Anorexiapatient ziet ernst niet in

 

Rationeel inzicht in de gevolgen van niet-eten heeft niet veel effect op de wilsbekwaamheid. Dat blijkt uit het promotieonderzoek Weighing the options van Isis Elzakkers. Eén derde van de patiënten met anorexia nervosa is niet in staat om goed te besluiten over haar eigen behandeling. Hoe lager het gewicht, hoe groter de kans is dat zij dit niet kan, en daarmee wilsonbekwaam is. Als een patiënt zelf echt ervaart dat zij ziek is, wordt de kans groter dat zij wilsbekwaam is. 

Bij wilsonbekwaamheid van de patiënt mag de arts overgaan tot gedwongen behandeling als hij dat noodzakelijk acht. De juiste bepaling van wilsbekwaamheid is daarom cruciaal voor zowel de patiënt als de arts. Bij anorexia was hier nog nauwelijks onderzoek naar gedaan.

"Iemand is wilsbekwaam als die het vermogen heeft om zijn of haar eigen belangen ter zake te behartigen. Bij iemand die in coma ligt is het duidelijk dat iemand niet wilsbekwaam is, maar bij een patiënt met anorexia nervosa is dat vele malen ingewikkelder" uit Wilsbekwaamheid en anorexia

anorexia

Anorexiapatiënten kunnen vaak heel rationeel overbrengen wat de schadelijke effecten zijn van hun ziekten. Tot nu toe bepaalden artsen op basis hiervan vaak onterecht dat de patiënten nog wilsbekwaam zijn, waardoor ze niet overgingen tot gedwongen behandeling en patiënten daarmee feitelijk tekort deden. Nu blijkt dat rationaal inzicht niet veel zegt over de wilsbekwaamheid, is dat van groot belang voor psychiaters, artsen in een algemeen ziekenhuis, op de EHBO en huisartsen.

"Vaak wordt ten onrechte gedacht dat anorexiapatiënten wilsbekwaam zijn, omdat ze de gevolgen van hun ziekte nog goed kunnen benoemen. Ondertussen hebben ze vaak niet door hoe ernstig hun ziekte is. Artsen moeten goed nagaan of de patiënt haar eigen ziekte niet onderschat. Als dat wel zo is, zou de arts een gedwongen behandeling kunnen starten." aldus Elzakkers op RTL Nieuws

Er is altijd veel discussie of gedwongen behandeling wel effectief is. Het zou zelfs schadelijk zijn voor de patiënt. Uit Elzakkers’ onderzoek blijkt juist dat een gedwongen behandeling even effectief is als een vrijwillige behandeling.

meisje

Eric van Furth, mede-oprichter van Proud2Bme en voorzitter van de Nederlandse Academie voor Eetstoornissen, vindt de resultaten van het onderzoek erg waardevol. Volgens hem weten we door dit onderzoek dat er meer patiënten met anorexia dan tot nu toe werd gedacht wilsonbekwaam zijn. De manier van denken is dan ernstig beïnvloed door de ziekte, terwijl dit tot nog toe vaak niet voldoende wordt herkend.

Bron: Universiteit Utrecht
Fotografie: Haley

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

marleen - Vrijdag 1 september 2017 12:01
sorry maar hier had ik echt geen onderzoek voor nodig
ik word al 20 jaar doodgeknuppeld met alle mogelijke schadelijke effecten
en ik weet dus al even lang dat 'weten' niet genoeg is als motivatie
Saarki - Vrijdag 1 september 2017 12:06
Ik weet niet goed hoe me te voelen bij of wat te denken over dit bericht ... Op een manier stelt het gerust om te lezen dat er dus niets mis is met mij omdat ik effectief héél rationeel kan zijn maar hier eigenlijk niets bij voel (ik voel veel angst, maar niet voor "wat er zou kunnen gebeuren" --> "want dat gaat toch niet met mij gebeuren").

Ik heb wel twijfels bij de gevolgtrekking die meteen komt: gedwongen opname is een goede keuze.
M.i. gaat die iets te veel voorbij aan het feit dat eten (en dus de fysieke gevolgen van een eetstoornis) slechts een onderdeel zijn en niet eens het belangrijkste van een eetstoornis.

