zo mooi hadden gevonden als je een foto zonder filter had geplaatst en dit niet zo'n contrast zou zijn met de werkelijkheid.

Fotografie: Conway L. 

Foto's met, of zonder filter?