Hoewel ik op dit moment inderdaad, op het vlak van fysieke gevolgen van mijn eetstoornis, heel rationeel een lijstje kan opmaken en tezelfdertijd totaal onbewogen kan praten over mijn osteoporose en geen angst heb voor bvb. hartfalen of een "lijf dat het opeens opgeeft" (en dus in die zin mogelijks als "wilsonbekwaam" worden bestempeld), wil ik toch van mijn eetstoornis af, maar om totaal andere redenen. Namelijk omdat ik de voorbije 1,5 à 2 maanden echt begin te zien én voelen hoeveel pijn en miserie ze mij brengt, in mijn hoofd en in mijn leven (los van mijn fysieke 'zijn').
Dat dit ervoor zorgt dat eten + bijkomen nog altijd een gigantisch struikelblok blijven, ondanks dus de wil om beter te worden, is dan wel een logisch gevolg denk ik MAAR desalniettemin blijven, mijns inziens, wil en motivatie bij de persoon zelf een cruciale voorwaarde voor succesvolle therapie en behandeling. En die wil kan er ook zijn zonder besef van de fysieke gevolgen van een eetstoornis.

Slaat dit ergens op?
Ingrid - Vrijdag 1 september 2017 12:41
Het interesseert me gewoonweg niet wat de gevolgen, mogelijke schade etc. zijn van anorexia. Ik ben al 30 jaar anorectisch en alle soorten van therapie medicijnen gehad. Soms hoop ik stiekem dat het maar gewoon klaar is en dat mijn lichaam er mee stopt maar ik ben er nog. Dit klinkt misschien hard en onverschillig dat is het wellicht ook, maar dit is zoals ik mij voel.
Hester - Vrijdag 1 september 2017 13:30
Rationeel zijn/dingen 'weten' is júist een manier om gevoelens weg te maken in mijn beleving/ervaring.... dan hoef je t gevoel niet toe te passen ofzo. Kloof verstand-gevoel enzo. Daarnaast is een eetstoornis ookeen ziekte van 'grenzen verleggen', bij mij ook op gebied van lichamelijke gevolgen; van tevoren wist ik dat je menstruatie uit kon gaan blijven en vond dat een signaal waar ik naar zou moeten luisteren, toen t eenmaal zover was vond ik t vokral wel makkelijk, niet meer dat gedoe, en over de langere termijn (onvruchtbaarheid) dacht ik niet na want de toekomst was een groot zwart gat vol angst....
Jelle - Vrijdag 1 september 2017 13:45
Dit heb ik altijd al gezegd over een vriendin van mij, die uiteindelijk aan de ziekte is bezweken. Uiteindelijk werd gestopt met behandelingen. Ze moest er zelf voor kiezen om beter te worden, maar dat kon ze niet niet meer. De ziekte was te sterk, haar eigen ik was verdwenen. Ik zag haar niet als wilsbekwaam.De psychiaters wel. Daar kon ik mij zo over opwinden. Ik wist uit eigen ervaring hoe zeer ondergewicht je oordelingsvermogen kan aantasten.
Inderdaad, een waardevol onderzoek. Ook met het oog op euthanasie wat te vaak wordt toegepast op deze groep patiënten. Als ze minder vaak als wilsbekwaam worden geschat, zal dit hopelijk ook minder worden toegestaan.
Muisje - Vrijdag 1 september 2017 16:54
Ergens jammer deze uitkomst. Ik vind dat de hulpverleningscultuur al erg gericht is op denken het beter te weten voor alle patiënten. 1 vast stramien, 1 vast behandeling, voor iedereen hetzelfde omdat 'de patient' niet weet wat het beste is. Terwijl ik juist hoor hoe heel veel patiënten roepen om ze aps individu te zien en te luisteren naar wat ze nodig hebben. Nu wordt soort van bevestigd dat 'wij' niet doet juiste kunnen beslissen....

IV - Vrijdag 1 september 2017 17:52
Leuk dat er dan meer mensen gedwongen opgenomen kunnen worden maar dan moeten er potverdorie wel plekken zijn....

En als er dan vervolgens plekken zijn zou het superrot zijn als deze alleen maar worden opgevuld door mensen die compleet niet willen, want zo belanden de mensen die wel willen uiteindelijk ook te diep in hun eetstoornis waardoor ze uiteindelijk niet willen... en ook gedwongen moeten.
Saarki - Vrijdag 1 september 2017 18:32
Ik volg je hierin volledig.

De wachtlijsten zijn overal enorm en om de weinige beschikbare plaatsen dan te geven aan mensen die er gewoon nog niet aan toe zijn/nog niet klaar voor zijn (zonder hen hiermee te veroordelen/beoordelen!), zou inderdaad spijtig en zinloos zijn.
Uit ervaring weet ik trouwens dat het zeer onaangenaam en demotiverend werkt als je zelf wel uit eigen beweging in opname bent gegaan, op zoek naar steun en hulp en stimulans, en daar dan in een groep terechtkomt waarvan sommige personen die steun totaal niet geven omdat ze er zelf nog niet toe zijn gekomen om het te willen. Dat zuigt energie weg uit de ganse groep, energie die iedereen zo hard zelf nodig heeft (en dan spreek ik over energie om te vechten).

Langs de andere kant, gedwongen opgenomen patiënten in een gewone ziekenhuisafdeling plaatsten lijkt me ook helemaal geen goed idee want daar wordt sowieso volledig voorbijgegaan aan het "andere deel" van een eetstoornis en lijkt me de kans op het creëren van een besef en wil nog meer onbestaande.
C - Zaterdag 9 september 2017 20:43
Ik denk dat 'gedwongen' hulp in een aantal situaties wel positieve beweging kan brengen.
Maar idd:
- Voldoende plekken
En
- De juiste behandeling, aangepast aan de persoon die deze nodig heeft.

Daarnaast zou uitgebreidere diagnostiek kunnen helpen, zodat je een bredere therapie kunt aanbieden.
K.W. - Vrijdag 1 september 2017 23:53
Zijn er mensen die willen vertellen over hun ervaring met dwangbehandeling?
Ik vecht nl. uit alle macht voor het leven en welzijn van mijn dochter, bij wie de eeststoornis in alle hevigheid is teruggekomen. Ze eet niet meer, drinkt ook nauwelijks meer en lijkt zich niet te realiseren en/of te beseffen welke schade ze aanricht aan haar lichaam. Haar emotionele welzijn is voor mij ontzettend belangrijk. Alleen verschuift die prioriteit nu naar haar fysieke welzijn, omdat deze op dit moment enorm gevaar loopt. Waar doe ik als moeder goed aan? Vertel mij alsjeblieft jullie ervaringen zodat ik hiervan kan leren. Alvast heel erg veel dank!
C - Zaterdag 9 september 2017 20:51
Wat een heftige situatie!
Ik heb zelf geen ervaring met gedwongen opname, maar wél met gedwongen behandeling. Nl door mijn man. Ook IK zag mijn eigen gevaar niet, maar HIJ wel en hij ging er kapot aan.

Hij kreeg het advies om zijn grenzen aan te geven en dat heeft hij gedaan. Daar is een heftige behandeling uit voortgekomen, wat zéker positief resultaat gebracht heeft. Hij was blijkbaar zó belangrijk voor me dat ik de behandeling accepteerde.

Ik wens u heel veel sterkte. Al heb ik al 40 jaar een eetstoornis (redelijk gestabiliseerd, maar het is er altijd), ik ben ook moeder en kan me uw wanhoop heel goed voorstellen.
Anoniem - Zaterdag 2 september 2017 02:13
Ik denk dat je de ziekte moet scheiden van de persoon.De persoon wil wel ,maar de ziekte maakt het onmogelijk om te doen wat je zelf wilt.Je kunt het niet aan om te beseffen wat er met je lichaam gebeurt,gevoelsmatig.Je bent bezig met overleven en eraan toe geven dat je zo ziek bent kan je niet aan.Het doet fysiek gewoon heel veel pijn om door de "ontwenningsfase" heen te gaan.Zolang je in de stress situatie van ondervoeding zit voel je de fysieke pijn veel minder.of misschien helemaal niet.
Dat je mensen "dwingt"om te eten vind ik niet verkeerd,maar het moet wel op een goede manier gebeuren.Zie in zo'n geval dat de persoon lichamelijk ziek is en behandel dat stuk op zon manier,maar benader de persoon zelf als een volwaardig mens .Help de patienten om het ook zo te zien.

Snoezel - Zondag 3 september 2017 00:06
Helemaal mee eens wat je schrijft over het scheiden van de ziekte en persoon.
Anoniem - Zondag 3 september 2017 06:44
Dank je ☺
Olga - Dinsdag 23 juli 2019 07:50
Ze zeiden wel eens je mag iemand met een eetstoornis nooit uitbehandeld noemen want dan ontneem je iemand hoop en moed en er is altijd nog wel iets buiten de reguliere zorg wat kan helpen zoals haptonomie. Er zijn ook ervaringsdeskundigen bij wie alle reguliere hulp niet heeft geholpen en die toch uiteindelijk zijn genezen zelfs nadat ze waren opgegeven als uitbehandeld en dat kan hoop geven moed om zich daar aan op te trekken als rolmodel.Je kunt je optrekken aan ervaringsdeskundigen die de eetstoornis van binnen uit kennen. Je denkt zijn zo veel behandelmogelijkheden op het gebied van eetstoornissen zijn zoals schematherapie en cognitieve behavior therapie en ook tegen angst mentaliserend vermogen versterken family based treatment, body exposure therapy. Ook alternatieve geneeswijzen zijn beter gereglementeerd. .
pieput - Zaterdag 27 januari 2024 01:36
Het voelt als veilige haven